Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara

SR No.: 003325
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 482
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara
File Size: 11 MB

Page 261

२६०
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-१/२५ __संहननं पुनरादिमानां त्रयाणां संहननानां अन्यतमद्यदा तेनापृष्टं प्रतिपद्येऽहमिति तदा स स्थिरीकरणनिमित्तमिति वक्तव्यः । [भा.७९१) जइवि सितीओवेओ आयपरे दुक्करंखुवेरगं ।
आपुच्छणेणुसज्जणपडिवजणगच्छ समवायं ।। वृ- यद्यप्यसि भवसि त्वं तया परिकर्मणया उपेतो युक्तः तथाप्यात्मपरे आत्मपरविषयेषु आत्मसमुत्थेपुपरसमुत्थितेषुउभयसमुत्थेषुचेत्यर्थः । परीषहेष्वितिगम्यतेदुष्कंर वैराग्यं रागनिग्रहणमुपलक्षणमेतद्वेषनिग्रहणंचेतिततो भूय आपृच्छना क्रियते । किं त्वया कृता सम्यकपरिकर्मणा किंवा नेति एवमापृच्छनायां कृतायां यदि सम्यक् परिकृतकर्मा ज्ञातो भवति ततस्तस्य विसर्जनमनुज्ञा तस्य क्रियते । अनुज्ञातश्चगच्छसमवायकृत्वाप्रशस्तेषुद्रव्यक्षेत्रकालभावेपुप्रतिपादनंप्रतिमायाःप्रतिपत्ति करोति । एष गाथासंक्षेपार्थः ।साम्प्रतमेनामेव विवरीषुः पूवार्धं तावद्वयाख्यानयति[भा.७९२] परिकम्मितो वि वुच्चइ किमुय अपरिकम्ममंदपरिकम्मा ।
आयपरोभयदोसेसु, होइदुक्खंखुवेरणं ।। वृ- परिकर्मितोऽपि सुष्टु कृतपरिकर्मापि उच्यते आपृच्छयते इति तात्पर्यार्थः यथा त्वया कृता सत्परिकर्मणा किंवान कृतेति, किमुतअकृतपरिकमिन्दपरिकर्मावातेसुतरामाप्रच्छनीयाइतिभावः । कस्यादेवमाप्रच्छना क्रियते इतिचेत्अतआह-यत आत्मपरोभयदोषेषुआत्मपरोभयसमुत्थेषुपरीषहेषु समुत्थितेषुदुःखंखुभवतिवैराग्यं रागोपशमलक्षणमुपलक्षणमेतत्द्वेषोपशमोवाततोमाभूत् प्रतिपत्ती चकश्चिद्वयाघातइत्यापृच्छना कियते ।अथकेतेआत्मपरोभयसमुत्थाः परीपहाइतितान्प्रतिपादयति[भा.७९३) पढमबियादलाभेरोगे पणादिगाय आयाए ।
सी उणहादी उपरे निसीहियादी उउभए वि ।। वृ- प्रथमः परीषहः क्षुद्दितीयः पिपासा । आदि शब्दाद्रत्यरत्यादि परीषहपरिग्रहः । तथा लाभो लाभपरीषहः, रोगोरोगपरीपहः प्रज्ञादिकाःप्रज्ञादयः परीषहाःआदिशब्दादज्ञानादिपरिग्रहः । एतेआत्मनि आत्मसमुत्थाः परीषहाः । तथाशीतोष्णादयः सीतोष्णदंशमशकादिपरीषहा परे परविषयाः परसमुत्था इत्यर्थः ।नषेधिक्यादयः नेपेधिकीचर्यादयः पुनः परीषहा उभयस्मिन् उभयसमुत्थाः ।
सम्प्रतिझरणेलगच्छगतिव्याख्यानार्थमुपक्रमते[भा.७९४] एए समुप्पन्नेसु, दुक्खं वेरग्गभावना काउं ।
पुव्वं अभावितोखलुस होइएलगच्छोउ ।। वृ- यः खलु पूर्वमभावितो यथोक्तपरिकर्मणया अपरिकर्मितो भवति । यथा शैक्ष एडकाक्षस्तस्य एतेषु आत्मपरोभयसमुत्थेषु परीषहेषु दुःखं महत्कष्टं वैराग्यभावनारागनिग्रहभावनाउपलक्षणमेतत् । द्वेषनिग्रहभावनाश्चकर्तुनशक्यन्ते । एवंरागद्वेषनिग्रहभावना कर्तुमितिभावः । यस्तुसम्यक्कृतपरिकर्मा भवति ।स करोत्ययत्नेन वैराग्यभावनां यथाक्षपकस्तथा चाह[भा.७९५ परिकम्मणाएखवगो सेह बलामोडिए वितहठाति ।
पाभातिय उवसग्गेकयंमि पारेइसो सेहो ।। [भा.७९६] पारेहितंपिभंते देवय अच्छी चवेडपाडणया ।
काउस्सग्गा कंपन एलगस्सपएसनिव्वत्ती ।।