Page Text
________________
उद्देशक : १, मूलं: १, [भा. ३२२]
१०९ सद्भावः कथितः, अथ विसदृशं, ततोजानातिकरणपतिरेषप्रतिकुंच्यकथयति ततः स निर्भर्त्सयति, किमिति राजकुलेपिसमागतस्त्वंमृषा वदसीतिपूर्वमायामृषाप्रत्ययं दंड्यते, पच्छववहारो इतिपश्चाद् व्यवहारं कार्यते, व्यवहारेपि यदि पराजितो भवति, ततो द्वितीयवेलं दंड्यते । एष दृष्टांतो, दार्टीतिकयोजनामाह; इय इत्यादि इति एवमुक्तप्रकारेण लोकोत्तरेपि वारत्रयमालोचनादापनेन यदि कुंचितो भावो ज्ञातो भवति, ततस्तं कुंचितभावं पूर्वमाचर्यो निर्भय॑यति । किमित्यालोचनायामप्युपस्थितोमायामृषावदसिततो दंडे इतिप्रथमतोमायानिष्पन्नेनमासगुरुप्रायश्चित्तेनदंडयति, पश्चात् यदापन्नं मासिकं तेन द्वितीयवेलं दंडयति । अथ वारत्रयमालोचनादापनेपि कथं श्रुतव्यवहारिणो मायामंतर्गतां लक्षयंतेतत आह - [भा.३२३ आगारेहिंसरेहिय पुव्वावरवाहयाहियगिराहिं;
नाउंकुंचियभावं परोक्खनाणी ववहरति ।। वृ-आकाराः शरीरगताभावविशेषास्तत्रयः शुद्धस्तस्य सर्वेप्याकाराःसंविग्नभावोपदर्शकाभवंति, इतरस्य तुन तादृशाः ।स्वरा अप्पालोचयतः शुद्धस्य विविक्ता विस्पृष्टा अक्षुभिताश्चनिस्सरंतिइतरस्य त्वव्यक्ता अविस्पष्टाः । क्षुभितगद्दाश्च, तथा शुद्धस्य वाणी पूर्वापराव्याहता, इतरस्य तु पूवापरविसंवादिनी, तत् एवं परोक्षज्ञानिः श्रुतव्यवहारिण आकारैः स्वरैः पूर्वापरव्याहताभिश्च गीर्भिस्तस्यालोचकगस्य कुंचितभावंकुटिलभावंज्ञात्वा तथाव्यवहरंति, पूर्वमायाप्रत्ययेनप्रायश्चित्तदंडेन दंड्यते, पश्चादपराधप्रत्ययेन प्रायश्चित्तदंडेनेतिभावः ।
मू. (२) जे भिक्खूदोमासियं परिहारट्ठाणंपडिसेवित्ता आलोएजा, अपलिउंचियं आलोएमाणस्स दोमासियंपलिउंचियंआलोएमाणस्स तिमासियं ।।।
वृ- द्वैमासिकं प्रायश्चित्तं यो भिक्षुाभ्यां मासाभ्यां निर्वृत्तं द्वैमासिकं परिहारस्थानं प्रतिसेव्य आलोचयति तस्याप्रतिकुंच्य मायामकृत्वा आलोचयतो द्वैमासिकं प्रायश्चित्तं शुद्धत्वात् । प्रतिकुंच्यालोचयतस्त्रैमासिकं प्रतिकुंचनानष्पिन्नस्य गुरुमासस्य प्रक्षेपात्, इह द्वैमासिकं परिहारस्थानमात्रमापन्नस्यप्रतिकुंचकस्य दृष्टांतःकुंचिकोनामतापसः तद्यथा,कुंचिगोतावसोसोफलाण अट्ठाए अडविंगतो तेन नदीए सयं मतो मच्छो दिट्ठो, तेन अप्पसागारिए पइत्ता खइतो । तस्स तेन अनुचियाहारेणअजीरंतेन गेलनंजायं,तेन विजो पुच्छिओ, सोभणइ, किंतेखइयंजतोरोगो उपन्नो? तावसोभणइफलाइंमोत्तुंअन्नन किंचिखइयं, वेज्जोभणइकंदादीहिंतेनिक्करिसियंसरीरं, तोघयं पिवाहि; तेन पीयं सुट्टयरं, गिलाणीभूतो, पुनो पुच्छित्तो वेज्जो, तेन भणियं, समं कहेहि, कहियं मच्छो मे खइतो, ततो वेज्जेण संसोहणवमणविरेयणकिरियाहिं लट्ठीकओ, इमो उवणओ, जो पलिउंचइ तस्स पच्छित्तकिरिया नसक्कइगुणं काउंसम्मं, पुन अइयाररोगंआलोयं तस्स सक्कइ ।
मू.(३) जे भिक्खूतेमासियं परिहारहाणंपडिसेवित्ता आलोएजा, अपलिउंचियं आलोएमाणस्स तेमासियं, पलिउंचियंआलोएमाणस्स चउमासियं ।।
वृ- अत्र व्याख्या पूर्ववत् नवरं त्रैमासिकमिति त्रिभिर्मासैनिर्वृत्तं त्रैमासिकं शेषं तथैव केवलं त्रयो मासा अवस्थिता अन्योमायाप्रत्ययनिष्पन्नश्चतुर्थोमासोगुरुर्दीयतइतिचातुर्मासिकं,अत्रप्रतिकुंचकस्य दृष्टांतो योधः ।।दोरायाणो संगामं संगामेति । तत्थ एगस्स रन्नो एगो मणूसो सूरतणेणं अतीव वल्लभो, सो य बहूहिं सल्लितो, ते तस्स सल्ले वेज्जो अवणेइ, अवणिज्जमाणेहिं य सल्लेहिं, सो अतीव दुक्खाविज्जइ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |