________________
-
२८०
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -३-५/१४७ एवं हि स्वगणे भवतांरागः परगणे द्वेषः । गुरुराह-इदं छेदनानात्वं कुर्वन्तो वयं न राग-द्वेषिणः । तथा चात्र दृष्टान्तः- एगस्स गिहिणो चउरो भज्जाओ। तातोय तेन सरिसे अवराहे पंतावित्ता ‘मम गिहा ओ नीह' त्ति निच्छूढा । तत्थेगा कम्हिइ परघरम्मि गया। बिइया कुलघरं । तईया 'भत्तुणो एगसरीरो वयंसो' त्ति तस्स घरं गया । चउत्थी निच्छुभंती बारसाहाए लग्गा हम्ममाणी विन गच्छइ, भणई य-कतो वच्चामि? नत्थि मे अन्नो गइविसओ, जइ वि मारेसि तहावितुमंचेव गई सरणं ति तत्थेव ठिया॥ - इदमेवाह-“पंतावण" इत्यादि । केनापि गृहिणा चतसृणां भार्याणां 'प्रान्तापन कुट्टनं कृत्वा गृहाद् निष्काशनं कृतम् । तत्रैका परगृहं द्वितीया कुलगृहं तृतीया 'घाटिकः' मित्रं तद्ध हंगता, चतुर्थी तुन कापि गता ॥ तओ तुडेण चउत्थी घरसामिणी कया। तइयाएघाडियघरंजंतीए सो चेव अनुवत्तितो, विगतरोसेण खरंटिता आणिता य । बिइयाए कुलघरं जंतीए पिउगिहबलं गहियं, गाढतरंरुटेणअन्नेहिं भणिए विगतरोसेण खरंटितादंडियाय। पढमा 'दूरे नट्ठत्तिन ताए किंचिपओयणं महंतेन वा पच्छिदंडेणदंडिउंआणिज्जइ। एवंपरट्ठाणीयाओसन्ना, कुलघरठाणीया अन्नसंभोइया, गाडियसमा संभोइया, अनिग्गमे सघरसमोसगच्छो । जाव दूरतरं ताव महंततरो दंडो भवइ॥अथ गच्छादनिर्गतस्य विधिमाह[भा.५७६२] गच्छा अनिग्गयस्सा, अनुवसमंतस्सिमो विही होइ।
सज्झाय भिक्ख भत्तट्ठ वासए चउर एक्कक्के ।। वृ-गच्छादनिर्गतस्यानुपशाम्यतोऽयंविधिर्भवति-सूर्योदयकाले यःस्वाध्यायः क्रियते तदवसरे प्रथममसौ नोद्यते, द्वितीयं भिक्षावतरणवेलायाम्, तृतीयं भक्तार्थनाकाले, चतुर्थं प्रादोविकावश्यकवेलायाम् । एवं चतुरो वारानेकैकस्मिन् दिने नोद्यते ॥ तच्चाधिकरणं प्रभाते प्रतिक्रान्तानां स्वाध्यायेऽप्रस्थापिते एवमादौ कारणे उत्पद्येत[भा.५७६३] दुप्पडिलेहियमादिसु, चोदिए सम्मं तु अपडिवजंते।
नवि पट्ठवेंति उवसम, कालो न सुद्धो जियं वा सिं ।। वृ-दुष्प्रत्युपेक्षितं कुर्वन् आदिशब्दाद् अप्रत्युपेक्षमाणोऽसामाचार्या वा प्रत्युपेक्षमाणोनोदितः सम्यग् यदि न प्रतिपद्यते ततोऽधिकरणं भवेत् । उत्पन्ने चाधिकरणं यदि स्वाध्यायेऽप्रस्थापिते स्वयमेवोपशान्तस्ततो लष्टम् । अथन नोपशान्तस्ततो यः प्रस्थापनार्थमुपतिष्ठते स वारणीयः, यथा-तिष्ठतु तावद्यावत् सर्वेऽपि मिलिताः। तत आगतेषु सर्वेषु सूरयो ब्रुवते-आर्य! उपशाम्य, इमे साधवः स्वाध्यायंन प्रस्थापयन्ति।स वष्टोत्तरंप्रयच्छति-अवश्यं कालो न शुद्धः परिजितंवा एषांसाधूनां सूत्रश्रुतं ततोन प्रस्थापयन्ति। एवं भणतोमासगुरु ।साधवश्च सर्वेऽपि प्रस्थापयन्ति स्वाध्यायं च कुर्वन्ति ॥काले प्रतिक्रान्ते भिक्षावेलायां जातायामिदमाचार्या भणन्ति[भा.५७६४] नोत्तरणे अभतट्ठी न व वैला अभुंजणे न जिन्नं सिं।
न पडिक्कमंति उवसम, निरती यारानु पच्चाह । वृ-आर्य ! साधवस्त्वदीयेनानुपशमनेन भिक्षां नावतरन्ति । स प्राह-नूनमभक्तार्थिनो न वा भिक्षावेला । एवमुक्ते सर्वेऽप्यवतरन्ति । तस्यानुपशान्तस्य द्वितीयं मासगुरु । भिक्षानिवृत्तेषु साधुषु गुरवो भणन्ति-आर्य ! साधवो न भुञ्जते । स प्राह-नूनं साधूनां न जीर्णम् । एवमुक्ते
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org