Page Text
________________
४०१
उद्देशक : १, मूलं-६, [भा. १५८३] [भा.१५८३] गच्छम्मि एस कप्पो, वासावासे तहेव उडुबद्धे ।
गाम-नगर-निगमेसुं, अइसेसी ठावए सड्डी ।। वृ-वर्षावासे तथैव ऋतुबद्धे ग्राम-नकर-निगमेषु स्थितानां गच्छे एष कल्पः । कः? इत्याहअतिशेषाणि-अतिशायीनि स्निग्ध-मधुरद्रव्याणि प्राप्यन्ते येषु तानि कुलान्यतिशेषीणि “सडिट' त्ति दानश्रद्धावन्ति एवंविधानि कुलानिस्थापयेत् । एकं गीतार्थसङ्घाटकं मुक्त्वा शेषसङ्घाटकान् न तत्र प्रवेशं कारयेत् ॥आह[भा.१५८४] किं कारणंचमढणा, दव्वखओ उग्गमो वियन सुज्झे।
गच्छम्मि नयम कज्जं, आयरिय-गिलाण-पाहुणए ।। वृ-'किं कारणं' को हेतुः येन स्थापनाकुलेष्वेक एव सङ्घाटकः प्रविशति ? । सूरिराह"चमढण"त्ति अन्यैरन्यैश्च सङ्घाटकैः प्रविशद्भिस्तानि कुलान्युद्वेगं प्राप्यन्ते । ततश्च द्रव्याणांस्निग्धमधुराणांक्षयो भवति, उद्गमोऽपिचन शुध्यति । गच्छे च नियतं निश्चितं प्रायोग्यद्रव्यैः कार्यं भवति । किमर्थम्? इत्याह-आचार्य-ग्लान-प्राधूर्णकानां हेतोरिति नियुक्तिगाथासमासार्थः।।
अथ भाष्यकार एनामेव विवृणोति[भा.१५८५] पुट्विं पि वीरसुणिया, भणिया भणिया पहावए तुरियं ।
सा चमढणाए सिग्गा, निच्छइ दटुं पि गंतुंजे ।। कृ-जहाकाइवीरसुणियाकेणइपारद्धिएणतित्तिराईणंगहणेछिछिक्कारियासमाणीतित्तिराईणि गिण्हइ । पच्छा सो तेहिं सावएण विना वि काडं हंतूण छिछिक्कारेइ ।सा वीरसुणिया इतो तओ पहावइ जावन किंचि पेच्छइ । ताहे सा वेयारिया समाणी जइ सो सावयं दटुं पच्छा छिछिक्कारेइ तहा वि पयं पि न इच्छए गंतुं ।। अथ गाथाक्षरयोजना-यः शुनकद्वितीयः शस्त्राद्यपेक्षारहितो मृगयां करोतिसवीर उच्यते, तस्य शुनिका यथा पूर्वमध्ष्टेऽपि श्वापदे भणिता भणिता' छीत्कृता छीत्कृता सती त्वरितमितस्ततः प्रधावति । ततः सा 'चमढणया' निरर्थकमुद्वेजनया “सिग्गा" श्रान्ता सती सन्तमपि श्वापदं दृष्ट्वा पदमपि गन्तुं "जे" इति पादपूरणे नेच्छति ॥
एष दृष्टान्तः। अर्थोपनयस्त्वेवम्[भा.१५८६] एवं सड्ढकुलाई, चमढिजंताई अन्नमन्नेहि।
नेच्छंति किंचि दाउं, संतं पितहिं गिलाणस्स ॥ वृ-'एवम्' अमुनैव प्रकारेण श्राद्धकुलानि “चमढिजंताई" ति उद्वेज्यमानानि 'अन्यान्यैः' क्षुल्लक-स्थविर-क्षपकादिभिः । यद्वा “अन्नमन्नेहिं" ति अन्यान्यैः-परिफल्गुप्रायैः कारणैः । यथा एकः प्राह-ग्लानस्य शीर्ष दुष्यति शर्करां प्रयच्छ; अपरः प्राह-ममोदरं दुष्यति दघ्नः करम्बेण प्रयोजनम्। तदपरः प्राह-प्राधूर्णक आयातोऽस्ति घृतादिकं देहि; अन्यः प्राह-अहमाचार्यस्य हेतोरायातोऽस्मिदुग्धं सशर्करं प्रतिलाभयेत्यादि । ततस्तानि ब्रुवीरन्-यूयं सर्व एव ग्लाना अतो वयं कियतां प्रयच्छामः? को वा जानाति यूयमाचार्यादीनां तोर्गृहीथ ? आहोश्चिदात्मार्थम्? इति । एवमुद्वेज्यमानानि नेच्छन्ति 'सदपि' विद्यमानमपि घृतादिकं 'किञ्चित्' स्तोकमात्रमपि ग्लानस्य उपलक्षणत्वादाचार्य-प्राघूर्णकादेरप्यर्थाय दातुम्। ततश्च यत् ते ग्लानादयः परिताप्यन्ते 181261
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003322 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 18 Bruhat kalpa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 11 MB |