________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - १-२ /१०९
पाडिहारियं च गेण्हामो, निव्वाघाएणं एवतियकालेणं अप्पिनिस्सामो जति एवं पडिवज्जति तो घेप्पतिं । अह नो पडिवज्जति ताहे अन्नं मग्गंति । जइ अन्नो मग्गिजमाणो न लब्भति ताहे तं चेव गेहति । इदानिं गहिते जतण"त्ति गहियसंथारगो जति नेउं न तरति ताहे छन्ने प्रदेशे ठवेति, मा वरिसंते उवरि सेज्जति मे ।
२७२
-
इमं पुच्छंति - ‘“सम्मत्ते अम्हेहिं कस्स अप्पेतव्वो" । सो भणाति “मम चेव अप्पेयव्वो” । ततो भण्णति “जइ कहंचि तुब्भे घरे न दीसह ताहे कस्स अप्पेयव्वो" । सो भणाति तत्थेव घरे आजह, ताहे भाणियव्वो "कतरम्मि ओगासे ठवेज्जामो,” । अहवा भणेज्जा "तत्थेव घरे छन्नपदेसे ठाएज ।” अहवा भणेज्ज “जतो गहितो ठाणातो एयस्स पासे ठवेज्ज । अहवा भणेज्ज “जतो गहितो ठाणातो तत्सेव ठवेज” । अहवा भणेज्ज “उक्खित्ते "त्ति वेहासे ठवेज्जह, " । अहवा - जं संथारयं जहिं घरे भण्णति तं तहिं संथारयं नेति । एवं अभिग्गहितेसु भणितं ॥
[भा.१२४९] अभिग्गहियस्सासति, वीसुं गहणं पडिच्छिउं सव्वे । दाऊण तिन्नि गुरुणो, गेण्हंतणे जहा वुड्ढा ॥
चू- आभिग्गहियसंघाडयस्स असति सव्वे संघाडया वीसुं गेण्हंति । वंदेण वा सव्वे गेहंति एत्थ वि सव्वा सेव जयणाणुण्णवणा जाव कस्सपपिणणंति दट्ठव्वं । जो जहा आनेति सो तहा गणावच्छेतियस्स अप्पेति । साधुप्पमाणाओ य अतिरित्ता ताहे जे सुहा सेज्जा ते तिन्नि गुरुणो दिजंति, सेसा गणावच्छेइओ अहारातिणियाए भाए त्ति गेण्हंति वा । एयं सगणे भणितं ॥ [ भा. १२५०] नेगाण उ नाणत्तं, सगणेतरऽभिग्गहीण वण्णगणो । दिट्ठोभासण-लद्धे, सण्णायग-उड्ड-पभू चेव ॥
चू-नेगाण गणाण एगखेत्तट्ठियाण “नाणत्तं” विशेषः तं सगणिच्चयाणं, इतरे य परगणिच्चा, सगणे अभिग्गही अनभिग्गही वा, अन्नगणे वि अभिग्गही अनभिग्गही वा, समणे परागणे वा संघाण वा वंदे वा अडंताणं आरुव्वं तव्ववहारो भण्णति । इमेहिं दारेहिं - दिट्ठे ओभासण लद्धे सण्णायग- उड्ड - पभू चेव । तत्थ दिट्ठ त्ति दारं । एयस्स इमाणि दाराणि - [भा. १२५१] दवणव हिंडतेण वा, निउं तस्स वा वि वयणेणं । विप्परिणामणकहणे, वोच्छिण्णे जस्स वा देति ॥
चू-एसा चिरंतनगाहा ।। दङ्कणदारस्स वक्खाणं
[भा.१२५२] संथारो दिट्ठो न य, तस्स जो पभू तओ अकहणे गुरूणं । कहिते व अकहिते वा, अन्नेन वि याणिओ तस्स ॥
·
चू- साधुसंघाइएण हिडंतेण संथारओ दिट्ठो । पुच्छितोऽणेण "कस्सेस संधारतो ? " ताहे केणतिभणितं "नत्येत्थ सो जस्सेस संथारओ।" ताहे सो साधुसंघाडओ चिंतेति "जाहे संथारगसामी एहिति ताहे मग्गिहामो ।” तेन संघाडएण गुरूण आलोयव्वं "मए अमुगगिहे संथारगो दिट्ठो नय तस्स जो पभू" । एवं अनालोयंतस्स मासलहुं । तं जाणित्ता अन्नेन संघाडएण चिंतियं “जाव एस न जायति तावऽहं मग्गाभि ।” मग्गितो लद्धो य । कस्स भवति ? पुव्वसंघाडएण गुरूण कहिए वा अकहिए वा तस्सेवाभवति । न जेण पच्छा मग्गितो लद्धो य ॥ “दट्ठूण व "त्ति दारं गतं । इदानिं "हिडंतेण वा निउ "त्ति अस्य व्याख्या
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org