________________
२२४
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-२/८०
चू. तं पुण तलबंधनं पादबंधनं वा दुविधं-तज्जातमतज्जातं । तज्जातं वद्धेहिं, अतज्जातं दोरेहिं । अतजाएण बंधमाणे मासलहुं निक्कारणे तज्जाएण वि मासलहुं, आणादिणो य दोसा भवंति॥
मू. (८१) जे भिक्खू कसिणाई वत्थाई घरेइ, घरेतं वा सातिजति ।।
चू. सहसंप्रमाणातिरिक्तं कृत्स्नं भवति । एष सूत्रार्थः । इदानं नियुक्तिविस्तरः[भा.९४८] दव्वे खेत्ते काले, भावे कसिणं चउव्विहं वत्थं ।
दव्वकसिणं तु दुविधं, सगलं च पमाणकसिणं च ॥ चू. दव्वकसिणं दुविहं - सगलकसिणं पमाणकसिणंच॥ तत्थ सगलकसिणं इमं[भा.९४८] घण-मसिणं निरवहतं, जंवत्थं लब्भए सदसियागं।
एगंतु सगलकसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ॥ चू. “घणं" तंतुहि समं, “मसिणं" कलं मोडियंवा, “निरुवहतं" नअंजणखंजणोवलित्तं वा अग्गिविढं मूसगखइयं वा । जं एरिसं सदसं लब्भति तं सगलकसिणं । तं पुण “जहन्न" मुहपोत्तियाइ, “मज्झिमं" पडादि, “उक्कोसं" कप्पादि ॥इदानि पमाणकसिणं[भा.९५०] वित्थारायमेण, जंवत्यं लब्मते समतिरेगं।
एवं पमाणकसिणं, जहन्नियं मज्झिमुक्कोसं ॥ चू. “वित्थारो" पोहचं, “आयामो" देघत्तं, जं वत्थं जहाभिहियपमाणओ समतिरेगं लब्मति तं पमाण कसिणं भण्णति । तं पितिविहं जहन्नइ । इदानं खेत्तकसिणं[भा.९५१] जंवत्थं जंमि देसम्मि, दुल्लभं अग्घियं च जंजत्थ ।
तं खेत जुअंकसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं॥ चू.जंवत्थं जम्मि खेत्तेदुल्लभं, जत्थ वाखेत्ते गतं अग्घितं भवति, अग्घियं नाम बहुमोल्लं, तं तेन कसिणं भवति । यथा पूर्वदशजं वस्त्र लाटविषयं प्राप्य दुर्लभं अर्धितं च । तदपि त्रिविधं जघन्यादि ॥ इदानि कालकसिणं- . [भा.९५२] जंवत्थं जम्मि कालम्मि, अग्घियं दुल्लभं चजम्मि।
तं कालजुअंकसिणं, जहन्नंगं मज्झिमुक्कोसं ।। घू. जंवत्थं जम्मि काले अग्घितं, जम्मिकाले दुल्लभ, तम्मिचेव काले कालकसिणं भवति तदपि त्रिविधं- जघन्यादि। गिम्हे जहा कासाइ, सिसिरे पावाराति, वावासुकुंकुमादिखचितं॥ इदानि भावकसिणं[भा.९५३] दुविधं च भावकसिमं, वण्णजुअंचेव होति मोल्लजुअं।
वण्णजुअंपंचविधं, तिविधं पुण होति मोल्लजुअं॥ चू. भावकसिणं दुविधं-वण्णतो मोल्लतो य । वण्णेणं पंचविधं । मोल्लओ जहन्नमज्झिमुक्कोसं ॥ तत्थ वण्णतो इमं[भा.९५४] पंचण्हं वण्णाणं, अन्नतराण जंतु वण्णहूं। तंवण्णजुअंकसिणं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ।।
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only