________________
पीठिका | भा. ४३१]
पि न लब्भति तदा निसिभत्तंपिभुंजति अद्धाणपकप्पो ति वृत्तं भवति ।। "पणगादि असंथरणे" त्ति अस्य व्याख्या[भा. ४३२]
समादी भिण्णो संजोगो रुद्द परकडे दिवसं । जता मासियाणा आदेसे चतुलहू ठाणा ॥
चू. "एसणे "त्ति एसणा गहिता, “आदि" सद्दातो उप्पायणउग्गमा घेप्पति । भिण्णो ति मिण्णमासो गहितो। 'संजोग' त्ति पणगं दस जाव भिण्णमासो, एतेसि संजोगा गहिता । 'रुद्दो' त्ति रुद्दघरं महादेवायतनमित्यर्थः । परकडे त्ति 'परा' गिहत्था, “कडं" निट्ठियं, तेसिं गिहत्थाण कडं परकडं परस्योपसाधितमित्यर्थः । 'दिवस' त्ति रुद्दातिघरेसु दिवसणिवेदितं गृहीतव्यमित्यर्थः । तदुपरि जयणा मासियट्ठाणेसु सव्वेसु कायव्वा । जाहे मासद्वाणं अतीतो भविष्यति तदा चउलहुट्ठाणं पत्तस्स आदेशांतरेण ग्रहणं भविष्यतीत्यर्थः । एस संखेवेण भणितो गाहत्थो ।
इदानं एतीए गाहाए वित्थरेणत्थो भण्णति – “एसणे''त्ति अस्य व्याख्या[भा. ४३३] ससणिद्ध-सुहुम- ससरक्ख - बीय - घट्टादि पणग संजोगा । जा तं भिण्णमतीतो, रुद्दादिणिकेयणे गेहे ॥
चू. एसणाए आदि सद्दाओ उग्गमो उप्पायणा घेप्यंति। एतेसु जत्थ जत्थ पणगं तेणं पुव्वं गेण्हति । ससिणिद्धं ति हत्थो उदगेण ससिणिद्धो । सुहुम त्ति सुहुमपाहुडीया । ससरक्ख ति सच्चित्तपुढविरएण दव्वं हत्थो मत्तो वा उग्गुंडितेत्यर्थः । बीजं सालिमादी तस्संघट्टणेण पाहुडीया लद्धा, “आदि’” सद्दातो परित्तकाए मीसे परंपरणिक्खित्ते इतरट्ठविया य घेप्पंति पणगं ति एतेसु सव्वेसु जहुद्दिसु पणगं भवतीत्यर्थः । संजोग त्ति जाहे पणगेण पज्जत्तं लब्भति ताहे जावतितं पणगेण लब्भति ताहे सव्वं दसरातिंदियदोसेण दुट्टं गेण्हंति । तं पि जया पज्जत्तं न लब्भति तया पन्नरसराइंदियदोसेण दुट्टं अज्झवपूरगं गेण्हंति । जया दसराइंदियदोसेण दुट्टं सव्वहा न लब्भति तया सव्वं चेव पन्नरसराईदियदोसेण दुट्ठ अज्झवपूरगं गेण्हंति । जया दसराईदियदोसेण दुट्ठ सव्वहा न लब्भति तया सव्वं चेव पन्नरसराइंदियदोसेण दुट्ठे गेहंति । जता तं पि पज्जत्तं न लब्भति तदा वीसरातिदियदोसेण दुट्टं अज्झवपूरयं गेण्हति । एवं हेट्ठिल्लपदं मुंचमाणे उवरिमपदेण अज्झवपूरयंतेण ताव नेयव्वं जाव सव्वहा भिण्णमासपत्तो ।
एवं गाहापुव्वद्धे वक्खाते सीसो पुच्छति -- “ससणिद्धादिसु पणगसंभवो दिट्ठो दसादिआण भिण्णमासपज्जवसाणाण न कुओ वि पिंडपत्थारे आव त्ति दिट्ठा, कहं पुण तद्दोसोवलित्ताए भिक्खाए ग्रहणं हवेज्ज ? । आयरियाह - संयोगात् ससणिद्धेण पणगं भवति । ससणिद्धेण ससरक्खेण य दसरातं भवति, ससणिद्धेण ससरक्खेण बीयसंघट्टेण य पन्नरसरातिंदिया भवंति । ससणिद्धेण ससरक्खेण बीयसंघट्टेण सुहुमपाहुडीयाए य वीसतिरातिंदिया भवंति, ससणिद्धेण ससक्खेण बीयसंघट्टेण सुहुमपाहुडीयाए इतरट्ठविएण य भिण्णमासो भवति । एवं दसादिआण संभवो भवतीत्यर्थः । “रुद्दे” त्ति अस्य व्याख्या रुद्दादि निकेयणे गेण्हइ, रुद्दघरे महादेवायतनेत्यर्थः ‘आदि” सद्दातो मातिघरा दिव्वदुग्गादिएसु जाणिउवाचिआणि निवेदिताणि उवंरातिसु पुंजकडाणि उज्झियम्मियाणि तानि पुव्वं मासलहुं दोसेण दुट्ठाणि गृण्हातीत्यर्थः ॥
"परकडे दिवसं" ति अस्य व्याख्या
Jain Education International
१३३
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org