________________
२६२
सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १५/-/११२ ताजताणंचंदं गतिसमावणं अभीयीनक्खत्तेणंगतिसमावण्णे पुरच्छिमाते भागाते समासादेति, पुरच्छिमातेभागातेसमासादित्ता नवमुत्ते सत्तावीसंचसत्तट्ठिभागे मुहत्तस्सचंदेएण सद्धिंजोएति, जोअंजोएत्ता जोयं अनुपरियट्टति, जोअं२ ता विप्पजहाति विगतेजोई यावि भवति।
ता जता णं चंदं गतिसमावण्णं सवणे नक्खत्ते गतिसमावण्णे पुरच्छमिमाति भागादे समासादेति, पुरच्छिमाते भागाते समासादेत्ता तीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोअंजोएति २ जोयं अणुपरियट्टति जो०२ त्ता विप्पजहति विगतजोई यावि भवइ, एवं एएणं अभिलावेणं नेतव्वं, पन्नरसमुहुत्ताईतीसतिमुहुत्ताईपणयालीसमुहुत्ताइंभाणित० जाव उत्तरासाढा । ता जताणंचंदं गतिसमावण्णं गहे गतिसमावण्णे पुरच्छिमाते भागाते समासादेति पुर०२ ता चंदेणं सद्धिं जोगं सृजति २ त्ता जोगं अणुपरियति २ ता विप्पजहति विगतजोई यावि भवति ।
ता जया णं सूरं गतिसमावण्णं अभीयीनक्खत्ते गतिसमावन्ने पुरच्छिमाते भागाते समासादेति, पुर०२त्ता चत्तारि अहोरत्ते छच्च मुहत्ते सूरेणंसद्धिंजोयंजोएतिर जोयं अनुपरियट्टति २ ता विजेति विगतजोगी यावि भवति । एवं अहोरत्ता छ एक्कवीसं मुहुत्ता य तेरस अहोरत्ता बारसमुहत्ता यवीसं अहोरत्ता तिन्नि मुहत्ता यसव्वे भणितव्वा जाव जताणंसूरंगतिसमावण्णं उत्तरासादानक्खत्ते गतिसमावण्णे गतिसमावण्णे पुरच्छिमाते भागाते समासादेति, पु०२ त्ता वीसं अहोरत्ते तिन्नि यमुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएति जो०२ त्ता जोयं अणुपरियट्टति जो०२ त्ता विजेति विजहति विप्पजहति विगत जोगी यावि भवति, ता जता णं सूरं गतिसमावण्णं नक्खत्ते (गहे) गतसमावण्णे पुरच्छिमाते भागाते समासादेति, पु० २ ता सूरेण सद्धिं जोयं सृजति २ ता जोयं अणुपरियट्टति २ ता जाव विजेति विगतजगी यावि भवति।
वृ. "ता जया ण'मित्यादि, ता इति पूर्ववत्, यदा णमिति वाक्यालङ्क्तरे चन्द्रं गतिसमापन्नमपेक्ष्य सूर्योगतिसमापन्नो विवक्षितो भवति, किमुक्तं भवति?-प्रतिमुहूर्तचन्द्रगतिमपेक्ष्य सूर्यगतिश्चिन्त्यते तदा सूर्यो गतिमात्रया-एकमुहूर्तगतगतिपरिमाणेन कियतो भागान् विशेषयति?, एकेन मुहूर्तेनचन्द्राक्रमितेभ्योभागेभ्यः कियतोऽधिकतरान्भागान्सूर्यआक्रमतीति भावः,भगवानाह-द्वाषष्टिभागाविशेषयति, तथाहि-चन्द्र एकेन मुहूर्तेन सप्तदशभागशतान्यष्टषष्ट्यधिकानिगच्छति सूर्योऽष्टादशशतानि त्रिंशदधिकानिततोभवति द्वाषष्टिभागकृतः परस्परंविशेषः।
'ताजयाण मित्यादि, ता इति प्राग्वत्, यदा चन्द्रं गतिसमापन्नमपेक्ष्य नक्षत्रंगतिसमापन्नं विवक्षितं भवति तदा नक्षत्रं गतिमात्रया-एकमुहूर्त्तगतपरिमाणेन कियन्तं विशेषयति?,चन्द्राक्रमितेभ्यो भागेभ्यः कियतो भागानधिकान् आक्रमतीति भावः, भगवानाह-सप्तषष्टिभागान्, नक्षत्रंटेकेन मुहर्तेनाष्टादशभागशतानि पञ्चत्रिंशदधिकानिगच्छति चन्द्रस्तुसप्तदशभागशतानि अष्टषष्ट्यधिकानि तत उपपद्यते सप्तषष्टिभागकृतो विशेषः, 'ता जया णमित्यादि प्रश्नसूत्रं प्राग्वद्भावनीयं, भगवानाह
___ तापंचे'त्यादि, पञ्चभागान् विशेषयति-सूर्याक्रान्तभागेभ्यो नक्षत्राक्रन्तभागानांपञ्चभिरधिकत्वात्, तथाहि-सर्य एकेन मुहूर्तेनाष्टादशभागशतानि त्रिंशदधिकानि गच्छतिनक्षत्रमष्टादश भागशतानि पञ्चत्रिंशदधिकानिततो भवति परस्परंपञ्चभागकृतो विशेषः, ‘ता जयाण मित्यादि, ताइतिपूर्ववत्, यदाणमिति वाक्यालङ्क्तरेचन्द्रं गतिसमापन्नमपेक्ष्याभिजिनक्षत्रं गतिसमापन्नं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org