________________
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रं-१- ६/-/८/३५२ कियद्भिराकर्षैर्बध्नातीति जिज्ञासुर्जीवादिदण्डकक्रमेण पृच्छति - 'जीवा णं भंते! जातिनामनिहत्ताउयं कइहिं आगरिसेहिं पगरंति' इत्यादि, आकर्षो नाम तथाविधेन प्रयत्ने कर्मपुद्गलोपादानं यथा गौः पानीयं पिबन्ती भयेन पुनः पुनराघोटयति एवं जीवोऽपि यदा तीव्रेणायुर्बन्धाध्यवसायेन जातिनामिनिधत्तायुः अन्यद्वा बध्नाति तदा एकेन मन्देन द्वाभ्यां त्रिभिर्वा मन्दतरेण त्रिभिश्चतुर्भिर्वा मन्दतमेन पञ्चभिः षड्भिः सप्तभिरष्टभिर्वा, इह जात्यादिनाम्नामाकर्षनियम आयुषा सह बध्यमानानामवसातव्यो न शेषकालं, कासांचित् प्रकृतीनां ध्रुवबन्धिनीत्वादपरासां परावर्त्तमानत्वात् प्रभूतकालमपि बन्धसम्भवेनाकर्षानियमात् ।
पदं - ६ - समाप्तम्
२३०
मुनि दीपरत्न सागरेण संशोधिता सम्पादिता प्रज्ञापनाउपाङ्ग सूत्रे षष्ठ पदस्य मलयगिरिआचार्येण विरचिता टीका परिसमाप्ता ।
पदं - ७ - उच्छ्वासं
वृ. व्याख्यातं षष्ठं पदं, इदानीं सप्तममारभ्यते, तस्य चायमभिसम्बन्धः, इहानन्तरपदे सत्त्वानामुपपातविरहादयोऽभिहिताः, अस्मिन् पुनर्नाकादिभावेनोत्पन्नानां प्राणापानपर्याप्तया पर्याप्तानां यथासंभवमुच्छ्वासनिःश्वासक्रियविरहाविरहकालपरिमाणभिधेयं, इत्यनेनं
संबन्धेनायातस्यास्येदमादिसूत्रम्
मू. (३५३) नेरइया णं भंते! केवतिकालस्स आणमंति वा पाणमंति वा ऊससंति वा नीससंति वा?, गोयमा ! सत तं संतयामेव आणमंति वा पाणमंति वा ऊससंति वा नीससंति वा असुरकुमारा णं भंते! केवितकालस्स आणमंति वा पाणमंति वा ऊससंति वा नीससंति arito हन्त्रेणं सत्तण्हं थोवाणं उक्कोसेणं सातिरेगस्स पक्खस्स आणमंति वा जाव नीससंति ॥ नागकुमारा णं भंते! केवइकालस्स आणमंति वा पाणमंति वा ऊससंति वा नीससंति वा ?, गोयमा ! जहन्नेणं सत्तण्हं थोवाणं उक्कोसेणं मुहुत्तपुहुत्तस्स, एवं जाव थणियकुमाराणं ॥ पुढविकाइया णं भंते! केवतिकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा ?, गोयमा ! वेमायाए आणमंति वा जाव नीससंति वा ।। एवं जाव मणूसा ।। वाणमंतरा जहा नागकुमारा ।। जोइसिया णं भंते! केवतिकालस्स वा जाव नीससंति वा?, गोयमा ! जहन्त्रेणमुहुत्तपुहुत्तस्स उक्कोसेणवि मुहुत्तपुहुत्तस्स जाव नीससंति वा ॥
वेमाणियाणं भंतो! केवतिकलस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा?, गोयमा ! जहन्त्रेणं मुहुत्तपुहुत्तस्स उक्कोसेणं तेत्तीसाए पक्खाणं जाव नीससंतिवा, ।
सोहम्मदेवा णं भंते! केवइकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा?, गोयमा जहन्त्रेणं मुहुत्तपुहुत्तस्स उक्कोसेणं दण्डं पक्खाणं जाव नीससंति वा, ईसाणगदेवा णं भंते! केवइकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा?, गोयमा ! जहन्नेणं सातिरेगस्स मुहुत्तपुहुत्तस्स उक्कोसेणं सातिरेगाणं दोण्हं पक्खाणं जाव नीससंति वा, । सणंकुमारदेवा णं भंते! केवतिकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा?, गोयमा ! जहन्त्रेणं दोण्हं पक्खाणं उक्कोसेणं सत्तण्हं पक्खाणं जाव नीससंति वा, माहिंदगदेवा णं भंते! केवतिकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा?, गोयमा ! जहन्नेणं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org