Page Text
________________
प्रतिपत्तिः - ३, दीव०
सूर्याणामुष्णरश्मित्त्वात्, लेश्याविशेषप्रदर्शनार्थमाह- 'सुहलेसा मंदलेसा य' सुखलेश्याश्चन्द्रमसो, न शीतकाले मनुष्यलोक इवात्यन्तशीतरश्मय इत्यर्थः, मन्दलेश्याः सूर्या न तु मनुष्यलोके निदाधसमय इव एकान्तोष्णरश्मय इत्यर्थः- आह च तत्वार्थटीकाकारो हरिभद्रसूरि
३७५
“नात्यन्तं शीताश्चन्द्रमसः नात्यन्तोष्णाः सूर्या किन्तु साधारणा द्वयोरपीति, इहेदमुक्तं भवति - यत्र द्वीपे समु वा नक्षत्रादिपरिमाणं ज्ञातुमिष्यते तत्रैकशशिपरिवारभूतं नक्षत्रादिपरिमाणं तावद्भिः शशिभिर्गुणयितव्यमिति ।
मू. (२८४)
अट्ठासीइं च गहा अट्ठावीसं च होति नक्खत्ता । एगससीपरिवारो एत्तो ताराण वोच्छामि ।। छावट्ठिसहस्साइं नव चेव सयाइं पंचसयराइं । एगससीपरिवारो तारागणकोडिकोडीणं ॥
मू. (२८५)
वृ. तत्रैकशशिपरिवारभूतानां ग्रहादीनां परिमाणमाह- 'अट्ठासीई' त्यादि गाथाद्वयमपि
पाठसिद्धम् । मू. (२८६)
बहियाओ माणुसनगस्स चंदसूराणऽवट्टिया जोगा । चंदा अभीइजुत्ता सूरा पुण होति पुस्सेहिं ।।
वृ. बहिः 'मनुष्यनगस्य' मनुष्यपर्वतस्य चन्द्रसूर्याणां योगा अवस्थिता न मनुष्यलोक इवान्यान्यनक्षत्रसञ्चारिणश्चाराभावात्, कचित् 'अवट्टिया तेया' इति पाठस्तत्रावस्थितानि तेजांसीति व्याख्येयं किमुक्तं भवति ? -सूर्या सदैवानत्युष्णतेजसो न तु जातुचिदपि मनुष्लोके ग्रीष्मकाल इवात्युष्णतेजसः, चन्द्रमसोऽपि सदैवानतिशीतलेश्याका न पुनः कदाचनाप्यन्तर्मनुष्यक्षेत्रस्य शिशिरकाल इवातिशीततेजस इति, तत्र प्रथमपाठपक्षे तानेवावस्थितान् योगानाह- 'चंदा अभिई' इत्यादि, द्वितीयपाठपक्षे तथेति पठयितव्यं, चन्द्राः सर्वेऽपि मनुष्यक्षेत्राद्बहिरभिजिता नक्षत्रेण युक्ताः, सूर्या पुनर्भवन्ति पुष्यैर्युक्ता इति । सम्प्रति मानुषोत्तरपर्वतोच्चैस्त्वादिप्रतिपादनार्थमाहमू. (२८७) माणुसुत्तरे णं भंते! पव्वते केवतियं उड्डुं उच्चत्तेणं ? केवतियं उव्वेहेणं ? केवतियं मूले विक्खम्भेणं ? केवतियं मज्झे विक्खंभेणं ? केवतियं सिहरे विक्खंभेणं ? केवतियं अंतो गिरिपरिरएणं? केवतियं बाहिं गिरिपररएणं ? केवतियं मज्झे गिरिपरिरएणं ? केवतियं उवरि गिरिपरिरएणं ? गोयमा! माणुसुत्तरेण पव्वते सत्तरस एक्कवीसाइं जोयणसयाई उड्डउच्चत्तेणं चत्तारि तीसे जोयणसए कोसंच उव्वेहेणं मूले दसबावीसे जोयणसते विक्खंभेणं मज्झे सत्ततेवीसे जोयणसते विक्खंभेणं सउवरि चत्तारिचउवीसे जोयणसते विक्खंभेणं अंतो गिरिपरिरएणं-एगा जोयणकोडी बायालीसं च सयसहस्साइं ।
तीसं च सहस्साइं दोन्नि य अउणापन्ने जोयणसते किंचिविससाहिए परिक्खेवेणं, बाहिरगिरिपरिरएणं एगा जोयणकोडी बायालीसं च सतसहस्साइं छत्तीसंच सहस्साइं सत्तचोद्दसोत्तरे जोयणसते परिक्खेवेणं, मज्झे गिरिपरिरएणं एगा जोयणकोडी बायालीसं च सतसहस्साइं चोत्तीसं च सहस्सा अट्ठतेवीसे जोयणसते परिक्खेवेणं । उवरि गिरिपरिरएणं एगा जोयणकोडी बायालीसं च सयसहस्साइं बत्तीसं च सहस्साइं नव य बत्तीसे जोयणसते परिक्खेवेणं, मूले विच्छिन्ने मज्झे संखित्ते उप्पिं तणुए अंतो सण्हे मज्झे उदग्गे बाहिं दरिसणिजे ईसिं सण्णिसण्णे सीहनिसाई
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003313 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 09 Jivajivabhigam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 12 MB |