________________
प्रतिपत्तिः - ३, दीव०
३६५
अब्भितरपुक्खरद्धेणं माणुसुत्तरेणं पव्वतेणं सव्वतो समंता संपरिक्खित्ते, से एएणट्टेणं गोयमा ! अभितरपुक्खरद्धेय २, अदुत्तरं चणं जाव निच्चे । अब्भितरपुक्खरद्धे णं भंते! केवतिया चंदा पभासिंसु वा ३ साचेव पुच्छा जाव तारागणकोडकोडीओ ?, गो० ।
वृ. 'सेकेणट्टेणमित्यादि, अथ केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते - अभ्यन्तरपुष्करार्द्धमभ्यन्तरपुष्करार्द्धम् ? इति भगवानाह - गौतम ! अभ्यन्तरपुष्करार्द्ध मानुषोत्तरोत्तरेण पर्वतेन सर्वतः समन्तात् संपरिक्षिप्तं, ततो मानुषोत्तरपर्वताभ्यन्तरे वर्त्तमानत्वादभ्यन्तरपुष्करार्द्धं, तथा चाह-'से एएणट्टेण'मित्यादि गतार्थं । 'अभितरपुक्खरद्धे णं भंते ! कइ चंदा पभासिंसु ?' इत्यादिचन्द्रादिपरिमाणसूत्रं पाठसिद्धं, नवरं नक्षत्रादिपरिमाणमष्टाविंशत्यादीनि नक्षत्राणि द्वासप्तत्या गुणयित्वा परिभावनीयं ।
मू. (२४६)
पू. (२४७)
पू. (२४८)
मू. (२४९)
बृ. उक्तं चैवंरूपं परिमाणमन्यत्रापि -
बावत्तरिं च चंदा बावत्तरिमेव दिनकरा दित्ता । पुक्खरवरदीवडे चरंति एते पभासेंता ।। तिन्नि सया छत्तीसा छच्च सहस्सा महग्गहाणं तु । नक्खत्ताणं तु भवे सोलाइ दुवे सहस्साइं ॥ अडयाल सयसहस्सा बावीसं खलु भवे सहस्साइं । दोन्नि सया पुक्खरद्धे तारागणकोडिकोडीणं ।। सोभेंसु वा ३ ॥
119 11
“बावत्तरि च चंदा बावत्तरिमेव दिनयरा दित्ता । पुक्खरवरदीवड्डे चरंति एए पगासिंता ॥ तिन्नि सया छत्तीसा छच्च सहस्सा महग्गहाणं तु । नक्खत्ताणं तु भवे सोलाणि दुवे सहस्साणि ॥
॥३॥
अडयाल सयसहस्सा बावीसं चैव तह सहस्साइं । दो य सय पुक्खरद्धे तारागणकोडिकोडीणं ॥
इह सर्वत्र तारापरिमामचिन्तायां कोटीकोटयः कोट्य एव द्रष्टव्या-, तथा पूर्वसूरिव्याख्यानाद, अपरे उच्छ्रयाङ्गुलप्रमाणमनुसृत्य कोटीकोटीरेव समर्थयन्ति, उक्तञ्च"कोडाकोडी सन्नंतरं तु मन्नंति केइ थोवतया ।
119 11
॥२॥
अन्ने उस्सेहंगुलमाणं काऊण ताराणं ॥
मू. (२५०) समयखेत्ते णं भंते ! केवतियं आयामविक्खंभेणं केवतियं परिक्खेवेणं पन्नत्ते ?, गोयमा ! पणयालीसं जोयणसयसहस्साइं आयामविक्खंभेणं एगा जोयणकोडी जावडिंभतरपुक्खरद्धपरिरओ से भाणियव्वो जाव अउणपन्ने । से केणट्टेणं भंते! एवं वुच्चतिमाणुसखेत्ते २ ?, गोयमा ! माणुसखेत्ते णं तिविधा मणुस्सा परिवसंति, तंजहा - कम्मभूमगा अकम्मभूमगा अंतरदीवगा, से तेणट्टेणं गोयमा ! एवं वुच्छति - माणुसखेत्ते माणुसखेत्ते ॥ माणुसरवेत्ते णं भंते! कति चंदा पभासेंसु वा ३ ?, कइ सूरा तवइंसु वा ३ ?, गोयमा !
वृ. 'माणुसखेत्ते ण 'मित्यादि, मनुष्यक्षेत्रं भदन्त ! कियदायामविष्कम्भेन कियत्परिक्षेपेण
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International