________________
प्रतिपत्तिः-३, नै०-उद्देशकः १
१०१ तद्यथा-प्रथमायां पृथिव्यां नैरयिकाः प्रथमपृथिवीनैरयिकाइत्यर्थ, एवं सर्वत्र भावनीयम्। सम्प्रति प्रतिपृथिवी नामगोत्रं वक्तव्यं, तत्र नामगोत्रयोरयं विशेषः-अनादिकालसिद्धमन्वर्थरहितं नाम सान्वर्थं तु नाम गोत्रमिति।
मू. (७६) पढमा णं भंते ! पुढवी किंनामा किंगोत्ता पन्नत्ता?, गोयमा ! नामेणं धम्मा गोत्तेणं रयणप्पभा। दोच्चा णं भंते ! पुढवी किंनामा किंगोत्ता पन्नत्ता?, गोयमा ! नामेणं वंसा गोत्तेणं सक्करप्पभा, एवं एतेणं अभिलावेणं सव्वासिं पुच्छा, नामाणि इमाणि से लातव्वा (णि), (सेला तईया) अजंणा चउत्थी रिट्ठा पंचमी मघा छट्ठी माघवती सत्तमा, (जाव) तमतमागोत्तेणं
वृ. तत्र नामगोत्रप्रतिपादनार्थमाह-'इमा णं (पढमा णं) भंते!' इत्यादि, इयं भदन्त ! रत्नप्रभापृथिवी 'किंनामा' किमनादिकालप्रसिद्धान्वर्थरहितनामा ? किंगोत्रा किमन्वर्थयुक्तनामा ?, भगवानाह-गौतम! नाम्ना धर्मेति प्रज्ञप्ता गोत्रेण रत्नप्रभा, तथा चान्वर्थमुपदर्शयन्ति पूर्वसूरयः-रत्नानांप्रभा बाहुल्यंयत्र सारत्नप्रभारलबहुलेति भावः, एवं शेषसूत्राण्यपिप्रतिपृथिवि प्रश्ननिर्वचनरूपाणि भावनीयानि, नवरं शर्कराप्रभादीनामियमन्वर्थभावना-शर्कराणां प्रभा-बाहुल्यं यत्र सा तमःप्रभा, तमस्तमस्य-प्रकृष्टतमसः प्रभा-बाहुल्यं यत्र सा तमस्तमप्रभा मू. (७७) धम्पा वंशा सेला अंजण रिट्ठा मघाय माघवती।
सतण्हं पुढवीएणं एए नामा नायव्वा॥ मू. (७८) रयणा सक्कर वालुय पंका धूमा तमातमाय।
सतण्हं पुढवीएणं एएगोत्ता मुणेयव्वा ॥ वृ.अत्र केषुचित्पुस्तकेषु सङ्ग्रहणिगाथे॥१॥
“धम्मा वंसा सेला (यावत्) नायव्वा। ॥२॥ रयणा सक्कर वालुय (यावत्) मुणेयव्वा
अघुना प्रतिपृथिवि बाहुल्यमभिधित्सुराह
मू. (७९) इमा णं भंते ! रयणप्पभापुढवी केवतिया बाहल्लेणं प०?, गो० ! इमा णं रयण० असिउत्तरंजोयणसयसहस्संबाहल्लेणं पण्णत्ता, एवं एतेणं अभिलावेणंइमा गाहा०अ०
वृ. 'इमाणं भंते!' इत्यादि, इयंभदन्त! रत्नप्रभा पृथिवी कियदबाहुल्येन प्रज्ञप्ता?,अत्र गोत्रेण प्रश्नोनाम्नो नाम्नो गोत्रं प्रधानतरंप्रधानेन च प्रश्नाद्युपपन्नमिति न्यायप्रदर्शनार्थ, उक्तञ्च“न हीना वाक् सदा सता"मिति, भगवानाह–'असीत्युत्तरम्' अशीतियोजनसहनभ्यधिक योजनशतसहस्र बाहुल्येन प्रज्ञप्ता । एवं सर्वाण्यपि सूत्राणि भावनीयानि। मू. (८०) आसीतं बत्तीसं अट्ठावीसं तहेव वीसंच।
अट्ठारस सोलसगं अट्ठत्तरमेव हिट्ठिमया वृ.अत्र सङ्ग्रहणिगाथा-“आसीयं बत्तीसं (यावत्) हिट्ठिमया।
मू.(८१) इमाणं भंते! रयणप्पभापुढवी कतिविधापन्नत्ता?, गोयमा! तिविहा पन्नत्ता, तंजहा-खरकंडे पंकबहुले कंडे आवबहुले कंडे।
इमीसे णं भंते ! रय० पुढ० खरकंडे कतिविधे पन्नत्ता?, गोयमा! सोलसविधेप० तं०, -रयणकंडे १ वइरे २ वेरुलिए ३ लोहितक्खे ४ मसारगल्ले ५ हंसगब्भे ६ पुलए ७ सोयंधिए ८
___www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only