________________
२७४
राजप्रश्नीयउपाङ्गसूत्रम्-३१
आलिंगपुक्खरेति वा जाव नानाविहपंचवण्णेहिं मणीहि य तणेहि य उवसोभिया, तेसिणं गंधो फासो नेयव्वो जहक्कम।
तेसिणंभंते! तणाण यमणीणय पुव्वावरदाहिणुत्तरातेहिं वातेहिं मंदाणंएइयाणं वेइयाणं कंपियाणं चालियाणं कंदियाणं, घट्टियाणं खोभियाणं उदीरिदाणं केरिसए सद्दे भवति?, गोयमा!।
सेजहानामएसीयाएवासंदमाणीएवारहस्सवासच्छत्तस्स सज्झयस्ससघंटस्ससपडागस्स सत्तोरणवरस्स सनंदिघोसस्स सखिंखिणिहमजालपरिखित्तस्स हेवयचित्ततिणिसकणगणिजुत्तदारुयास्स संपिनद्धचक्कमंडल घुरागस्स कालायससुकयणेमिजंतकम्मस्स आइण्णवरतुरगसुसंपउत्तस्स कुसलणरच्छेयसार हिसुसंपग्गहियस्स सरसयबत्तीसतोणपरिमंडियस सकंकडावयंसगस्स सचावसरपहरणा वरणभरियजुज्झसज्जस्स रायंगणंसिवा रायंतेउरंसि वारम्मंसि वा मणिकुट्टिमतलंसि अभिक्खणंअभिघट्टिजमाणस्सवानियट्टिजमाणस्स वाओरालमणोण्णा कण्णम निव्वुइकरा सदा सव्वओ समंता अभिनिस्सवंति, भवेयारूवे सिया?, नो इणढेसममढे ।
से जहानामए वेयालीयवीणाए उत्तरमंदामुच्छियाए अंके सुपइट्टियाए कुसलनरनारिससंपरिग्गहियाते चंदनकोणपरियट्टियाए पुव्वत्तावरत्तकालसमंयसि नंदायं वेइयाए पवेइयाए चालियाए घट्टियाए खोभियाए उदीरियाए ओराला मणुन्ना मनहरा कण्णमणनिब्बुइकरा सद्दा सव्वओ समंता अभिनिस्सवंति, भवेयारूवे सिया?, नो इणढे समढे ।
सेजहानामए किन्नराण वा किंपुरिसाण वा महोरगाण वागंधव्वाण वा भद्दसालवनगयाणं वा नंदनवनगयाणं वा सोमनसवनगयाणं वा पंडगवनगयाणं वा हिमवंतगच्छंगयमलयमंदरगिरिगहासमन्नागयाण वा एगओ सन्निहियाणं समागयाणं सन्निसन्नाणं समुवविट्ठाणं पमुइयपक्कलियाणं गीयरइगंधव्वहसियमणाणं गजं पजं कत्थं गेयं पायबद्धं उक्खित्तायपयत्तायं मंदायं रोइयावसाणं सत्तसरसमन्नागयं छदोसविप्पमुक्कं__-एक्कारसालंकारं अट्ठगुणेववेयंगुंजंतवंसकुहरोवगूढ रत्तंतिट्टाणकरणसुद्धंसहकरगुंजंतवंसतंतीतललयगहसुसंपउत्तं महुरंसमंसुललयमणोहरंमउयरिभियपयसंचारंसुणतिं वरचारुरूवं दिव्वं नर्से सजं गेयं पगीयाणं, भवेयारूवे सिया ?,हंता सिया।
वृ.'तेसिणंवनसंडाण' मित्यादि, तेषांवनखण्डानामन्तः-मध्येबहुसमरमणया भूमिभागाः प्रज्ञप्ताः, तेषां च भूमिभागानां से जहा नामए 'आलिंगपुवखरे इ वा' इत्यादि वर्णनं प्रागुक्तं तावद्वाच्यं यावन्मणीनां स्पर्शो, नवरमत्र तृणान्यपि वक्तव्यानि, तानि चैवं-'नानाविहपंचवण्णाहि मणीहि य तणेहि य उवसोभिया, तंजहा-किण्हेहि य नीलेहि य जाव सुक्किले, तत्थणं जेतेकण्हातणायमणीयतेसिणंअयमेयारूवे वन्नावासेपनत्ते,सेजहानामएजीमूतेइ वा इत्यादि
सम्प्रति तेषां मणीनां तृणानां च वातेरितानांशब्दस्वरूपप्रतिपादनार्थमाह -
'तेसिणंभंते! तणाणयमणीय य' इत्यादि, तेषांणमितिपूर्ववत् भदन्त!-परमकल्याणयोगिन् तृणानां पूर्वापरदक्षिणोत्तरगतैतिर्मन्दायंति मन्दं मन्दं एजितानां कम्पितानां व्येजितानां-विशेषतः कम्पितानां, एतदेव पर्यायशब्देन व्याचष्टे-कम्पितानां चालितानां-इतस्ततो मनाक विक्षिप्तानां, एतदेवपर्यायेण व्याचष्टे स्पन्दितानां, तथा घट्टितानां परस्परं संघर्षयुक्तानां,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org