________________
१७०
औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-५० तए णं से दढपइण्णे दारए बावत्तरिकलापंडिए नवंगसुत्तपडिबोहिए अठ्ठारसदेवी भासाविसारए गीयरती गंधव्वणट्टकुसले हयजोही गयजोही रहजोही बाहुजोही बाहुप्पमद्दी वियालचारी साहसिए अलंभोगसमत्थे आवि भविस्सइ।।
तएणंदढपइन्नदारगंअम्मापियरोबावत्तरिकलापंडियंजाव अलं भोगसमत्थंवियाणिता विउलेहिं अन्नंभोगेहिं पानभोगेहिं लेण भोगेहिंवत्थभोगेहिंसयणभोगेहि कामभोगेहिं उवणिमंतेहंति
तएणं से दढपइन्ने दारएतेहिं विउलेहिं अन्नभोगेहिं जावसयनभोगेहिं नो सजिहिति नो रजिहिति नो गिज्झिहिति नो अज्झोववजिहिति, से जहानामए उप्पले इ वा पउमे इ वा कुसुमेइ वा नलिणे इवा सुभगेइवा सुगंधे इवा पोंडरीए इवा महापोंडरीए इवा सतपत्तेइवा सहस्सपत्ते इ वा सतसहस्सपत्ते इ वा पंके जाए जले संवुड्डनोवलिप्पए पंकरएणं नोवलिव्पइ जलरएणं, एवमेव दढपइन्नेवि दारएकामेहिं जाए भोगेहिं संवुढे नोवलिप्पिहिति कामरएणं नोवलिप्पिहिति भोगरएणं नोवलिप्पिहिति मित्तनाइनियगसयनसंबंधिपरिजणेणं, सेणं तहारूवाणंथेराणंअंतिए केवलं बोहिं बुझिहिति केवलबोहिं बुज्झित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति।।
से णं भविस्सइ अनगारे भगवंते ईरियासमिए जाव गुत्तबंभयारी । तस्स णं भगवंतस्स एतेणं विहारेणं विहरमाणस्स अणंते अणुत्तरे णिव्वाघाए निरावरणे कसिणे पडिपुण्णे केवलवरणाणदंसणे समुप्पञ्जहिति।
तए णं से दढपइन्ने केवली बहूई वासाइं केवलिपरियागं पाउणिहिति, केवलिपरियागं पाउणित्ता मासियाए संलेहणाए अप्पाणं झूसित्ता सढि भत्ताई अणसणाए छेएत्ता जस्सठाए कीरइ नग्गभावे मुंडभावे अण्हाणए अदंतवणए केसलोए बंभचेरवासे अच्छत्तकं अणोवाहणकंभूमिसेजा फलहसेज्जा कठ्ठसेज्जा परघरपवेसो लद्धावलद्धं परेहिं हीलणाओ खिंसणाओ जिंदणा गरहणाओ तालणाओ तज्जणाओ परिभवणाओ पव्वहणाओ उच्चावया गामकंटका बावीसं परीसहवसग्गा अहियासिजंतितमट्ठमाराहित्ता चरिमेहिंउस्सासणिस्सासेहिंसिन्झिहितिबुज्झिहिति मुचिहिति परिणिव्वाहिति सव्वदुक्खाणमंतं करेहित्ति॥
वृ.इहैव ज्ञातान्तरमाह-'बहुजनेन'मित्यादि व्यक्तं, नवरं पगइभ्दयाए' इत्यत्र यावत्करणादिदं दृश्यं–'पगइउवसंतयाएपगइतणुकोहमाणमायालोहयाएमिउमद्दवसंपन्नयाए अल्लीणयाए भद्दयाए'त्ति व्याख्याप्राग्वत्, ‘अनिक्खित्तेणं तिअविश्रान्तेन पगिज्झिय'त्तिप्रगृह्य विधायेत्यर्थः, 'परिणामेणं तिजीवपरणत्या अज्झवसाणेहिं ति मनोविशेषैः 'लेसाहितितेजोलेश्यादिकाभिः 'तदावरणज्जाणं'ति वीर्यान्तरवैक्रयलब्धिप्राप्तिनिमित्तावधिज्ञाना- वरणानामित्यर्थ, 'ईहावूहमग्गणगवेसणं'ति इह ईहा-किमिदमित्थमुतान्यथेत्येवं सदालोचना-भिमुखा मति चेष्टा, व्यूह-इदमित्थमेवंरूपो निश्चयः, मार्गणम्-अन्वयधर्मालोचनं यथा स्थाणौ निश्चेतव्ये इह वत्युत्सर्पणादयः प्रायः स्थाणुधर्मा घटन्त इति, गवेषणं-व्यतिरेकधर्मालोचनं यथा स्थाणावेव निश्चेतव्ये इह शिरःकण्डूयनादयः प्रायः पुरुषधर्मा न घटन्त इति, तत एषां समाहारद्वन्द्वः, 'वीरियलद्धीए'त्ति वीर्यलब्ध्या सह वेउब्वियलद्धीए'त्ति वैक्रियलब्ध्या सह ओहिनाणलद्धि'त्ति अवधिज्ञानलब्धि समुत्पन्ना, वीर्यलब्ध्यादित्रयमुत्पन्नमित्यर्थः, वाचनान्तरे 'वीरियलद्धी वेउव्वियलद्धी'त्ति पठ्यते, यत्कचित् 'अम्म(म्ब)डे परिव्वायगे'त्ति दृश्यते तदयुक्तं । ___ अम्मडेइत्येतस्य स्थानाङ्गादिपुस्तकेषुदर्शनात्, 'अहिगयजीवाजीवे' इत्यत्रयावत्करणादिदं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org