________________
मूलं-३१
१४३ 'पग्गहियतालियंटे' प्रगृहीतं तालवृन्तं यं प्रति स तथा, 'उच्छियसेयच्छत्ते' उच्छ्रितश्वेतच्छत्रः, 'पवीइयवालवीयणीए' प्रवीजिता वालव्यजनिका यस्य स तथा, 'सव्विड्डीए'त्ति समस्तयाऽऽभरणादिरूपया लक्ष्मया, युक्त इति गम्यम्, एवमन्यान्यपि पदानि, नवरं 'जुत्तीए'त्ति संयोगेन परस्परोचितपदार्थानां 'बलेणे ति सैन्येन ।
'समुदएणं'ति परिवारादिसमुदायेन ‘आदरेणं'ति प्रयत्नेन 'विभूईए'त्ति विच्छर्दैन 'विभूसाए'त्ति उचितनेपथ्यादिकरणेन 'संभमेणं'ति भक्तिकृतौत्सुक्येन, क्वचिदिदं पदचतुष्कमधिकंश्यते-'पगईहिंतिकुम्भकारादिश्रेणिभिः नायगेहिंति नगरकटकादिप्रधानैः 'तालायरेहिति तालादानेन प्रक्षेकारिभि दण्डपाशिकैर्वा 'सव्वोरोहेहिंति सर्वावरोधैःसमस्तान्तःपुरैः ‘सव्वपुप्फगंध(वास)मल्लालंकारेणं'ति पुष्पाणि-अग्रथितानि वासाः-प्रतीताः माल्यानि तु- ग्रथितानि एतान्येवालङ्कारो मुकुटादिर्वा, समासश्च समाहारद्वन्द्वः, क्वचिदृश्यते 'सव्वपुप्फ-वत्थगंध मल्लालंकारविभूसाए त्ति, व्यक्तंच, 'सव्वतुडियसद्दसण्णिनाएणं तिसर्वतूर्याणां यः शब्दो-ध्वनिर्यश्च सङ्गतो निनादः-प्रतिशब्दः स तथा तेन, पूर्वोक्तानामृद्धयादिपदार्थानां सर्वत्वे सत्यपि महत्वं न स्यादपीत्यत आह
'महया इड्डीए' इत्यादि महद्धर्या, युक्त इतिगम्यम्, एवमन्यान्यपिपदानि 'महयावरतुरियजमगसमगपवाइएणं ति महता-बृहता वरतूर्याणां यमकसमकं-युगपत यत्प्रवादितं-ध्वनितं तत्तथा तेन, “संखपणवपडहभेरिझल्लरिखरमुहिहुडुक्कमुरवमुइंगदुंदुभिनिग्घोस-नाइयरवेणं'ति सङ्कः-प्रतीतः पणवस्तु-भाण्डपडहो लघुपटह इत्यन्ये, पटहस्त्वेतद्विपरीतः, भेरी-महाकाहला झल्लरी-वलयाकारा उभयतोबद्धाखरमुही-काहला हुडुक्का-प्रतीता मुरजो-महामर्दलोमृदङ्गो-- मर्दलः दुन्दुभी-महाढक्कएषांयो निर्घोषः-नादितरूपोरवःसतथा तेन, तत्रनिर्घोषो-महाध्वनिनादितं तु-शब्दानुसारी नाद इति॥
मू.(३२)तएणंकूणिअस्सरन्नो चंपानगरिमझमज्झेणंनिग्गच्छमाणस्सबहवे अत्यत्थिया कामस्थिआ भोगस्थियाकिब्बिसिआकरोडिआलाभत्थियाकारवाहियासंखिआचक्कयाणंगलिया मुहमंगलिआ वद्धमामा पुस्समामवा खंडियगणा।
ताहिं इठ्ठाहिं कंताहिं पिआहिं मणुण्णाहिं मणामाहिं मनोभिरामाहिं हिययगमणिजाहिं वग्गूहिंजयविजयमंगलसएहिं अनवरयंअभिनंदंताय अभिथुणंताय एवंवयासी-जय २ नंदा जय २ भद्दा! भदंते अजियं जिणाहि जिअं पालेहि जिअमज्झे वसाहि।
वृ. 'अत्यत्थिया' द्रव्यार्थिनः 'कामत्थिया' मनोज्ञशब्दरूपार्थिनः 'भोगत्थिया' मनोज्ञगन्धरसस्पर्शार्थिनः ‘लाभत्थिया' भोजनमात्रादिप्राप्तयर्थिनः किब्बिसिया' किल्बिषिकाः परविदूषकत्वेन पापव्यवहारिणो भाण्डादयः 'कारोडिकाः' कापालिकाः ताम्बूलस्थगिकावाहका वा 'कारवाहिया' करपीडितानृपाभाव्यवाहिनोवा 'संखिया' शाङ्खकाः चन्दनगर्भशङ्खहस्तामाङ्गल्यकारिणः शङ्खवादका वा 'चक्किया' चाक्रिकाश्चक्रप्रहरणाः कुम्भकारतैलिकादयो वा
'नंगलिया गलावलम्बत सुवर्णादिमयलाङ्गलाकारधारिणोभट्टविशेषाः कर्षकावा 'मुहमंगलिया' मुखे मङ्गलं येषमस्ति ते मुखमाङ्गलिकाः-चाटुकारिणः ‘वद्धमाणा' स्कन्धारोपितपुरुषाः 'पूसमाणवा' पूष्य-मानवा मागधाः 'खंडिअगणा' छात्रसमुदायाः 'ताहिं'ति ताभिर्विवक्षिताभिरित्यर्थः, विवक्षित-त्वमेवाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org