________________
३०
ज्ञाताधर्मकथाङ्ग सूत्रम्-१/-/9/१७
सरभा-आटव्याः महाकायपशवः पराशरेतिपर्यायाः चमरा-आटव्या गावः कुञ्जरा-दन्तिनः वनलता-अशोकादिलताः पद्मलताः-पद्मिन्यः एतासांयका भक्तयो-विच्छित्तयस्ताभिशश्चित्रा या सा तथा तां, सुष्ठु खचिता-मण्डिता वरकनकेन प्रवरपर्यन्तानाम् अञ्चलकर्णवर्तिलक्षणानां देशभागा-अवयवा यस्यांसा तथा तां, आभ्यन्तरिकी-आस्थानशालायाअभ्यन्तरभागवर्तिनी यवनिकां-काण्डपटं 'अंछावेइ'त्ति आयतां कारयति, आस्तरकेण प्रतीतेन मृदुकमसूरकेण च प्रतीतेनावस्तृतं यत्तत्तथा, धवलवेण प्रत्यवस्तृतम्-आच्छादितं विशिष्टं-शोभनं अङ्गस्य सुखः स्पर्शो यस्य तत्तथा, अष्टाङ्गम्-अष्टभेदं दिव्योत्पातान्तरिक्षादिभेदं यन्महानिमित्तं-शास्त्रविशेषः तस्य सूत्रार्थपाठका येतेतथा तान् "विनयेणवयणंपडिसुणेति'त्तिप्रतिश्रृण्वन्ति-अभ्युपगच्छन्ति वचनं, विनयेन किम्भूतेनेत्याह
___ “एवं मिति यथैव यूयं भणथ तथैव 'देवो'त्ति हे देव ! 'तहत्ति'त्ति नान्यथा आज्ञायाभवदादेशेन करिष्याम इत्येवमभ्युपगमसूचकपदचतुष्टयभणनरुपेणेति जाव हिययत्ति 'हरिसवसविसप्पमाणहियया' स्नानान्तरं कृतं बलिकर्म यैः स्वगृहदेवतानां ते तथा 'जाव पायच्छित्त'त्ति 'कयकोउयमंगलपायच्छित्ता' तत्र कृतानि कौतुकमंगलान्येवेति प्रायच्छित्तानि दुःस्वप्नादिविधातार्थमवश्यकरणीयत्वाद्यैस्तेतथा, तत्र कौतुकानि-मषीतिलकादीनि मंगलानि तु-सिद्धार्थकदध्यक्षतर्वाङ्कुरादीनि हरितालिका-दूर्वा सिद्धार्थकाअक्षताश्च कृतामूर्द्धनिरस्ते तथा क्वचित् 'सिद्धत्थयहरियालियाकयमंगलमुद्धाणा एवं पाठः, स्वकेभ्यआत्मीयेभ्य इत्यर्थः - ‘जएणं विजएणं वद्धावेन्ति' जयेन विजयेन च वर्द्धस्व त्वमित्याचक्षत इत्यर्थः, तत्र जयः-परैरनभिभूयमानताप्रतापवृद्धिश्च विजयस्तुपरेपामभिभव इति, अर्चिताः-चर्चिताश्चन्दनादिना वन्दिताः-सद्गुणोत्कीर्तनेन पूजिताः-पुष्पैर्मानिता-दृष्टिप्रणामतः सत्कारिताः-फलवस्त्रादिदानतः सन्मानितास्तथाविधया प्रतिपत्त्या 'समाण'त्ति सन्तः, 'अन्नेमन्नेण सद्धिं'ति अन्योऽन्येनं सहइत्येवं संचालेंति'त्तिसंचालयन्ति संचारयन्तीतिपरकर्यालोचन्तीत्यर्थः लब्धार्थाः स्वतः पृष्टार्थाः परस्परतःगृहीतार्थाः पराभिप्रायग्रहणतः ततएव विनिश्चितार्थाःअतएवअभिगतार्था अवधारितार्थाइत्यर्थः, 'गब्मंवक्कमणाणंसित्तिगर्भे व्युत्क्रामति उत्पद्यमाने,अभिषेकइति-श्रियाः सम्बन्धी, विमानं यो देवलोकादलतरति तन्माता पश्यति यस्तु नरकादुद्धृत्योत्पद्यते तन्माता भवनमिति चतुर्दशैव स्वप्नाः, विमानभवनयोरेकतरदर्शनादिति।।
"विन्नायपरिणयमेत्ते' विज्ञातं-विज्ञानं परिणतमात्रं यस्य स तथा क्वचिद्विन्नय'त्ति पाठः स च व्याख्यात एव, 'जीवियारिहं'त्ति आजन्मनिर्वाहयोग्यं
मू. (१८) तते णं तीसे धारिणीए देवीए दोसु मासेसु वीतिक्कतेसु ततिए मासे वट्टमाणे तस्स गब्भस्स दोहलका लसमयंसि अयमेयारूवे अकालमेहेसु दोहले पाउब्मवित्था-धन्नाओणं ताओअम्मयाओसपुन्नाओणंताओ अम्मयाओकयत्थाओणंताओकयपुत्राओकयलक्खणाओ कयविहवाओ सुलद्धेणंतासिं माणुस्सएजम्मजीवियफलेजाओणंमेहेसुअब्भुग्गतेसुअब्भुजुएसु अब्भुन्नतेसु अब्भुट्ठिएसु सगजिएसु सविजुएसु सफुसिएसु सथणिएसु धंतधोत्तरुप्पपट्टअंकसंखचंदकुंदसालिपिट्ठरासिसमप्पभेसु चिउरहरियालभेयचंपगसणकोरंटसरिसयपउमरयसमयप्पभेसुलक्खारससरसत्तकिंसुयजासुमणरत्तबंधुजीवगजातिहिंगुलयसरसकुंकुमउरभ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org