Agam Suttani Satikam Part 06 Bhagvati

SR No.: 003310
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 532
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 12 MB

Page 70

६७
शतकं-१२, वर्गः-, उद्देशकः-४ जाववेमाणियाणं वेमाणियत्ते केवतिया आणापाणुपोग्गलपरियट्टाअतीया?, अनंता, केवतिया पुरेक्खडा?, अनंता।
वृ. 'एएसि णमित्यादि, “एतेषाम् अनन्तरोक्तस्वरूपाणां परमाणुपुद्गलानां परमाणूनामित्यर्थः ‘साहणणाभेयाणुवाएणं'ति 'साहणण'त्तिप्राकृतत्वात् संहननं-सङ्घातो भेदश्चवियोजनं तयोरनुपातो-योगः संहननभेदानुपातस्तेन सर्वपुद्गलद्रव्यैः संह परमाणूनां संयोगेन वियोगेन चेत्यर्थः, 'अनंतानंत'तिअनन्तेन गुणिताअनन्ताअनन्तानन्ताः, एकोऽपि हि परमागुद्वर्यणुकादिभिरनन्ताणुकान्तैर्द्रव्यैः सह संयुज्यमानोऽनन्तान् परिवर्तान् लभते, प्रतिद्रव्यं परिवर्तभावात्, अनन्तत्वाच्च परमाणूनां, प्रतिपरमाणु चानन्तत्वात्परिवर्तानां परमाणुपुद्गलपरिवर्तानामनन्तानन्तत्वं द्रष्टव्यमिति । _ 'पुग्गलपरियदृ'त्ति पुद्गलैः-पुद्गलद्रव्यैः सह परिवर्ताः-परमाणूनां मीलनानि पुद्गलपरिवत्ताः समनुगन्तव्याः' अनुगन्तव्याभवन्तीति हेतोः आख्याताः' प्ररूपिताः भगवद्भिःरितिगम्यते, मकारश्च प्राकृतशैलीप्रभवः ॥अथ पुद्गलपरावर्तस्यैव भेदाभिधानायाह-'कइविहे ण'मित्यादि, 'ओरालियपोग्गलपरियट्टे'त्ति औदारिकशरीरे वर्तमानेन जीवेन यदौदारिकशरीरप्रायोग्यद्रव्याणामौदारिकशरीरतया सामस्त्येन ग्रहणसावौदारिकपुद्गलपरिवर्तः, एवमन्येऽपि 'नेरइयाणं'ति नारकजीवानामनादौ संसारे संसरतां सप्तविधः पुद्गलपरावत्त्तः प्रज्ञप्तः ।
“एगमेगस्से' त्यादि, अतीतानन्ता अनादित्वात् अतीतकालस्य जीवस्य चानादित्वात् अपरापरपुद्गलग्रहणस्वरूपत्वाच्तेति । 'पुरक्खडे ति पुरस्कृताभविष्यन्तः ‘कस्सइअस्थि कस्सइ नत्थि'त्ति कस्यापि जीवस्य दूरभव्यस्याभव्यस्य वा ते सन्ति, कस्यापि न सन्ति, उद्धत्य यो मानुषत्वमासाद्य सिद्धिं यास्यति सङ्घयेयैरसङ्घययैर्वा भवैर्यास्यति यः सिद्धिं तस्यापि परिवर्तो नास्ति, अनन्त कालपूर्यत्वातस्येति । “एगत्तिय'त्ति एकत्विकाः-एकनारकाद्याश्रयाः ‘सत्त'त्ति
औदारिकादिसप्तविधपुद्गल- विषयत्वात्सप्तदण्डकाश्चतुर्विंशतिदण्डका भवन्ति, एकत्वपृथकत्वदण्डकानां चायं विशेषः- एकत्वदण्डकेषु पुरस्कृतपुद्गलपरावर्ताः कस्यापि न सन्त्यपि, बहुत्वदण्डकेषु तु ते सन्ति, जीवसामान्याश्रयणादिति । “एगमेगस्से'त्यादि, 'नत्थि एक्कोवित्ति नारकत्वे वर्तमानस्यौ-दारिकपुद्गलग्रहणाभावादिति ।
___ “एगमेगस्सणंभंते! नेरइयस्सअसुरकुमारत्ते' इत्यादि,इहचनैरयिकस्यवर्तमानकालीनस्य असुरकुमारत्वे चातीतानागतकालसम्बन्धिनि “एगुत्तरिया जाव अनंता वत्ति अनेनेदं सूचितं'कस्सइ अस्थि कस्सइ नत्थि, जस्सस्थि तस्स जहन्नेणं एक्को वा दोन्नि वा तिन्नि वा उक्कोसेणं संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अनंता वा' इति 'वेउब्वियसरीरं तत्थ एकोत्तरिओ'त्ति यत्र वायुकाये मनुष्यपञ्चेन्द्रियतिर्यक्षुव्यन्तरादिषुचवैक्रि यशरीरंतत्रैको वेत्यादिवाच्यमित्यर्थः, 'जत्थ नत्थी'त्यादि यत्राप्कायादौनास्ति वैक्रि यंतत्रयथापृथिवीकायिकत्वे तथा वाच्यं, न सन्ति वैक्रयपुद्गलपरावर्ता इति वाच्यमित्यर्थः, 'तेयापोग्गले त्यादितैजसकार्मणपुद्गलपरावर्ता भविष्यन्त एकादयः सर्वेषु नारकादिजीवपदेषु पूर्ववद्वाच्यास्तैजसकार्मणयोः सर्वेषुभावादिति।
____ 'मनपोग्गले'त्यादि, मनःपुद्गलपरावर्ताः पञ्चेन्द्रियेष्वेवसन्ति, भविष्यन्तश्चतेएकोत्तरिकाः पूर्ववद्वाच्याः, 'विंगलिदिएसुनत्थि'त्तिविकलेन्द्रियग्रहणेन चैकेन्द्रियाअपि ग्राह्याः तेषामपीन्द्रि
For Private Personal Use Only ___www.jainelibrary.org