________________
शतकं-२६, वर्गः-, उद्देशकः - १
४५३
वत्तव्वया तहेव नाणावरणिज्जस्सवि भा० नवरं जीवपदे मणुस्सपदे य सकसाई जाव लोभकसाइंमि पढमबितिया भंगा अवसेसं तं० जाव वेमा०, एवं दरिसणावरणिज्ज्रेणवि दंडगो भाणियव्वो निरवसेसो ।
जीवे णं भंते! वेयणिज्जं कम्मं कि बंधी पुच्छा, गो० ! अत्थेगतिए बंधी बंधइ बंधिस्सइ १ अत्थेगतिए बंधी बंधइ न बंधिस्सइ २ अत्थेगतिए बंधी न बंधइ न बंधिस्सइ ४ |
सलेस्सेवि एवं चैव ततियविहूणा भंगा, कण्हलेस्से जाव पम्हलेस्से पढमबितिया भंगा, सुक्लेस्से ततियविहूणा भंगा, अलेस्से चरिमो भंगो ।
कहण्पक्खिए पढमबितिया भंगा, सुक्मक्खिया ततियविहूणा ।
एवं सम्मदिस्सिवि, मिच्छादिट्टिस्स सम्मामिच्छादिट्टिस्स य पढमबितिया, नाणस्स ततियविहूणा आभिनिबोहियनाणी जाव मणपज्जवणाणी पढमबितिया केवलनाणी ततियविहूणा, एवं नोसन्नोवउत्ते अवेदए अकसायी सागरोवउत्ते अनागारोवउत्ते एएसु ततियविहूणा, अजोगिम्मि य चरिमो, सेसेसु पढमबितिया ।
नेरइए णं भंते! वेयणिज्जं कम्मं बंधी बंधइ एवं नेरतिया जाव वेमाणियत्ति जस्स जं अत्थि सव्वत्थवि पढमबितिया, ज्वरं मणुस्से जहा जीवो, जीवे णं भंते! मोहणिज्जं कम्मं किं बंधइ ?, जव पावं कम्मं व मोहणिज्जंपि निरवसेसं जाव वेमाणिए ।
वृ. 'जीवे णं भंते !' इत्यादि, एतच समस्तमपि पूर्ववदेव भावनीयं, यः पुनरत्र विशेषस्तत्प्रतिपादनार्थमाह - 'नवर' मित्यादि ।
पापकर्म्मदण्डके जीवपदे मनुष्यपदे च यत्सकषायिपदं लोभकषायिपदं च तत्र सूक्ष्म सम्परायस्य मोहलक्षणपापकर्म्माबन्धकल चत्वारो भङ्गा उक्ता इह त्वाद्यावेव वाच्यौ, अवीतरागस्य ज्ञानावरणीयबन्धकत्वादिति, एवं दर्शनावरणीयण्डकाः ।
वेदनीयदण्डके-प्रथमे भङ्गेऽभव्यो द्वितीये भव्यो यो निर्वास्यति तृतीयो न संभवति वेदनीयमबध्ध्वा पुनस्तद्बन्धनस्यासम्भवात्, चतुर्थे त्वयोगी, 'सलेस्सेवि एवं चेव तइयविहूणा भंग' त्ति, इह तृतीयस्वाभावः पूर्वोक्तयुक्तेरवसेयः, चतुर्थ पुनरिहाभ्युपेतोऽपि सम्यग् नावगम्यते यतः 'बंधी न बंधइ न बंधिस्सइ' इत्येतदयोगिन एव संभवति, स च सलेश्यो न भवतीति ।
केचित्पुनराहुः - अत एव वचनादयोगिताप्रथमसमये घण्टालालान्यायेन परमशुक्ललेश्याऽस्तीति सलेश्यस्य चतुर्भङ्गकः संभवति, तत्वं तु बहुश्रुतगम्यमिति, कृष्णलेश्यादिपश्ञ्चकेऽयोगित्वस्याभावादाद्यावेव, शुक्ललेश्ये जीवे सलेश्यभाविता भङ्गा वाच्याः
एतदेवाह - 'सुक्नेसे 'त्यादि, अलेश्यः - शैलेशीमतः सिद्धश्च, तस्य च बद्धवान्न बघ्नाति न भन्त्सयतीत्येक एवेति एतवेदाह - 'अलेस्स चरमो' त्ति ।
‘कण्हपक्खिए पढमबीय'त्ति कऋणपाक्षिकस्यायोगित्वाभावात्, 'सुक्मक्खिए तईयविहूण'त्ति शुक्लपाक्षिको यस्मादयोग्यपि स्यादतस्तृतीयविहीनाः सेषास्तस्य स्युरिति ।
' एवं सम्मदिट्ठीस्सवि' त्ति तस्याप्ययोगित्वसम्भवेन बन्धासम्भवान्मिथ्याष्टिभि - श्रदृष्ट्योश्चायोगित्वाभावेन वेदनीयाबन्धकत्व नास्तीत्याद्यावेव स्यातामत एवाह - 'मिच्छदिट्ठी 'त्यादि, ज्ञानिनः केवलिनश्चायोगित्वेऽन्तिमोऽस्ति, आभिनिबोधिकादिष्वयोगित्वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org