Page Text
________________
-
शतकं-११, वर्गः-, उद्देशकः-१०
___ २५ म. (५१३) लोगस्स णं भंते ! ऐगंमि आगासपएं जहन्नपएं जीपिएसाणं उक्कोसपए जीवपएसाणं सव्वजीवाण य कयरे २ जाव विसेसाहिया वा?, गोयमा ! सव्वत्थोवा लोगस्स एगंमि आगासपएसे जहन्नपए जीवपएसा । सव्वजीवा असंखेज्जगुणा, उक्कोसपए जीवपएसा . विसेसाहिया। सेवं भंते ! सेवं भंतेत्ति॥
वृ.लोकैकप्रदेशाधिकारादेवेदमाह-'लोगस्सण'मित्यादि, अस्य व्याख्या-यथाकिलैतेषु त्रयोदशसु प्रदेशेषु त्रयोदशप्रदेशकानि दिग्दशकस्पर्शानि त्रयोदश द्रव्याणि स्थितानि तेषां च प्रत्याकाशप्रदेशं त्रयोदश त्रयोदश प्रदेशा भवन्ति, एवं लोकाकाशप्रदेशेऽनन्तजीवावगाहेनैकैकस्मिन्नाकाशप्रदेशेऽनन्ता जीवप्रदेशाभवन्ति, लोके च सूक्ष्माअनन्तजीवात्मका निगोदाः पृथिव्यादिसर्वजीवासङ्खयेयकतुल्याः सन्ति, तेषां चैकैकस्मिन्नाकाशप्रदेशे जीवप्रदेशा अनन्ता भवन्ति, तेषांच जघन्यपदे एकत्राकाशप्रदेशेसर्वस्तोकाजीवप्रदेशाः, तेभ्यश्च सर्वजीवा असङ्ख्येयगुणाः, उत्कृष्टपदे पुनस्तेभ्यो विशेषाधिका जीवप्रदेशा इति। .
वृ. (५११-५१३)अयं च सूत्रार्थोऽमूभिवृद्धोक्तगाथाभिविनीयः॥१॥ लोगस्सेगपएसे जहन्नयपयंमि जियपएसाणं ।
उक्कोसपए य तहा सव्वजियाणंच के बहुया ? ।। (इति प्रश्नः) ॥२॥ (उत्तरं पुनरत्र)-थोवा जहण्णयपए जियप्पएसा जिया असंखगुणा ।
उक्कोसपयपएसा तओ विसेसाहिया भणिया ।।
अथ जघन्यपदमुत्कृष्टपदं चोच्यते॥३॥ तत्थ पुण जहन्नपयं लोगंतो जत्थ फासणा तिदिसिं।
छद्दिसिमुक्कोसपयं समत्तगोलंमि नन्नत्थ ॥ - तत्र-तयोर्जघन्येतपरदयोर्जघन्यपदं लोकान्ते भवति 'जत्थ'त्ति यत्र गोलके स्पर्शना . निगोददेशैस्तिसृष्वेव दिक्षु भवति, शेषदिशामलोकेनावृतत्वात्, साच खण्डगोल एव भवतीति भावः, 'छद्दिसिं'तियत्र पुनर्गोलकेषट्स्वपि दिक्षु निगोददेशैः स्पर्शनाभवति तत्रोत्कृष्टपदं भवति, तच्च समस्तगौलेः परिपूर्णगोलके भवति, नान्यत्र, खण्डगोलके न भवतीत्यर्थः, सम्पूर्णगोलकश्च लोकमध्य एव स्यादिति ।। अथ परिवचनमाशङ्कमान आह॥४॥ उक्कोसमसंखगुणं जहन्नयाओ पयं हवइ किंतु।
ननु तिदिसिंफुसणाओ छद्दिसिफसणा भवे दुगुणा । उत्कर्षउत्कृष्टपदमसङ्ख्यातगुणंजीवप्रदेशापेक्षयाजघन्यकात्पदादिति गम्यं, भवति 'किन्तु' कथंतु, न भवतीत्यर्थः, कस्मादेवम्? इत्याह-'ननुनिश्चितम्, अक्षमायांवा ननुशब्दः, त्रिदिकस्पशनायाः काशात् षडदिकस्पर्शना भवेद्दिगुणेति, इहच काकुपाठाद्धेतुत्वं प्रतीयत इति, अतो द्विगुणमेवोत्कृष्टं पदं स्यादसङ्ख्यातगुणं च तदिष्यते, जघन्यपदाश्रितजीवप्रदेशापेक्षयाऽसङ्ख्यातगुणसर्वजीवेभ्यो विशेषाधिकजीवप्रदेशोपेतत्वात्तस्येति । इहोत्तरम्॥५॥ थोवा जहन्नयपए निगोयमित्तावगाहणाफुसणा।
फुसणासंखगुणत्ता उक्कोसपए असंखगुणा ।। स्तोका जीवप्रदेशा जघन्यपदे, कस्मात् ? इत्याह-निगोदमात्रे क्षेत्रेऽवगाहना येषां ते
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003310 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 06 Bhagvati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 12 MB |