Page Text
________________
२२०
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) १६/-1८/६८३ वर्जनीयः, उपरितनचरिमान्तप्रकरणोक्तयुक्तेस्त-स्यासम्भवाद्, अतएवाह-“एवंमज्झिल्लविरहि
ओ'त्ति, देशभङ्गका दर्शिताः अथ प्रदेशभङ्गक- दर्शनायाह-'पएसा आइल्लविरहिया सव्वेसिं जहा पुरच्छिमिल्ले चरिमंते'त्ति, प्रदेशचिन्ताया-माद्यभङ्गकरहिताः प्रदेशा वाच्या इत्यर्थः आद्यश्च भङ्गक एकवचनान्तप्रदेशशब्दोपेतः सचप्रदेशानामधश्चरमान्तेऽपि बहुत्वान्न संभवति संभवति च 'अहवा एगिदियपएसा य बेइंदियस्स पएसा अहवा एगिदियप्पएसा बेइंदियाण य पएसा'इत्येतद्द्वयं, 'सव्वेसितिद्वीन्द्रियादीनामनिन्द्रिया-न्तानाम् ‘अजीवे'त्यादि व्यक्तमेव ।।
चरमान्ताधिकारादेवदमाह- 'इमीसे ण'मित्यादि । 'उवरिल्ले जहा दसमसए विमला दिसा तहेव निरवसेसं'तिदशमशते यथा विमला दिगुक्ता तथैव रत्नप्रभोपरितनचरमान्तो वाच्यो निरवशेषं यथा भवतीति, सचैवम्-'इमीसेणंभंते! रयणप्पभाए पुढवीए उवरिल्ले चरिमन्ते किं जीवा० ६?, गोयमा! नो जीवा' एकप्रदेशप्रतरात्मकत्वेन तत्र तेषामनवस्थानात् ‘जीवदेसावि ५, जे जीवदेसा ते नियमा एगिदियदेसा' सर्वत्र तेषां भावात् 'अहवा एगिदियदेसा य बेइंदियस्स यदेसे १ अहवा एगिदियदेसाय बेइंदियस्सय देसा२ अहवा एगिदियदेसायबेइंदियाण यदेसा ३, रत्नप्रभाहिद्वीन्द्रियाणामाश्रयः, तेचैकेन्द्रियापेक्ष-याऽतिस्तोकास्ततश्चतदुपरितनचरिमान्ते तेषां कदाचिद्देशः स्याद्देशा वेति, एवं त्रीन्द्रियादिष्व-प्यनिन्द्रियान्तेषु, तथा जे जीवप्पएसा ते नियमा एगिदियपएसा अहवा एगिदियपएसावि बेइंदियस्स पएसा १ अहवा एगिंदियपएसा बेइंदियाण य पएसा २' एवं त्रीन्द्रियादिष्वप्यनीन्द्रियान्तेषु, तथा
'जे अजीवातेदुविहा पन्नत्ता, तंजहा-रूविअजीवायअरूविअजीवा य,जे विअजीवा तेचउब्विहा पन्नत्ता, तंजहा-खंधाजाव परमाणुपोग्गला, जेअरूवीअजीवातेसत्तविहा पन्नत्ता, तंजहा-नो धम्मत्थिकाए धम्मत्थिकास्स देसे धम्मत्थिकायस्स पएसा एवमधम्मत्थिकायस्सि आगासत्थिकायस्सविअद्धासमए'त्तिअद्धासमयोहिमनुष्यक्षेत्रान्तवर्त्तिनि रत्नप्रभोपरितनचरिमान्तेऽस्त्येवेति, 'हेट्ठिलेचरिमंते' इति यथाऽधश्चरमान्तो लोकस्योक्तः एवं रत्नप्रभापृथिव्या • अप्यसाविति सचान्तरोक्तएव, विशेषस्त्वयं-लोकाधस्तनचरमान्तेद्वीन्द्रियादीनां देशभङ्गकत्रयं मध्यमरहितमुक्तंइह तुरलप्रभाऽधस्तनचरमान्ते पञ्चेन्द्रियाणां परिपूर्णमेव तद्वाच्यं, शेषाणांतु द्वीन्द्रियादीनां मध्यमरहितमेव, यतो रत्नप्रभाऽधस्तनचरमान्ते देवपञ्चेन्द्रियाणां गमागमद्वारेण देशोदेशाश्च संभवन्त्यतः पञ्चेन्द्रियाणां तत्तत्र परिपूर्णमेवास्ति, द्वीन्द्रियाणांतुरत्नप्रभाऽधस्तनचरिमान्तेमारणान्तिकसमुद्घातेन गतानामेव तत्र देशएव संभवतिन देशाः तस्यैकप्रतररूपत्वेन देशानेकत्वाहेतुत्वादिति तेषां तत्तत्र मध्यमरहितमेवेति, अत एवाह
'नवरं देसे' इत्यादि, ‘चत्तारि चरमांत'त्ति पूर्वपश्चिमदक्षिणोत्तररूपाः ‘उवरिमहेछिल्ला जहा रयणप्पभाए हेडिल्ले त्ति शर्कराप्रभाया उपरितनाधस्तनचरमान्तौ रत्नप्रभाया उपरितनाधस्तनचरमान्तवद्वाच्यौ, द्वीन्द्रियादिषु पूर्वोक्तयुक्तेमध्यमभङ्गरहितं पञ्चेन्द्रियेषु तु परिपूर्ण देशभङ्गकत्रयं, प्रदेशचिन्तायां तु द्वीन्द्रियादिषु सर्वेष्वाद्यभङ्गकरहितत्वेन शेषभङ्गकद्वयं, अजीवचिन्तायां तु रूपिणां चतुष्कमरूपिणां त्वद्धासमयस्य तत्राभावेन षटकं वाच्यमिति भावः
अथ शर्कराप्रभातिदेशेन शेषपृथिवीनां सौधर्मादिदेवलोकानां ग्रैवेयकविमानानां च प्रस्तुतवक्तव्यतामाह-‘एवं जाव अहेसत्तमाए' इत्यादि, प्रैवेयकविमानेषु तु यो विशेषस्तं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003310 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 06 Bhagvati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 12 MB |