________________
२१६
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) १६/-/६/६८० इत्थी वा पुरिसे वा सुविणंते एगं महं खीरकुंभं वा दधिकुंभं वा घयकुंभं वा मधुकुंभं वा पासमाणे पासति उप्पाडेमाणे उप्पाडेइ उप्पाडितमितिअप्पाणं मन्नतितक्खणामेव बुज्झतितेणेव जाव अंतं करेइ।
इत्थी वा पुरिसे वा सुविणंते एगंमहं सुरावियडकुंभंवा सोवीरवियडकुंभं वा तेल्लकुंभंवा वसाकुभंवा पासमाणे पासति भिंदमाणे भिंदति भिन्नमिति अप्पाणं मन्नतितक्खणामेव बुज्झति दोघेणं भव० जाव अंतं करेति।
इत्थी वा पुरिसे वा सुविणंते एगं महं पउमसरं कुसुमियं पासमाणे पासति ओगाहमाणे ओगाहति ओगाढमिति अप्पाणं मन्नति तक्खणामेव० तेणेव जाव अंतं करेति।
इत्थी वा जाव सुविणंते एगं महं सागरं उम्मीवीयीजाव कलियंपासमाणे पासति तरमाणे तरति तिन्नमिति अप्पाणं मन्नति तक्खणामेव जाव अंतं करेति।। - इत्थी वा जाव सुविणंते एगं महं भवमं सव्वरयणामयं पासमाणे पासति दुरूहमाणे दुरूहति दुरूढमिति०)अणुप्पविसमाणे अणुप्पविसतिअमुप्पविठ्ठमितिअप्पाणंमन्नतितक्खणामेव बुज्झति तेणेव जाव अंतं करेति।
इत्थी वा पुरिसे वा सुविणंते एगं महं विमाणं सव्वरयणामयं पासमाणे पासइ दुरूहमाणे दुरूहति दुरूढमिति अप्पाणं मन्नति तक्खणामेव बुज्झति तेणेव जाव अंतं करेंति ।।
वृ. 'सुविणंते'त्ति स्वप्नान्ते' स्वप्नस्य विभागेअवसाने वा 'गयपंतिवा' इहयावत्करणादिदं दृश्यं-'नरपंतिं वा एवं किन्नरकिंपुरिसमहोरगगंधव्व'त्ति ‘पासमाणे पासइति पश्यन् पश्यत्तागुणयुक्तः सन् ‘पश्यति' अवलोकयति। . 'दामिणिन्ति गवादीनां बन्धनविशेषभूतां रज्जु 'दुहओ' द्वयोरपि पावरित्यर्थः 'संवेल्लेमाणे'त्ति संवेल्लयन् संवर्तयन् ‘संवेल्लियमिति अप्पाणं मन्नइति संवेल्लितान्तामित्यात्मना मन्यतेविभक्ति-परिणामादिति 'उग्गोवेमाणे'त्ति उद्गोपय विमोहयन्नित्यर्थ 'जहा तेयनिसग्ग'त्ति यथा गोशालके, अनेन चेदं सूचितं। ___ 'पतरासीति वा तयारासीति वा भुसरासीति वा तुसरासीति वा गोमयरासीति वत्ति 'सुरावियडकुंभंति सुरारूपं यद् विकट-जलंतस्य कुम्भो यः सतथा 'सोवीरगवियडकुंभंव'त्ति इह सौवीरकं-काञ्जिकमिति ।। अनन्तरंस्वप्ना उक्तास्तेचाचक्षुर्विषयाइत्यचक्षुर्विषयितासाधर्म्यण गन्धपुद्गलवक्त-व्यतामभिधातुमाह
मू. (६८१) अहभंते! कोट्टपुडाण वाजाव केयतीपुडाण वा अणुवायंसि उब्भिज्जमाणाण वा जाव ठाणाओ वा ठाणं संकामिजमाणाणं किं कोढे वाति जाव केयई वाइ? ।
गोयमा! नो कोट्टे वाति जाव नो केयईवाती घाणसहगया पोग्गला वाति। सेवंभंते २ त्ति
वृ. 'अहे'त्यादि, 'कोट्ठपुडाण वत्ति कोष्ठे यः पच्यते वाससमुदायः स कोष्ठ एव तस्य पुटाः-पुटिकाः कोष्ठपुटास्तेषां, यावत्करणादिदं दृश्य-‘पत्तपुडाणवाचोयपुडाण वा तगरपुडाण वे'त्यादि, तत्र पत्राणि-तमालपत्राणि 'चोय'त्ति त्वत् तगरं च-गन्धद्रव्यविशेषः 'अणुवायंसि' अनुकूलो वातो यत्र देशे सोऽनुवातोऽतस्तत्र यस्माद्देशाद्वायुरागच्छति तत्रेत्यर्थः।
'उब्भिज्जमाणाण व'त्ति प्राबल्येनोयं वा दीर्यमाणानाम्, इह यावत्करणादिदं दृश्यं'निभिज्जमाणाणवा' प्राबल्याभावेनाधो वा दीर्यमाणानाम् ‘उक्चरित्रमाणाण वा विक्करिज्जमाणाण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org