________________
शतकं - १५, वर्ग:, उद्देशक:
१८३
वा-सकृद्गतेन देशेनाञ्चि- पुनर्गमनमञ्चिताञ्चिः, अथवाऽञ्चयागमनेन सह आञ्चिः -आगमनमञ्चयाञ्चिर्गमागम इत्यर्थः तां करोति 'अन्नाइट्ठे' त्ति 'अन्वाविष्टः' अभिव्याप्तः 'सुहत्थि 'त्ति सुहस्तीव सुहस्ती 'अहप्पहाणे जणे' त्ति यथापरधानो जनो यो यः प्रधान इत्यर्थः
‘अगणिझामिए’त्ति अग्निना ध्यातो - दग्धो ध्यामितो वा ईषद्दग्धः 'अगणिझूसिएत्ति अग्निना सेवितः क्षपितोवा ‘अगणिपरिणमिए 'त्ति अग्निना परिणामितः - पूर्वस्वभावत्याजनेनात्मभावं नीतः, ततश्च हततेजा धूल्यादिना गततेजाः क्वचित् स्वत एव नष्टतेजाः क्वचिदव्यक्तीभूततेजाः भ्रष्टतेजाः क्वचित्स्वरूपभ्रष्टतेजा-ध्यामतेजा इत्यर्थ लुप्ततेजाः क्वचित् अर्द्धभूततेजाः 'लुपलच्छेदने छिदिर् द्वैधीभावे' इतिवचनात्, किमुक्तं भवति ? - 'विनष्टतेजा' निःसत्ताकीभूततेजाः, एकार्था वैते शब्दाः, 'छंदेणं' ति स्वाभिप्रायेणयथेष्टमित्यर्थः 'निष्पट्ठपसिणवागरणं' ति निर्गतानि स्पष्टानि प्रश्नव्याकरणाणि यस्य स तथा तम् ।
'रुंदाई पलोएमाणे 'ति दीर्घा दृष्टीर्दिक्षु प्रक्षिपन्नित्यर्थः, मानधनानां हतमानानां लक्षणमिदं, 'दीहुहाई नीसासमाणे 'त्ति निश्वासानिति गम्यते 'दाढियाए लोमाइं' ति उत्तरौष्ठस्य रोमाणि ‘अवडुं’ति कृकाटिकां ‘पुयलिं पप्फोडेमाणे 'त्ति 'पुततटी' पुतप्रदेशं प्रस्फोटयन् 'विणिगुणमाणे' त्ति विनिर्धुन्वन् 'हाहा अहोहओऽ हमरसीतिकट्टु त्ति हा हा अहो हतोऽहमस्मीति कृत्वा - इतिं भणित्वेत्यर्थः 'अंबकूणगहत्थगए 'त्ति आम्रफलहस्तगतः स्वकीयतपस्तेजोजनितदाहोपशमनार्थमानास्थिकं चूषन्निति भावः, गानादयस्तु मद्यपानकृता विकाराः समवसेयाः, 'मट्टियापाणएणं' तिमृत्तिकामिश्रितजलेन, मृत्तिकाजलं सामान्यमप्यस्त्यत आह- 'आयंचणि ओदएणं' ति इह टीकाव्याख्याआतन्यनिकोदकं कुम्भकारस्य यद्भाजने स्थितं तेमनाय मृन्मिश्रं जलं तेन ।
मू. (६५२) अज्जोति समणे भगवं महावीरे समणे निग्गंथे आमंतेत्ता एवं वयासी- जावतिएणं अज्जो ! गोसालेणं मंखलिपुत्तेणं ममं वहाए सरीरगंसि तेये निसट्टे से णं अलाहि पञ्जत्ते सोलसण्हं जणवयाणं, तं०–अंगाणं बंगाणं मगहाणं मलयाणं मालवगाणं अत्थाणं वत्थाणं कोत्थाणं पाढाणं लाढाणं वज्जाणं मोलीणं कासीणं कोसलाणं अवाहाणं सुंभुत्तराणं घाताए वहाए उच्छादणयाए भासीकरणयाए ।
-जंपिय अज्जो ! गोसाले मंखलिपुत्ते हालाहलाए कुंभकारीए कुंभकारावणंसि अंवकूणगहत्थगए मज्जपाणं पियमाणे अभिक्खणं जाव अंजलिकम्मं करेमाणे विहरइ तरसवि य णं वज्रस्स पच्छादणट्टयाए इमाइं अट्ठ चरिमाइं पन्नवेति, तंजहा- चरिमे पाणे चरिमे गेये चरिमे नट्टे चरिमे अंजलिकम्मे चरिमे पोक्खलसंवट्टए महामेहे चरिमे सेयणए गंधहत्थी चरिमे महासिलाकंटए संगामे अहं च णं इमीसे ओसप्पिमीए चउवीसाए तित्थकराणं चरिमे तित्थकरे सिज्झिस्सं जाव अंतं करेस्संति ।
- जंपि य अज्जो ! गोसाले मंखलिपुत्ते सीयलएणं मट्टियापाणएणं आयंचणिउदएणं गायाई परिसिंचमाणे विहरइ तस्सवि य णं वज्रस्स पच्छादणट्टयाए इमाइं चत्तारि पाणगाइं पन्नवेति । से किं तं पाणए ?, पाणए चउव्विहे पन्नत्ते, तंजहा गोपुट्ठ हत्थमद्दियए आयावतत्तए सिलापब्भट्ठए, सेत्तं पाणए, से किं तं अपाणए ?, अपाणए चउव्विहे पन्नत्ते, तंजहा - थालपाणए तयापाणए सिंबलिपाणए सुद्धपाणए, से किं तं थालपाणए ?, २ जण्णं दाथालगं वा दावारगं वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org