________________
३४३
शतकं-७, वर्गः-, उद्देशकः-९
तए णं तस्स वरुणस्स नागनत्तुयस्स तं दिव्वं देविढि दिव्वं देवजुतिं दिव्वं देवानुभागं सुनित्ताय पासित्ताय बहुजणो अन्नमन्नस्स एवमाइक्खइ जाव परूवेति-एवं खलु देवाणुप्पिया! बहवे मणुस्सा जाव उववत्तारो भवंति ॥
वृ. 'सारुढ'त्ति संरुष्टाः मनसा परिकुविय'त्तिशरीरे समन्ताद्दर्शितकोपविकाराः 'समरवहिय'त्तिसङ्ग्रामे हताः ‘रहमुसले'त्ति यत्र रथो मुशलेन युक्तः परिघावन् महाजनक्षयं कृतवान् असौ रथमुशलः ‘मग्गओ'त्ति पृष्ठतः ‘आयसं'ति लोहमयं 'किढिणपडिरूवगं'तिकिठिनंवंशमयस्तापसम्बन्धीभाजनविशेषस्तप्रतिरूपकं तदाकारंवस्तु 'अनासए'त्ति अश्वरहितः ‘असारहिए'त्ति असारथिकः ‘अनारोहए'त्ति अनारोहकः' योधवर्जितः ‘महताजणक्खयंति महाजनविनाशं 'जणवह'तिजनवधंजनव्यथां वा ‘जणपमद्देति लोकचूर्णनं 'जणसंवट्टकप्पं ति जनसंवर्तइवलोकसंहार इव जनसंवर्कल्पोऽतस्तम्।
___ 'एगेदेवलोगेसु उववन्ने एगेसुकुलपच्चायाए'तिति एतत्स्वतएव वक्ष्यति। 'पुव्वसंगइए'त्ति कार्तिकश्रेष्ठयवस्थायां शक्रस्य कूनिकजीवो मित्रमभवत् परियायसंगइए'त्ति पूरणतापसावस्थायां चमरस्यासौ तापसपर्यायवर्ती मित्रमासीदिति । _ 'जनं से बहुजणो अन्नमन्नस्स एवमाइक्खई' इत्यत्रैकवचनप्रकमे 'जे तेएवमाहंसु' इत्यत्र यो बहुवचननिर्देशः स व्यक्त्यपेक्षोऽवसेयः ‘अहिगयजीवाजीवे'इत्यत्र यावत्करणात् ‘उवलद्धपुन्नपावा' इत्यादिदृश्यं पडिलाभेमाणे'त्ति,इदंच ‘समणे निग्गंथेफासुएणंएसनिज्जेणंअसणपाणखाइमसाइमेणं वत्थपडिग्गहकंबलरओहरणेणं पीढफलगसेज्जासंथारएणं पडिलाभमाणे विहरइ' इत्येवं दृश्यं, 'चाउग्घंटे'ति घण्टाचतुष्टयोपेतम् ‘आसरहंति अश्ववहनीयं रथं 'जुत्तामेव'त्ति युक्तमेव रथसामग्रयेति गम्यं सज्झय'मित्यत्र यावत्करणादिदं दृश्यं ।
'सघंटेसपडागंसतोरणवरंसणंदिघोसंसकिंकिणीहेमजालपेरंतपरिक्खित्तं सकिङ्किणीकेनक्षुद्रघण्टिकायुक्तेन हेमजालेन पर्यन्तेषु परिक्षिप्तो यः स तथा तं 'हेमवयचित्ततेनिसकणगनिउत्तदारुयाग' हैमवतानि-हिमवद्गिरिजातानि चित्रानि-विचित्रानि तैनिशानि-तिनिशाभिधानवृक्षसम्बन्धीनि स हि दृढोभवतीति तद्रहणं कनकनियुक्तानि नियुक्तकनकानि दारूनि यत्र स तथा तं 'सुसंविद्धचक्कमंडलधुरागं' सुष्ठु संविद्धे चक्रे यत्र मण्डला च-वृत्ता धूर्यत्र स तथा तं 'कालायससुकयनेमिजंतकम्म' कालायसेन-लोहविशेषेण सुष्टु कृतं नेमेः-चक्रमण्डलमालाया यन्त्रकर्म-बन्धनक्रिया यत्र स तथा तम् -
'आइन्नवरतुरयसुसंपउत्तं जात्यप्रधानाश्वैः सुष्ठुसंप्रयुक्तमित्यर्थः, 'कुसलनरच्छेयसारहिसुसंपग्गहियं' कुशलनररूपो यश्छेकसारथि-दक्षप्राजिता तेन सुष्ठु संप्रगृहीतो यः स तथा तं० 'सरसयबत्तीसयतोणपरिमंडियं' शराणांशतंप्रत्येकं येषुतेशरशतास्तैात्रिंशतातोणैः-शरधिभि परिमण्डितोयः सतथातं० 'सकंकडवडेंसगं' सह कङ्कटैः-कवचैरवतंसैश्च-शेखरकैः शिरस्त्राणभूतैर्य सतथातं० 'सचावसरपहरणावरणभरियजोहजुद्धसज्जं’ सह चापशरैर्यानिप्रहरणानि-खड्गादीनी आवरणानि च-स्फुरकादीनि तेषां भृतोऽत एव योधानां युद्धसज्जश्च-युद्धप्रगुणो यः स तथा तं, 'चाउग्घंटं आसरहं जुत्तामेव त्ति वाचनान्तरे तु साक्षादेवेदं दृश्यत इति ।
___ 'अयमेयारूवं'त्ति प्राकृतत्वादिदम् एतद्रुपं वक्ष्यमाणरूपं ‘सरिसए'ति सशकः-समानः ‘सरिसत्तए'त्ति सशत्वक् ‘सरिसव्वए'त्तिसग्वयाः ‘सरिसभंडमत्तोवगरणे'त्तिसशीभाण्डमात्रा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org