________________
भगवती अङ्गसूत्रं ३/-/१/१५५
वृ. 'वइरोयणिंदे 'त्ति दाक्षिणात्यासुरकुमारेभ्यः सकाशाद्विशिष्टं रोचनं दीपनं येषामस्ति ते वैरोचना-औदीच्यासुरास्तेषु मध्ये इन्द्रः- परमेश्वरो वैरोचनेन्द्रः ।
'साइरेगं केवलकप्पं 'ति औदीच्येन्द्रत्वेन बलेर्विशिष्टतरलब्धिकत्वादिति । 'एवं जाव थनियकुमार'त्ति धरणप्रकरणमिव भूतानन्दादिमहाघोषान्तभवनपतीन्द्रप्रकरणान्यध्येयानि तेषु चेन्द्रनामान्येतद्भाथानुसारतो वाच्यानि
119 11
"चमरे १ धरणे २ तह वेणुदेव ३ हरिकंत ४ अग्गिसीहे य ५ । पुन्ने ६ जलकंतेवि य ७ अमिय ८ विलंबे य ९ घोसे य १० ॥ - एते दक्षिणनिकायेन्द्राः, इतरे तु
“बलि १ भूयानंदे २ वेणुदालि ३ हरिसह ४ ऽग्गिमानव ५ वसिट्ठे ६ । जलप्प ७ अमियवाहणे ८ पभंजण ९ महाघोसे १० ॥
१६८
एतेषां च भवनसङ्ख्या “चउतीसा १ चउचत्ता २" इत्यादिपूर्वोक्तगाथाद्वयदवसेया, सामानिकात्मरक्षसङ्ख्या चैवम्
119 11
"चउसट्टी सट्ठी खल छच्च सहस्सा उ असुरवज्जाणं । सामानिया उ एए चउग्गुणा आयरक्खा उ ॥
अग्रमहिष्यस्तु प्रत्येकं घरणादीनां षट्, सूत्राभिलापस्तु धरणसूत्रवत्कार्यः, 'वाणमंतरजोइसियावि' त्ति व्यन्तरेन्द्रा अपि धरणेन्द्रवत्सपरिवारा वाच्याः, एतेषु च प्रतिनिकायं दक्षिणोत्तरभेदेन इन्द्रस्यातां तद्यथा
119 11
“काले य महाकाले १ सुरूव पडिरूव २ पुन्नभद्दे य । अमरवइ मानिभद्दे ३ भीमे य तहा महाभीमे ४ ॥ किंनर किंपुरिसे ५ खलु सप्पुरिसे चेव तह महापुरिसे ६ । अइकाय महाकाए ७ गीयरई चेव गीयजसे ८ ॥
॥ २ ॥
एतेषां ज्योतिष्काणां च त्रायस्त्रिंश लोकपालाश्च न सन्तीति ते न वाच्याः, सामानिकास्तु चतुः सहस्रसङ्ख्याः, एतच्चतुर्गुणाश्चात्मरक्षा अग्रमहिष्यश्चतन इति, एतेषु च सर्वेष्वपि दाक्षिणात्यानिन्द्रानादित्यं चाग्निभूति पृच्छति । उदीच्यांश्चन्द्रं च वायुभूति ।
तत्र च दाक्षिणात्येष्वादित्ये च केवलकल्पं जम्बूद्वीपं संस्तृतमित्यादि, औदीच्येषु च चन्द्रे च सातिरेकं जम्बूद्वीपमित्यादि च वाच्यं यच्चेहाधिकृतवाचनायामसूचितमपि व्याख्यातं तद्वाचनान्तर- मुपजीव्येति भावनीयमिति, तत्र कालेन्द्रसूत्राभिलाप एवम्
'काले णं भंते ! पिसाइंदे पिसायराया केमहिड्डीए ६ केवइयं च णं पभू विउव्वित्तए ?, गोमा ! काले णं महिड्डी ६ से णं तत्थ असंखेज्जाणं नगरवाससयसहस्साणं चउन्हं सामानियसाहस्सीणं सोलसण्हं आयरक्खदेवसाहस्सीणं चउण्हं अग्गमहिसीणं सपरिवाराणं अन्नेसिं च बहूणं पिसायाणं देवाणं देवीणय आहेवच्चं जाव विहरइ, एवंमहिड्डिए ६ एवतियं चणं पभू विउव्वित्तए जाव केवलकप्पं जंबूद्दीवं २ जाव तिरियं संखेज्जे दीवसमुद्दे' इत्यादि, शक्रप्रकरणे 'जाव चउन्हं चउरासीण' मित्यत्र यावत्करणादिदं दृश्यम्- 'अट्ठण्हं अग्गमहिसीणं सपरिवाराणं चउण्हं लोगपालाणं तिन्हं परिसाणं सत्तण्हं अनियाणं सत्तण्हं अनियाहिवईणं'ति ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org