________________
स्थानाङ्ग सूत्रम् २/३/९६ माल्यवद्गजदन्तकभद्रशालवनाभ्यामारभ्य कच्छादीनि द्वात्रिंशद्विजयक्षेत्रयुगलानि प्रदक्षिणतोऽवगन्तव्यानीति, तथा कच्छादिषुक्रमेण क्षेमादिपुरीणांयुगलानि द्वात्रिंशदवगन्तव्यानीति, भद्रशालादीनि मेरौ चत्वारि वनानि॥१॥ “भूमीए भद्दसालं मेहलजुयलंमि दोन्नि रम्माई।
नंदनसोमनसाइं पंडगपरिमंडियं सिहरं" इतिवचनात्, मेर्वोर्द्वित्वेचवनानाद्वित्वमिति, शिलाश्चतस्त्रो मेरौपण्डकवनमध्येचूलिकायाः क्रमेण पूर्वादिषु, अत्र गाथे॥१॥ "पंडगवनंमि चउरो सिलाउ चउसुवि दिसासुचूलाए।
चउजोयणउस्सियाओ सव्वजुणकंचणमयाओ ॥२॥ पंचसयायामाओ मज्झे दीहत्तणऽद्धरुंदाओ।
चंदद्धसंठियाओ कुमुओयरहारगोराओ "
इति, मन्दरे-मेरौ मेरुचूलिका-शिखरविशेषः, स्वरूपमस्याः॥१॥ “मेरुस्स उवरि चूला जिनभवनविहूसिया देवी सुच्चा।
बारस अट्ठ य चउरो मूले मज्झुवरि रुंदाय इति, वेदिकासूत्रं जम्बूद्वीपवत्, धातकीखण्डानन्तरं कालोदसमुद्रो भवतीति तद्वक्तव्यतामाह
मू. (९७) कालोदस्स णं समुदस्स वेइया दो गाउयाई उड्ढे उच्चत्तेणं पन्नत्ता । पुक्खरवरदीवड्डपुरच्छिमद्धेणं मंदरस्स पव्वयस्स उत्तरदाहिणेणं दो वासा पं० बहुसमतुल्ला जाव भरहे चेवएरवएचेवतहेवजावदोकुराओपं० देवकुराचेवउत्तरकुराचेव, तत्थणंदोमहतिमहालता महहुमा पं० २० कूडसामली चेव पउमरुक्खे चेव, देवा गरुले चेव वेणुदेवे पउमे चेव, जाव छविहंपिकालं पच्चनुभवमाणा विहरति ।
पुक्खरवरदीवडपञ्चच्छिमद्धे णंमंदरस्स पव्वयस्स उत्तरदाहिणेणंदो वासापं० तं०-तहेव नाणतंकूडसामलीचेवमहापउमरुक्खेचेव, देवागरुलेचेव वेणुदेवेपुंडरीएचेव, पुक्खरवरदीवडे णंदीवे दो भरहाइंदो एरवयाइंजाव दो मंदरा दो मंदरचूलियाओ, पुक्खरवस्सणं दीवस्स वेइया दो गाउयाइं उडमुच्चत्तेणं पन्नत्ता, सव्वेसिपिणं दीवसमुद्दाणं वेदियाओ दो गाउयाइं उडमुच्चत्तेणं पन्नत्ताओ।
वृ. 'कालोदे' त्यादि कण्ठ्यम्, कालोदानन्तरमनन्तरत्वादेव पुष्करवरद्वीपस्य पूवार्द्धपश्चार्द्धतदुभयप्रकरणान्याह- 'पुक्खरे' त्यादि, त्रीण्यप्यतिदेशप्रधानानि, अतिदेशलभ्यश्चार्थः सुगम एव, नवरंपूर्वार्धापरार्द्धताधातकीखण्डवदिषुकाराभ्यामवगन्तव्या, भरतादीनांचायामादिसमतैवं भावनीया॥१॥ "इगुयालीस, सहस्सा पंचेव सया हवंति उणसीया।
तेवत्तरमंससयं मुहविक्खंभो भरहवासे।" ॥२॥ पन्नटि सहस्साइंचत्तारि सया हवंति छायाला ।
तेरस चेव य अंसा बाहिरो भरहविक्खंभो"
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org