________________
५२८
स्थानाङ्ग सूत्रम् १०/-/९२० मेषु प्रदेशेषुशरीरमवगाढं साशरीरावगाहना, साचतथाविधनद्या दिपद्भनालविषया द्रष्टव्येति _ 'जलचरे'त्यादि, इह चलचरा मत्स्याः गर्भजा इतरे च दृश्याः,"मिच्छजुयले सहस्स" मिति वचनात्, एतेच किल स्वयम्भूरमण एव भवन्तीति । 'उरगे' त्यादि उरःपरिसाइह गर्भजा महोरगा दृश्याः, “उरगेसु य गब्भजाईसु"। इति वचनात्, एते किल बाह्यद्वीपेषु जलनिश्रिता भवन्ति, ‘एवं चेव'त्ति 'दसजोयणसयाइंसरीरोगाहणा पन्नत्तेति सूत्रं वाच्यमित्यर्थः।
मू. (९२१) संभवाओणमरहातो अभिनंदणेअरहादसहिं सागरोवमकोडिसतसहस्सेहिं वीतिकंतेहिं समुप्पन्ने।
वृ.एवंविधाश्चार्था जिनैर्शिता इति प्रकृताध्ययनावतारि जिनान्तरसूत्रं सम्भवे' त्यादि, सुगमं । अभिहितप्रमाणाश्चावगाहनादयोऽन्येपिपदार्था जिनैरनन्ता दृष्टा इत्यनन्तकं भेदत आह
मू. (९२२) दसविहे अनंततेपं० २०-नामानंतते ठवणानंततेदव्वानंतते गणणातनंतते पएसानंतते एगतोनंतते दुहतोनंतते देसवित्थारानंतते सव्ववित्थारानंततेसासयानंतते।
वृ. 'दसविहे'त्यादि नामानन्तकं-अनन्तकमितियेषा नामभूता वर्णानुपूर्वी यस्य वा सचेतनादेर्वस्तुनोऽनन्तकमितिनामतन्नामानन्तक स्थापनान्तकं-यदक्षादावनन्तकमितिस्थाप्यते, द्रव्यानन्तकं-जीवद्रव्याणां पुद्गलद्रव्याणां वा यदनन्तत्वं, गणनानन्तकं यदेको द्वौ त्रय इत्येवं सङ्ख्याता असङ्ख्याताअनन्ता इति सङ्ख्यामात्रतया सङ्ख्यातव्यानपेक्षसङ्ख्यानमात्रेव्यपदिश्यत इति, प्रदेशानन्तकं-आकाशप्रदेशानांयदानन्त्यमिति, एकतोऽनन्तकमतीताद्धाअनागताद्धावा, द्विधाऽनन्तकंसद्धिा, देशविस्तारानन्तकंएक आकाशप्रतरः, सर्वविस्तारानन्तकं-सर्वाकाशास्तिकाय इति, शाश्वतानन्तकमक्षयं जीवादिद्रव्यमिति ।
मू. (९२३) उप्पायपुव्वस्स णं दस वत्थू पं० अत्थिनस्थिप्पवातपुव्वस्स णं दस चूलवत्थू पंन्नत्ता।
वृ. एवंविधार्थाभिधायकं पूर्वगतश्रुतमिति पूर्वश्रुतविशेषमिहावतारयन् सूत्रद्वयमाह'उप्पाये'त्यादि, उत्पातपूर्वप्रथमंतस्य दश वस्तूनि-अध्यायविशेषाः, अस्तिनास्तिप्रवादपूर्वंचतुर्थं तस्यमूलवस्तूनामुपरिचूलारूपाणिवस्तूनि चूलावस्तूनि।पूर्वगतादिश्रुतनिषिद्धवस्तूनांसाधोर्यद्विधा प्रतिषेवा भवति तद्विधां तां दर्शयन्नाह
मू. (९२४) दसविहा पडिसेवणा पं०(तं०)मू. (९२५) दप्प १ पमाय २ नाभोगे ३, आउरे ४ आवतीसु ५त।
संकिते ६ सहसक्कारे ७ भय ८ प्पेयोसा ९ य वीमंसा १०॥ वृ. 'दसविहे'त्यादि, प्रतिषेवणा-प्राणातिपाताद्यासेवनं, 'दप्प'सिलोगो, दो-वल्गनादि, 'दप्पोपुणवग्गणाईओ' इतिवचनात्, तस्मादागमप्रतिषिद्धप्राणातिपाताधासेवायासादर्पप्रतिषेवणेति, एवमुत्तरपदान्यपि नेयानि, नवरं प्रमादः-परिहासविकथादिः, “कंदप्पाइ पमाओ" इति वचनाद्, विधेयेष्वप्रयत्नोवा, अनाभोगो-विस्मृतिः, एषां समाहारद्वन्द्वस्तत्र, तथा आतुरे-ग्लाने सति प्रतिजागरणार्थमिति भावः, अथवाआत्मनंएवातुरत्वेसति, लुप्तभावप्रत्ययत्वात्, अयमर्थःक्षुत्पिपासाव्याधिभिरभिभूतः सन् यां करोति,
उक्तंच-“पढमबीय(ओवाहिओवजंसेवआउराएसा' इति तथा आपत्सुद्रव्यादिभेदेन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org