Page Text
________________
३८३
स्थानं-६,पुढविकाइया छगतिता छआगतिता पं० तं० - पुढविकातिते पुढविकाइएसु उववजमाणे पुढविकाइएहितोवाजावतसकाइएहितोवा उववज्जेज्जा, सोचेवणंसे पुढविकातिते, पुढविकातितत्तं विप्पजहमाणे पुढविकातितत्तातेवाजावतसकातितत्तातेवा गच्छेज्जा, आउकातियाविछगतिता छआगतित, एवं चेव जाव तसकातिता।
वृ.संसारसमापन्नकजीवसूत्रेपृथ्वीकायिकादयोजीवतयोक्ताः पूर्वसूत्रेतुनिकायत्वेनेति विशेषान्न पुनरुक्ततेति।
मू. (५२६) छव्विहासव्वजीवापं० तं०-आभिनिबोहियनाणीजाव केवलनाणी अन्नाणी, अहवा छविधा सव्वजीवा पं० तं० - एगिदिया जाव पंचिंदिया अनिंदिया, अहवा छव्विहा सव्वजीवा पं० २०-ओरालियसरीरे वेउव्वियसरीरी आहारगसरीरी तेअगसरीरी कम्मगसरीरी असरीरी।
वृ.ज्ञानिसूत्रेअज्ञानिनस्त्रिविधा मिथ्यात्वोपहतज्ञानाः ।इन्द्रियसूत्रेऽनिन्द्रियाः-अपर्याप्ताः केवलिनः सिद्धाश्चेति । शरीरसूत्रे यद्यप्यन्तरगतौ कार्मणशरीरिसम्भवस्तद्वयतिरिक्तस्य तैजसशरीरिणोऽसम्भवस्तथाप्येकतराविवक्षया भेदो व्याख्यातव्यः तथ अशरीरी सिद्ध इति ।
मू. (५२७) छव्विहा तणवणस्सतिकातित पं० २० - अग्गबीया मूलबीया पोरबीया खंधबीया बीयरुहा संमुच्छिमा।
वृ.तृणवनस्पतिकायिका बादरा इत्यर्थो, मूलबीज-उत्पलकन्दादयः इत्यादिव्याख्यातमेव, नवरं सम्मूर्छिमाः- दग्धभूमौ बीजासत्त्वेऽपि ये तृणदय उत्पद्यन्ते । यथाधिकृताऽध्यनावतरं प्ररूपिता जीवः, अथ तेषामेवच ये पर्यायविशेषा दुर्लभास्तांस्तथैवाह -
मू. (५२८)छट्ठाणाइंसव्वजीवाणं नो सुलभाइंभवंतिं, तं०-माणुस्सए, भवे १ आयरिए खित्ते जम्मं २ सुकुले पञ्चायाती ३ केवलिपन्नत्तस्स धम्मस्स सवणता ४ सुयस्स वा सद्दहणता ५ सद्दहितस्स वा पत्तितस्स वा सेइतस्स वा सम्मकाएणं कासणया ६।
वृ.'छट्ठाणाई'त्यादि, षट्स्थानानि-षट्वस्तूनिसर्वजीवानां 'नो' नैव ‘सुलभानि' सुप्रमाणि भवन्ति, कृच्छ्रलभ्यानीत्यर्थो, न पुनरलभ्यानि, केषाञ्चिजीवानां तल्लाभोपलम्भादिति, तद्यथामानुष्यको-मनुष्यसम्बन्धी भवो-जन्म स नो सुलभ इति प्रक्रमः, आह च॥१॥ ननु पुनरिदमतिदुर्लभमगाधसंसारजलधिविभ्रष्टम् ।
मानुष्यं खद्योतकतडिल्लताविलसितप्रतिमम्॥" इति, एवमार्ये क्षेत्रे-अर्द्धषड्विशतिजनपदरूपे जन्म-उत्पत्तिः इहाप्युक्तम् - ॥१॥ “सत्यपि च मानुष्त्वे दुर्लभतरमार्यभूमिसम्भवनम् ।
यस्मिन् धर्माचरणप्रवणत्वं प्राप्नुयात् प्राणी ॥” इति, तथा सुकुले-इक्ष्वाकादिके प्रत्यायातिः-जन्म नो सुलभमिति, अत्राभिहितम् - ॥१॥ "आर्यक्षेत्रोत्पत्तौ सत्यामपि सत्कुलं न सुलभं स्यात् ।
सच्चरणगुणमणीनां पात्रं प्रणी भवति यत्र ।।" इति,
तथा केवलिप्रज्ञप्तस्य धर्मस्य श्रवणता दुर्लभा, यतोऽवाचि॥१॥ "सुलभा सुरलोयसिरी रयणायरमेहला मही सुलहा।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003307 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 03 Sthanang |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 596 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_sthanang |
| File Size | 12 MB |