________________
२२६
स्थानाङ्ग सूत्रम् ४/२/२९४ तथा आर्यभावः क्षायिकादिज्ञानादियुक्तः अनार्यभावः क्रोधादिमानिति । पुरुषजातप्रकरणमेव घटान्दार्शन्तिकापितमा विकथासूत्रादभिधीयते, पाठसिद्धं चैतत्,
मू. (२९५) चत्तारि उसभापं० २०-जातिसंपन्ने कुलसंपन्ने बलसंपन्ने रुवसंपन्ने, एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पं० २०-जातिसंपन्ने जाव रूवसंपन्ने १, चत्तारि उसभा पं० २०-जातिसंपन्ने नामंएगे नो कुलसंपन्ने, कुलसंपन्ने नाम एगे नो जाइसंपन्ने, एगे जातिसंपन्नेवि कुलसंपन्नेवि, एगे नो जातिसंपन्ने नो कुलसंपन्ने, एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पं० -जातिसंपन्ने नाममेगे ४,२
चत्तारिउसभा पन्नत्तातं०-जातिसंपन्ने नाम एगेनोबलसंपन्ने, एवामेव चत्तारिपुरिसजाया पं०२०-जातिसंपन्ने ४, ३, चत्तारि उसभापं०२०-जाइसंपन्ने नामंएगेनो रूवसंपन्ने ४, एवामेव चत्तारिपुरिसजायापं० तं०-जातिसंपन्ने नामंएगेनो स्वसंपन्ने, स्वसंपन्ने नाममेगे४,४,चत्तारि उसभापं० तं०-कुलसंपन्ने नामंएगे नोबलसंपन्ने ४ एवामेव चत्तारिपुरिसजायापं० तं०-कुलसंपन्ने नाममेगे नो बलसंपन्ने ४, ५,
चत्तारिउसभापं०२०-कुलसंपन्ने नाममेगेनो स्वसंपन्ने, ४, एवामेव चत्तारिपुरिसजाता पं० तं०-कुल० ४, ६, चत्तारि उसभा पं० तं०-बलसंपन्ने नामं एगे नो रूवसंपन्ने ४ एवामेव चत्तारिपुरिसजाया पन्नत्तातं०-बलसंपन्ने नाममेगे ४,७,।
चत्तारि हत्थी पं० तं०-भद्दे मंदे मिते संकिन्ने, एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पं० तं०-भद्दे मंदे मिते संकिन्ने, चत्तारि हत्थी पं० तं०- भद्दे नाममेगे भद्दमने, भद्दे नाममेगे मंदमने, भद्दे नाममेगे मियमने, भद्दे नाममेगे संकिन्नमने, एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पं० २०-भद्दे नाममेगे भद्दमने भद्दे नाममेगे मंदमने भद्दे नाममेगे मियमने भद्दे नाममेगे संकिन्नमने,
चत्तारि हत्थी पं० २०-मंदे नाममेगे भद्दमणे मंदे नाममेगे मंदमणे मंदे नाममेगे मियमणे मंदे नाममेगे संक्रिन्त्रमाणे, एवामेव चत्तारि पुरिसजाता, पं० तं०-मंदे नाममेगे भद्दमणे तं चेव, चत्तारि हत्थी पं० तं०-मिते नाममेगे भद्दमणे मित्ते नाममेगे मंदमणे मिते नाममेगे मियमणे मित्ते नाममेगे संकिन्नमणे,
एवामेव चत्तारि पुरिसजाता पं०, तं०-मिते नाममेगे भद्दमने तं चेव, चत्तारि हत्थी पंतं०-संकिन्ने नाममेगे भद्दमणे संकिन्ने नाममेसे मंदमणे संकिन्ने नाममेगे मियमणे संकिन्ने नाममेगे संकिन्नमणे,।
वृ. नवरं ऋषमा-बलीवः जातिः-गुणवन्मातृकत्वं कुलं-गुणवपितृकत्वं बलंभारवहनादिसामर्थ्य स्वपं-शरीरसौन्दर्यमिति, पुरुषास्तुस्वयंभावयितव्याः,२अनन्तरदृष्टान्तसूत्राणि तुसपुरुषदान्तिकानिजात्यादीनिचत्वारिपदानि भुविविन्यस्यषण्णांद्विकसंयोगानां ‘जाइसंपन्ने नो कुलसंपन्ने' इत्यादिना स्थानभङगकक्रमेण षडेव चतुर्भङ्गिकाः कृत्वा समयसेयानि । हस्तिसूत्रे भद्रादयो हस्तिविशेषा वक्ष्यमाणलक्षणा वनादिविशेषिताच, यदाह॥१॥ "भद्रो मन्दो मृगश्चेति, विज्ञेयास्त्रिविधा गजाः।
वनप्रचार १ सारूप्य २, सत्त्वभेदोपलक्षिताः३" इति, तत्रभद्रोहस्तीभद्र एवधीरत्वादिगुणयुक्तत्वात, मन्दोमन्दएव धैर्यवेगादिगुणेषुमन्दत्वात, मृगो मृग एवतनुत्वभीरुत्वादिना, सङ्कीर्णः किञ्चिद् मद्रादिगुणयुक्तत्वात् सङ्कीर्णः एवेति,
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org