________________
स्थानं - ३ - उद्देशकः -४
'तओ' इत्यादि सुगमं, नवरं न वाचनीयाः सूत्रंन पाठनीयाः, अत एवार्थमप्यश्रावणीयाः, सूत्रादर्शस्य गुरुत्वात्, तत्राविनीतः सूत्रार्थदातुर्वन्दनादिविनयरहितः, तद्वाचने हि दोषः, यत
उक्तम्
॥१॥
"इहरहवि ताव थब्भइ अविनीओ लंभिओ किमु सुएणं ? | मा नो नासिहिई खएव खारोवसेगो उ गोजूहस्स पडागा सयं पलायस्स वद्धइ य वेगं ।
॥३॥
दोसोए य समणं न होइ न नियाणतुल्लं च " "विनयाहीया विज्जा देइ फलं इह परे य लोयंमि । न फलंतऽविनयगहिया सस्साणिव तोयहीणाइं "इति, तथा विकृतिप्रतिबद्धो-घृतादिरसविशेषगृद्धः अनुपधानकारीति भावः, इहापि दोष एव,
॥२॥
यदाह
१८१
119 11
"अतवो न होइ जोगो न य फलए इच्छियं फलं विज्जा । अवि फलति विउलमगुणं साहणहीणा जहा विज्जा" इति, अव्यवसितम्-अनुपशानतं प्राभृतमिव प्राभृतं नरकपालकौशलिकं परमक्रोधो यस्य सोऽव्यवसितप्राभृतः, उक्तं च
॥ १ ॥
"अप्पेवि पारमाणिं अवराहे वयइ खामियं तं च । बहुसो उदीरयंतो अविओसियपाहुडो स खलु " इति,
'पारमाणि' परमक्रोधसमुद्घातं व्रजतीति भावः स एतस्य वाचने इहलोकतस्त्यागोऽस्य प्रेरणायां कलहनात् प्रान्तदेवताछलनाच्च, परलोकतोऽपि त्यागः, तत्र श्रुतस्य दत्तस्य निष्फलत्वात्, ऊषरक्षिप्तबीजवदिति, आह च
11911
"दुविहो उ परिचाओ इह चोयण कलह १ देवयाछलणं २ । परलोगंमि अ अफलं खित्तंपि व ऊसरे बीयं " इति,
एतद्विपर्ययसूत्रं सुगमं । श्रुतदानस्यायोग्या उक्ताः, इदानीं सम्यकत्वस्याप्ययोग्यानाह'तओ' इत्यादि कण्ठ्यं, किन्तु दुःखेन - कृच्छ्रेण संज्ञाप्यन्ते प्रज्ञाप्यन्ते बोध्यन्त इति दुःसंज्ञाप्याः, तत्र दुष्टो - द्विष्टः सत्त्वं प्रज्ञापकं वा प्रति, स चाप्रज्ञापनीयो, द्वेषेणोपदेशाप्रतिपत्तेः, एवं मूढो-गुणदोषानभिज्ञः, व्युद्ग्राहितः कुप्रज्ञापक ध्ढीकृतविपर्यासः, सोऽप्युपदेशं न प्रतिपद्यते, उक्तं च "पुव्वं कुग्गहिया केई, बाला पंडियमानिनो ।
11911
च्छंति कारणं सोउं, दीवजाए जहा नरे"
इति, एतेषां स्वरूपं कल्पात् कथाकोशाच्चावसेयमिति । एतद्विपर्यस्तान् सुसंज्ञाप्यतयाऽऽह'तओ' इत्यादि, स्फुटमिति, उक्ताः प्रज्ञापनार्हाः पुरुषाः, अधुना तठप्रज्ञापनीयवस्तूनि त्रिस्थानकावतारण्याह
मू. (२१८) ततो मंडलिया पव्वता पं० तं०-मानुसुत्तरे कुंडलवरे रुअगवरे । वृ. 'तओ मंडलिए 'त्यादि, मण्डलं चक्रवालं तदस्ति येषां ते मण्डलिकाः - प्राकारवलयवदवस्थिता मानुषेभ्यो मानुषक्षेत्राद्वोत्तरः- परतोवर्त्ती मानुषोत्तर इति, तत्स्वरूपं चेदम्"पुक्खरवरदीवहं परिखिवइ मानुसुत्तरो सेलो ।
119 11
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org