________________
१५२
स्थानाङ्ग सूत्रम् ३/३/१८३ वा, तं०-जंगिते भंगिते खेमिते १, कप्पइ निग्गंधाणंवा निग्गंधीण वा २ ततो पायाइंघारित्तए वा परिहरित्तए वा, तं०-लाउयपादे वा दारुपादे वा मट्टियापादे वा।
वृ. 'कप्पती'ति 'कल्पते' युज्यते युक्तमित्यर्थः, 'धारित्तएत्ति धत्तु परिग्रहे 'परिहत्तुं परिभोक्तुमिति, अथवा 'धारणया उवभोगो, परिहरणे होइ परिभोग'त्ति । 'जंगियं' . जंगमजमौर्णिकादि भंगियंअतसीमयं खोमियं कापसिकमिति।अलाबुपात्रकं तुम्बकं, दारुपात्रंकाष्ठमयं मृत्तिकापात्रं-मृन्मयंशराववाटिकादि, शेषं सुगमं । वस्त्रग्रहणकारणान्याह
मू. (१८४) तिहिं ठाणेहिं वत्थं धरेजा, तं०-हिरिपत्तितंदुगुंछापत्तियं परीसहवत्तियं ।
वृ. 'तिहि त्यादि, ही-लज्जा संयमो वा प्रत्ययो-निमित्तं यस्य धारणस्य तत्तथा, जुगुप्साप्रवचनखिंसा विकृताङ्गदरशनेन मा भूदित्येवं प्रत्ययो यत्र तत्तथा, एवं परीषहाः-शीतोष्णदंशमशकादयः प्रत्ययो यत्र तत्तथा, आह च॥१॥ "वेउविवाउडे वाइए यहीरिखद्धपजणणे चेव।
एसि अनुग्गहठ्ठा लिंगुदयट्ठाय पट्टो उ" ('वेउवित्तिविकृते तथा 'अप्रावृत्ते वस्त्राभावेसति'वातिके च उच्छूनत्वभाजनेहियां सत्यां खद्धे बृहत्प्रमाणे प्रजनने मेहने 'लिङ्गोदयट्ट'त्ति स्त्रीदर्शनेलिङ्गोदयरक्षार्थमित्यर्थः,) तथा, ॥१॥ "तणगहणानलसेवानिवारणा धम्मसुक्कझाणट्ठा।
दिलु कप्पग्गहणं गिलाणमरणट्ठया चेव" -इति, वस्त्रस्य ग्रहणकारणप्रसङ्गात् पात्रस्यापितान्याख्यायन्ते, ॥॥ “अतरंतबालवुवा सेहाऽऽदेसा गुरू असहुवग्गो।
साहारणोग्गहालद्धिकारणा पायगहणंतु " (अतरंतत्ति-ग्लाना आदेशाः-प्राघूर्णकाः, 'असहुत्ति सुकुमारो राजपुत्रादिप्रव्रजितः 'साधारणावग्रहात्' सामान्योपष्टम्भार्थअलब्धिकार्थंचेति)।निर्गन्थप्रस्तावानिर्ग्रन्थानेवानुष्ठानतः सप्तसूत्र्याऽऽह
मू. (१८५) तओ आयरक्खा पं० २०-धम्मियाते पडिचोयणाते पडिचोएत्ता भवति तुसिणीतो वा सिता उद्वित्ता वा आताते एगंतमंतवक्कमेजा निग्गंथस्सणं गिलायमाणस्स कप्पंति ततो वियडदत्तीओ पडिग्गाहित्तते, तं०-उक्कोसा मज्झिमा जहन्ना
वृ. 'तओ आए'त्यादि सुगमा, नवरम् आत्मानं रागद्वेषादेरकृत्याद् भवकूपाद्वा रक्षन्तीत्यात्मरक्षाः 'धम्मियाएपडिचोयणाए'त्तिधार्मिकेनोपदेशेन नेदं भवाशांविधातुमुचितमित्यादिना प्रेरयिता-उपदेष्य भवति अनुकूलेतरोपसर्गकारिणः, ततोऽसावुपसर्गकरणानिवर्त्तते ततोऽकृत्यासेवान भवतीत्यतः आत्मा रक्षितो भवतीति, तूष्णीको वा वाचंयम उपेक्षक इत्यर्थः स्यादिति२,प्रेरणायाअविषये उपेक्षणासामर्थ्यचततःस्थानादुत्थाय 'आय'त्तिआत्मनाएकान्तंविजनं अन्तंभूविभागम- वामेत्-गच्छेत् । निर्ग्रन्थस्य ग्लायतः-अशक्नुवतः, तृवेदनादिना अभिभूयमानस्येत्यर्थः, आहारग्रहणं हि वेदनादिभिरेव कारणैरनुज्ञातं।
'तओ'त्तितिम्रः 'वियड'त्तिपानकाहारः, तस्यदत्तयः-एकप्रक्षेपप्रदानरूपाःप्रतिग्रहीतुम्आश्रयितुं वेदनोपशमायेति, उत्कर्षः-प्रकर्षः तद्योगादुत्कर्षा उत्कर्षतीति वोत्कर्षा उत्कृष्टेत्यर्थः, प्रचुरपानकलक्षणा, यया दिनमपियापयति, मध्यमा ततोहीना, जघन्या यया सकृदेव वितृष्णो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org