SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 108
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ चतुर्थाध्यायस्य प्रथमः पादः ७१ यहां प्रथम 'गन्धस्येद०' (५।४।१३५) से समासान्त इत्-आदेश, करीषगन्धि शब्द से तस्यापत्यम्' (४।१।९२) से अण्' प्रत्यय, 'अणिञोरनार्षयो०' (४।१।७८) से 'प्यङ्' प्रत्यय और इस सूत्र से 'चाप्' प्रत्यय होता है। (५) वाराह्या । वराह+ इज् । वाराहि । वाराह+व्यङ् । वाराह्य+चाप् । वाराह्या+सु। वाराह्या। यहां प्रथम वराह' शब्द से 'अत इञ् (४।१।९५) से अपत्य अर्थ में इञ्' प्रत्यय, 'अणिञोरनार्षयो०' (४।१।७८) से 'प्यङ्' प्रत्यय और स्त्रीलिङ्ग में इस सूत्र से चाप्' प्रत्यय होता है। (६) बालाक्या । बलाक+इञ् । बालाकि । बालाक्ष्य ङ्। बालाक्य+चाप । बालाक्या+सु । बालाक्या। पूर्ववत् । चाप् (२) आवट्याच्च ।७५। प०वि०-आवट्यात् ५।१ च अव्ययपदम्। अनु०-चाप् इत्यनुवर्तते। अन्वय:-आवट्याच्च स्त्रियां चाप् । अर्थ:-आवट्यात् प्रातिपदिकात् स्त्रियां चाप् प्रत्ययो भवति । उदा०-अवटस्य गोत्रापत्यं स्त्री-आवट्या। आर्यभाषा: अर्थ- (आवट्यात्) आवट्य प्रातिपदिक से (च) भी (स्त्रियाम्) स्त्रीलिङ्ग में (चाप) चाप् प्रत्यय होता है। उदा०-अवटस्य गोत्रापत्यं स्त्री-आवट्या। अवट नामक पुरुष की पौत्री। सिद्धि-आवट्या । अवट+यञ् । आवट्य+चाप् । आवट्या+सु। आवट्या। यहां प्रथम 'अवट' शब्द से 'गर्मादिभ्यो यज्' (४।१।१०५) से गोत्रापत्य अर्थ में यञ्' प्रत्यय और यजन्त आवट्य' शब्द से स्त्रीलिङ्ग में इस सूत्र से 'चाप्' प्रत्यय होता है। इति चापप्रत्ययप्रकरणम् । तद्धितप्रत्ययाधिकारः (१) तद्धिताः ७६। प०वि०-तद्धिता: १।३।। अर्थ:-इत ऊर्ध्वं यद् वक्ष्यामस्तद्धितसंज्ञका: प्रत्ययास्ते वेदितव्या:, इत्यधिकारोऽयम् आ पञ्चमाध्यायपरिसमाप्ते: । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003298
Book TitlePaniniya Ashtadhyayi Pravachanam Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSudarshanacharya
PublisherBramharshi Swami Virjanand Arsh Dharmarth Nyas Zajjar
Publication Year1998
Total Pages624
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy