________________
प्रादयः शब्दाः
उपसर्ग-संज्ञा
प्रथमाध्यायस्य चतुर्थः पादः
प०वि०-प्र-आदयः १ । ३ ।
सo-प्र आदिर्येषां ते-प्रादय: ( बहुव्रीहि: ) । अनु० - 'असत्त्वे' इत्यनुवर्तते ।
अन्वयः -असत्त्वे प्रादयो निपाताः ।
अर्थ:-असत्त्वेऽर्थे प्रादयः शब्दा निपात -संज्ञका भवन्ति
1
उदा०-प्र। परा। अप । सम् । अनु । अव । निस् । दुस् । वि। आङ् । नि । अधि । अपि । अति । सु । उत् । अभि। प्रति। परि। उप । इति विंशतिः प्रादयः ।
आर्यभाषा - अर्थ - (असत्त्वे) द्रव्यवाची न होने पर ( प्रादयः) प्र आदि शब्दों की (निपाता:) निपात संज्ञा होती है।
उदा० - प्र । परा । आदि बीस निपात उपरिलिखित हैं।
विशेष- इनकी निपात संज्ञा का फल उपरिलिखित चादि के समान है।
(३) प्रादयः । ५८ ।
(षष्ठीतत्पुरुषः) ।
(४) उपसर्गाः क्रियायोगे । ५६ ।
Jain Education International
प०वि०-उपसर्गाः १ । ३ क्रियायोगे ७ । १ 1
स० - क्रियाया योग इति क्रियायोगः तस्मिन् क्रियायोगे
२५५
1
अनु० - 'असत्त्वे प्रादयः' इत्यनुवर्तते ।
अन्वयः -असत्त्वे प्रादयः निपाताः क्रियायोगे उपसर्गा: 1
अर्थ:-असत्त्वेऽर्थे प्रादयो निपाताः क्रियायोगे उपसर्गसंज्ञका भवन्ति । उदा० - प्रणयति । परिणयति । प्रणायकः । परिणायकः ।
आर्यभाषा - अर्थ - (असत्त्वे) द्रव्यवाची न होने पर ( प्रादयः) प्र आदि निपातों की (क्रियायोगे ) क्रिया के योग में (उपसर्गाः) उपसर्ग संज्ञा होती है।
उदा० - प्रणयति । वह बनाता है। परिणयति । वह विवाह करता है। प्रणायकः । बनानेवाला। परिणायकः । विवाह करनेवाला ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
