Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 95

७८
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्ढिकायां ।
[ णिन् ] णिन् प्रथमा सि ।
[ पण्डितमानी बन्धोः ] पण्डित बुधि (१२६२) 'मनिच् ज्ञाने' (१२६३) मन् । पण्डितं मन्यते बन्धुं पण्डितमानी । अनेन णिन्प्र० → इन् । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'इन्- हन्- पूषाऽर्यम्णः शिस्यो:' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घङ्याब्० ' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनन: ' (२।१।९१) नलुक् ।
[ दर्शनीयमानी भार्यायाः ] 'दृशुं प्रेक्षणे' (४९५ ) दृश् । दृश्यते । 'तव्या - ऽनीयौ' (५/११२७) अनीयप्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् । दर्शनीयां मन्यते भार्यां = दर्शनीयमानी । अनेन णिन्प्र० → इन् । 'ञ्णिति' (४|३|५०) उपान्त्यवृद्धिः आ । प्रथमा सि । 'इन्- हन्- पूषाऽर्यम्णः शिस्यो:' (१।४।८७) दीर्घः । 'दीर्घङ्याब्०' (१।४।४५) सिलुक् । 'नाम्नो नोऽनह्नः ' (२|१|९१) नलुक् ।
श्यनिर्देश उत्तरार्थः ॥छ |
कर्तुः खश् ||५|१|११७ ॥
[ कर्तुः] कर्तृ पञ्चमी ङसि ।
[ खश्] खश् प्रथमा सि ।
यदा प्रत्ययार्थः कर्त्ता आत्मानमेव दर्शनीयत्वादिना धर्मेण विशिष्टं मन्यते तदाऽयं कर्म, तत्राऽयं विधिः ।
=
[ पण्डितम्मन्यः ] पण्डित बुधि (१२६२) - 'मनिच् ज्ञाने' (१२६३) मन् । पण्डितमात्मानं मन्यते । अनेन खश्प्र० → अ । 'खित्यनव्ययाऽरुषो०' (३।२।१११) मोऽन्तः । 'दिवादेः श्यः' (३।४।७२ ) श्यप्र०य ।
[पट्विम्मन्या ] पटु 'स्वरादुतो गुणादखरोः ' (२।४।३५) ङी । वत्वम् । बुधि (१२६२ ) - 'मनिच् ज्ञाने ' (१२६३) मन् । पट्वीमात्मानं मन्यते = पट्विम्मन्या । अनेन खश्प्र० अ । 'खित्यनव्ययाऽरुषो० ' ( ३।२।१११) मोऽन्तः हस्वत्वं च । 'दिवादेः श्यः' (३।४।७२) श्यप्र०य । 'आत्' (२|४|१८) आप्प्र० आ ।
[ विद्वन्मन्यः ] 'विदक् ज्ञाने' (१०९९) विद् । वेत्तीति विद्वान् । 'वा वेत्ते: क्वसुः' (५/२/२२) क्वसुप्र० वस्, विद्वस् । विद्वांसमात्मानं मन्यते । अनेन खश्प्र० अ । 'दिवादेः श्यः' (३।४।७२) श्यप्र०य । 'स्रंस्- ध्वंस्क्वस्सनडुहो दः' (२|१|६८) स० द० । 'तृतीयस्य पञ्चमे' (१|३|१) द० न० ।
-
[ विदुषिम्मन्या ] 'विदक् ज्ञाने' (१०९९) विद् । वेत्तीति विद्वान् । 'वा वेत्तेः क्वसुः' (५/२/२२) क्वसुप्र० वस् । 'अधातूदृदितः' (२।४।२) ङी । विदुषीमात्मात्मानं मन्यते । अनेन खश्प्र० अ । 'खित्यनव्ययाऽरुषो० ' ( ३।२।१११) मोऽन्तः - हूस्वत्वं च । 'दिवादेः श्यः' (३।४।७२ ) श्यप्र० य। 'आत्' (२|४|१८) आप्प्र ० आ । असरूपत्वाण्णिन्नपि
[ पण्डितमानी ] पण्डितमात्मानं मन्यते । पूर्वेण णिन्प्र० इन् । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः । शेषं
पूर्ववत् ।
अग्रेषु [ पटुमानिनी, विद्वन्मानी, विद्वन्मानिनी ] एवं ज्ञेयम् । विद्वन्मानिनीत्यत्र 'स्त्रियां नृतोऽस्वस्रादेङः ' (२|४|१) ङी ।
शकारः शित्कार्यार्थः ॥छ |
For Private Personal Use Only