________________
पञ्चमाध्यायस्य प्रथमः पादः॥
६७
[छत्रधारः] छत्रं धरति । सर्वत्र 'कर्मणोऽण्' (५।१।७२) अण्प्र० → अ । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३।५१) वृद्धिः आर् छ।।
हगो वयो-ऽनुद्यमे ॥ ५।१।९५ ॥ [हगः] हग् पञ्चमी ङसि ।
[वयोऽनुद्यमे] 'यमू उपरमे' (३८६) यम्, उत्पूर्व० । उद्यमनं = उद्यमः । 'भावा-ऽकोंः ' (५।३।१८) घञ्प्र० । 'उद्यमोपरमौ' (४।३।५७) इति निर्देशात् न दीर्घः । न उद्यमोऽनुद्यमः । वयश्च अनुद्यमश्च = वयोऽनुद्यमम् तस्मिन् ।
प्राणिनां कालकृतावस्था वयः, उद्यम उत्क्षेपणं - आकाशस्थस्य वा धारणम्, तदभावोऽनुद्यमः ।
[अस्थिहरः श्वशिशुः] अस्थि 'हंग् हरणे' (८८५) ह । अस्थि हरतीति अस्थिहरः श्वशिशुः । अनेन अच्प्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
[कवचहरः क्षत्रियकुमारः] कवचं-सन्नाहं हरतीति कवचहरः क्षत्रियकुमारः । अनेन अचप्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
[अंशहरो दायादः] अंशं-भागं हरतीति अंशहरो दायादः । अनेन अच्प्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
[मनोहरः प्रासादः] मनो हरतीति मनोहरः प्रासादः । अनेन अच्प्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
[मनोहरी मणिः] मनो हरति । मतान्तरे टप्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् । 'अणजेयेकण-नब्-स्नञ्-टिताम्' (२।४।२०) ङी, मणिः ।
[विषहरी मणिः] विषं हरति । मतान्तरे टप्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् । 'अणजेयेकण' (२।४।२०) ङी, मणिः ।
[भारहारः] भारं हरतीति । 'कर्मणोऽण्' (५।१।७२) अण्प्र० → अ । 'नामिनोऽकलि-हलेः' (४।३५१) वृद्धिः आर् ।
वयसि क्रियमाणः संभाव्यमानो वोद्यम उच्यमानो वयो गमयतीति उद्यमार्थं वयोग्रहणम् । नन्वत्र वयोग्रहणं किमर्थम् ? इत्याह- उद्यमार्थमिति, अयमर्थो यत्र वयस्तत्रोद्यमेऽसत्यपि भवतीत्यर्थः, यथा कवचहर इत्यादौ ॥छ।।
आङः शीले ॥ ५।१।९६ ॥ [आङ:] आङ् पञ्चमी ङसि ।
[शीले] शीलं = स्वाभाविकी प्रवृत्तिः । स्वभावे भवा । 'अध्यात्मादिभ्य इकण्' (६।३।७८) इकण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति तद्धिते' (७४।१) वृद्धिः । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलुक् ।
[पुष्पाहरः ] पुष्प 'हंग् हरणे' (८८५) हृ, आङ्पूर्व० । पुष्पाण्याहरतीत्येवंशीलः = पुष्पाहरः । अनेन अच्प्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
[फलाहरः] फलान्याहरतीत्येवंशीलः = फलाहरः । अनेन अचप्र० → अ । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् ।
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
