Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 23

श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां दुण्ढिकायां ।
[प्रवचनीयं गुरुणा शासनम् ] प्रोच्यते । 'तव्या - ऽनीयौ' (५।१।२७) अनीयप्र० । सि-अम् । [ उपस्थानीयः शिष्यो गुरोः ] 'ष्ठां गतिनिवृत्तौ' (५) ष्ठा । 'षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव - ष्वष्कः' (२३३९८) स्था । 'निमित्ताभावे०' (न्या०सं० वक्ष० (१) / सूत्र (२९)) स्था, उपपूर्व० । उपतिष्ठत इति । अनेन अनीयप्र० ।
[ उपस्थानीयः शिष्येण गुरुः ] उपस्थीयते । 'तव्या - ऽनीयौ' (५।१।२७) अनीयप्र० ।
[ रमणीयो देश: ] 'रमिं क्रीडायाम्' (९८९) रम् । रममाणं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' ( ३।४।२०) णिग्प्र० । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः । 'अमोऽकम्यमि- चमः' (४।२।२६ ) ह्रस्वः । रमयति चित्तं जनानामिति । अनेन अनीयप्र० निपातः ।
६
[दीपनीयं चूर्णम् ] 'दीपैचि दीप्तौ ' (१२६६) दीप् । दीप्यमानं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' ( ३।४।२०) णिग्प्र० । दीपयति जठरोदरे क्षुधामिति । अनेन अनीयप्र० निपातः । 'णेरनिटि ' ( ४।३।८३) णिग्लोपः ।
[ मोहनीयं कर्म ] 'मुहौच् वैचित्त्ये' (१२३८) मुह् । मुह्यन्तं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' ( ३।४।२०) णिग्प्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । मोहयति सर्वेषां प्राणिनां मानसमिति । अनेन अनीयप्र० निपातः । 'णेरनिटि' (४।३।८३) णिग्लोपः ।
[ज्ञानावरणीयम् ] ज्ञान 'वृग्ट् वरणे' (१२९४) वृ, आङ्पूर्व० । ज्ञानमावृणोति जीवस्येति । अनेन अनीयप्र० निपातः । गु० अर् । सि-अम् । अनेन
[ दर्शनावरणीयम् ] दर्शनमावृणोति । अनेन अनीयप्र० निपातः । गु० अर् | सि-अम् || छ ||
श्लिष - शीङ् -स्था-ऽऽस-वस- जन - रुह - ज्- भजेः क्तः ॥ ५११९ ॥
[ श्लिषशीस्थाऽऽसवसजनरुहज्भजेः ] श्लिषश्च शीङ् च स्थाश्च आसश्च वसश्च जनश्च रुहश्च जृश्च भजिश्च = श्लिषशीस्थाऽऽसवसजनरुहजृभजि, तस्मात् ।
[क्तः ] क्त प्रथमा सि ।
[ आश्लिष्टः कान्तां कामुकः ] 'श्लिषंच् आलिङ्गने' (१२१०) श्लिष्, आङ्पूर्व० । आश्लिष्यति स्म । अनेन प्र ० त । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां योगे च - टवर्गौ' (१।३।६०) त०ट० ।
[ आश्लिष्टा कान्ता कामुकेन ] आश्लिष्यते स्म । क्तप्रत । 'तवर्गस्य श्चवर्ग० ' (१|३|६०) त०ट० । 'आत्' (२|४|१८) आप्प्र० आ ।
[ आश्लिष्टं कामुकेन] आश्लेषणं आश्लिष्टम् । 'क्लीबे क्तः' (५|३|१२३) क्तप्र० त । 'तवर्गस्य श्चवर्गटवर्गाभ्यां०' (१|३|६०) त०ट० । सि-अम् ।
=
[ अतिशयितो गुरुं शिष्यः ] 'शीङ्क् स्वप्ने' (११०५) शी, अतिपूर्व० । अतिशेते स्म । अनेन क्तप्र० → त । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४१३२) इट् । 'न डीङ् - शीङ् - पूङ् - धृषि - क्ष्विदि - स्विदि - मिद:' ( ४।३।२७) इति न कित्त्वम् । गुणे सति 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
[ अतिशयितो गुरुः शिष्येण ] अतिशय्यते स्म । क्तप्र० त । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
For Private Personal Use Only