Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05

SR No.: 003295
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2012
Total Pages: 400
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 164

पञ्चमाध्यायस्य द्वितीयः पादः॥
१४७
[जिष्णुः] 'जिं अभिभवे' (८) जि । जयनशीलो जयनधर्मा - साधु जयति वा = जिष्णुः । अनेन ष्णुक्प्र० → ष्णु । ककारः कित्कार्यार्थः, यथा गुणो न स्यात् ॥छ।।
स्था-ग्ला-म्ला-पचि-परिमृजि-क्षेः स्नुः ॥ ५।२।३१ ॥ [स्थाग्लाम्लापचिपरिमृजिक्षेः] स्थाश्च ग्लाश्च म्लाश्च पचिश्च परिमृजिश्च क्षिश्च = स्थाग्लाम्लापचिपरिमृजिक्षि, तस्मात्।
[स्नुः ] स्नु प्रथमा सि ।
[स्थास्नुः] 'ष्ठां गतिनिवृत्तौ' (५) ष्ठा । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) स्था । 'निमित्ताभावे'. (न्या०सं०वक्ष० (१)।सूत्र(२९) स्था । स्थानशील:-स्थानधर्मा-साधु तिष्ठति वा = स्थास्नुः । अनेन स्नुप्र० ।
[ग्लास्नुः ] 'ग्लैं हर्षक्षये' (३१) ग्लै । 'आत् सन्ध्यक्षरस्य' (४।२।१) ग्ला । ग्लानशीलो ग्लानधर्मा - साधु ग्लायति वा = ग्लास्नुः । अनेन स्नुप्र० ।
[मलास्नुः ] 'म्लैं गात्रविनामे' ( ) म्लै । 'आत् सन्ध्यक्षरस्य' (४।२।१) म्ला । म्लानशीलो म्लानधर्मा - साधु म्लायति वा = म्लास्नुः । अनेन स्नुप्र० । [पक्ष्णः ] 'डुपची पाके' (८९२) पच् । पचनशीलः - पचनधर्मा - साधु पचति वा = पक्ष्णुः । अनेन स्नुप्र० ।
२।१८६) च० → क० । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात्०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षयोगे क्ष० । 'र-वर्णान्नो ण'० (२३।६३) णत्वम् ।
[परिमाणुः] परि 'मृजौक् शुद्धौ' (१०९७) मृज् । परिमार्जनशील:-परिमार्जनधर्मा - साधु परिमाष्टि वा = परिमाणुः । अनेन स्नुप्र० । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० अर् । 'मजोऽस्य वृद्धिः' (४।३।४२) वृ० आ । 'यज-सृजमृज'० (२।१३८७) ज० → ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।१।६२) ष० → क० । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात्'० (२।३।१५) षत्वम् । क-षयोगे क्ष० । 'र-वर्णान्नो ण'० (२।३।६३) णत्वम् ।।
[क्षेष्णुः] "क्षि क्षये' (१०) क्षि । क्षयनशीलः - क्षयनधर्मा - साधु क्षयति वा = क्षेष्णुः । अनेन स्नुप्र० । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'नाम्यन्तस्था-कवर्गात्'० (२।३।१५) षत्वम् । '२-घुवर्णान्नो ण'० (२।३।६३) णत्वम् ॥छ।
त्रसि-गृधि-धृषि-क्षिपः क्नुः ॥ ५।२।३२ ॥ [त्रसिगृधिधृषिक्षिपः] त्रसिश्च गृधिश्च धृषिश्च क्षिप् च = त्रसिगृधिधृषिक्षिप्, तस्मात् । [क्नुः] क्नु प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । 'र: पदान्ते'० (१।३।५३) विसर्गः ।
[त्रस्नुः ] 'सैच् भये' (११७१) त्रस् । त्रशनशीलः - त्रसनधर्मा - साधु त्रस्यति वा = त्रस्नुः । अनेन क्नुप्र० → नु ।
[गृनुः] 'गृधूच् अभिकाङ्क्षायाम्' (११८७) गृध् । गर्द्धनशीलो गर्द्धनधर्मा - साधु गृध्यति वा = गृध्नुः । अनेन क्नुप्र० → नु।
[धृष्णुः] 'बिधृषाट प्रागल्भ्ये' (१३१२) धृष् । धर्षणशीलो धर्षणधर्मा - साधु धृष्णोति वा = धृष्णुः । अनेन क्नुप्र० → नु । 'र-पूवर्णान्नो ण' ० (२।३।६३) णत्वम् ।