Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

SR No.: 003294
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2011
Total Pages: 408
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 21 MB

Page 82

अथ चतुर्थाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
क्तप्र० → त । ‘क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तवतुप्र०
[गूनः, गूनवान्] 'गुंत् पुरीषोत्सर्गे' (१४२७) गु क्तप्र० → त । ‘क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तवतुप्र० अभ्वादिदुसाहचर्यात् न गुझे ग्रहणम् ||छ ||
तवत् । अनेनैव तस्य न० ऊकारश्च ।
। गूयते स्म । गुवति स्म । 'गत्यर्था ऽकर्मक-पिब-भुजेः' (५19199) तवत् । अनेनैव तस्य न० - ऊकारश्च ।
- शुषि-पचो म-क-वम् ||४१२१७८ || क्षैशुषिपच्, तस्मात् ।
[ क्षैशुषिपचः ] क्षैश्च शुषिश्च पच् च =
[मकवम् ] मश्च कश्च वश्च = मकवम् ।
[क्षामः, क्षामवान् ] 'क्षै क्षये' (४२) क्षै । 'आत् सन्ध्यक्षरस्य' (४।२।१) क्षा । क्षायति स्म । 'गत्यर्था ऽकर्मक-पिबत । 'क्तक्तवतू' (५।१।१७४) क्तवतुप्र०
भुजेः' (५।१।११) क्तप्र०
तवत् । अनेन तस्य म० ।
[शुष्कः, शुष्कवान् ] 'शुषंच् शोषणे' (१२०८) शुषु । शुष्यति स्म । 'गत्यर्था०' (५।१।११) क्तप्र० → त । —क्तक्तवतू' (५।१।१७४) क्तवतुप्रतवत् । अनेन तस्य क० ।
=
६५
[पक्वः, पक्ववान् ] 'डुपचष् पाके' (८९२) पच् । पच्यते स्म । पचति स्म । 'गत्यर्था०' (५।१।११) क्तप्र० → त । —क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तवतुप्र० तवत् । अनेन तस्य न० । 'क्ताऽऽदेशोऽषि ' (२1१।६१ ) इत्यनेन असत्, तस्य फलम् -'च-जः क- गम्' (२१११८६) च० कत्वम् ॥ छ ॥
निर्वाणमवाते ||४|२|७९ ॥
[निर्वाणम् ] निर्वाण प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम् (१।४।५७) अम् ।
[अवाते ] न वातोऽवातस्तस्मिन् ।
[निर्वाणो मुनिः] 'वांक् गति- गन्धनयो: (१०६३) वा निपूर्व० । निर्वाति स्म (५1१1११) क्तप्र० त । अनेन तस्य न० निपात्यते । 'स्वरात्' (२।३।८५) न०
त । सि-अम् । वात तृतीया टा । त । निर्वाति स्म निर्वाणः । ' गत्यर्था - त । प्रदीप प्रथमा सि । वात तृतीया टा, इत्यत्र तु प्रदीपः कर्ता, वातस्तु हेतुः करणं वेति प्रतिषेधो न भवति, अनेन तस्य न० । 'स्वरात्' (२।३।८५) न० ० ॥ छ ॥
[निर्वातं वातेन] निर्वाणं निर्वातम् । ‘क्लीबे क्तः' (५।३।१२३) क्तप्र० [निर्वाणः प्रदीपो वातेन] निर्वायते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० Sकर्मक०' (419199) क्तप्र०
अनुपसर्गाः क्षीबोल्लाघ- कृश-परिकृश-फुल्लोत्फुल्ल-संफुल्लाः ||४|२|८०| [ अनुपसर्गाः ] न विद्यते उपसर्गो येषां ते
=
। 'गत्यर्था ऽकर्मक-पिब-भुजेः ' ० । एवं "निर्वातो वातः” ।
अनुपसर्गाः । प्रथमा जस् ।
[क्षीबोल्लाघकृशपरिकृशफुल्लोत्फुल्लसंफुल्लाः ] क्षीवश्च उल्लाघश्च कृशश्च परिकृशश्च फुल्लश्च उत्फुल्लश्च संफुल्लश्च क्षीवोल्लाघकृशपरिकृशफुल्लोत्फुल्लसंफुल्लाः । प्रथमा जस् ।
[क्षीब: ] 'क्षीबृङ् मदे' (७६९) क्षी । क्षीबते स्म । 'गत्यर्था - ऽकर्मक- पिब-भुजेः' (५।१।११) क्तप्र० त । अनेन
तस्य य० ।
=