Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

SR No.: 003294
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2011
Total Pages: 408
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 21 MB

Page 274

अथ चतुर्थाध्यायस्य चतुर्थः पादः ।।
२५७
wimmmmmmmmm
'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । ‘स्क्रसृ-वृ-भृ-स्तु-द्रु-श्रु-स्रोळञ्जनादेः परोक्षायाः' (४।४।८१) इट् । 'रध इटि तु परोक्षायामेव' (४।४।१०१) नागमः ।
[ररन्धिम किल] रधु । परोक्षा म । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे प्राक०' (४।११) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४११४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । ‘स्क्रसृ-वृ-भू-स्तु-द्रु-श्रु-स्रोर्व्यञ्जनादेः परोक्षायाः' (४।४।८१) इट् । 'रध इटि तु परोक्षायामेव' (४।४।१०१) नागमः ।
रेव, ररन्धिव] रध् । परीक्षा व । मतान्तरे वेट् । प्रथमे 'अनादेशाऽऽदेरेकव्यञ्जनमध्येऽतः' (४।१।२४) ए । शेषं पूर्ववत् ।
[रेम, ररन्धिम] रध् । परोक्षा म । मतान्तरे वेट् । प्रथमे 'अनादेशाऽऽदेरेकव्यञ्जनमध्येऽतः' (४।१।२४) ए । शेष पूर्ववत् ।
स्वरिष्यति] स्वृ । भविष्यन्ती स्यति । 'हनृतः स्यस्य' (४।४।४९) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० अर् । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् ।।
औदित इत्यनुबन्धनिर्देशात् यड्लुपि नित्यमिट् -
[सरीस्वरिता] स्वृ । भृशं पुनः पुनर्वा स्वरति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद् भृशाऽऽभीक्ष्ण्ये' यङ् वा' (३।४।९) यङ्म० । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ऋतोऽत्' (४।११३८) ऋ० → अ० । 'ऋमतां री' (४।११५५) "री" आगमः । 'बहुलं लुप' (३।४।१४) यङ्लुप् । श्वस्तनी ता । अनेन इट् ।
[जोगृहिता] गुह् । भृशं पुनः पुनर्वा गृहति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यप्र० । ‘सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विः । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ग० → ज० । 'आ-गुणावन्यादेः' (४।१।४८) गु० ओ । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यङ्लुप् । श्वस्तनी ता । अनेन इट् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ । 'गोहः स्वरे' (४।२।४२) ऊ ।
[धुवित्वा] 'धूत् विधूनने' (१४३०) धू । धवनं पूर्वम् । 'प्राक्काले' (५।४।४७) क्त्वाप्र० → त्वा । ‘स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट्' (४।४।३२) इट् । 'धातोरिवर्णोवर्णस्येयु स्वरे प्रत्यये' (२११५०) उव् ।
[धूसरः] + 'धूग्ट् कम्पने' (१२९१) धू । धुनोतीति । 'कृ-धू-तन्यृषिभ्यः कित्' (उणा० ४४०) कित् सरप० ।
[अक्षरम्] 'अशौटि व्याप्तौ' (१३१४) अश् । अश्नुते व्याप्नोतीत्यक्षरम् । 'मी-ज्यमि-मा-मद्यशौ-वसि-किभ्यः सरः' (उणा० ४३९) सरप्र० । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज-वस्च-परिवाजः शः षः' (२।१।८७) श० → ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।१।६२) ष० → क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० । सि-अम् ।।
[निचाता, निचायिता] 'चायग् पूजा-निशामनयोः' (९१७) चाय, निपूर्व० । श्वस्तनी ता । मतान्तरे वा इट् ।
[निचिचासति, निचिचायिषति] चाय, निपूर्व० । निचायितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां सन्नतत्सनः' (३।४।२१) सन्प्र० । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्विः । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । ‘सन्यस्य' (४।११५९) इ । मतान्तरे अनेन वा इट् । वर्त्तः तिव । 'कर्तर्यनदभ्यः शव' (३।४।७१) शव । 'लगस्यादेत्यपदे' (२।१।११३) अलोपः ।
[आस्फाता, आस्फायिता] ‘स्फायैङ् वृद्धौ' (८०४) स्फाय, आयूर्व० । श्वस्तनी ता । अनेन वा मतान्तरे इट् । [आपिस्फासते, आपिस्फायिषते] स्फाय, आड्यूर्व० । आस्फायितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प्र० ।
ॐ वृहद्वृत्तौ - धुविता ।
+ उणादौ-धूत् विधूनने' ।
Jain Education Intemational