Page Text
________________
अथ चतुर्थाध्यायस्य चतुर्थः पादः ।।
२५१ __ [जरी(रि)गर्हिता] ग्रह । भृशं पुनः पुनर्वा गृह्णाति । 'व्यञ्जनादेरेकस्वराद्' (३।४।९) यम । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्वि: । 'ऋतोऽत्' (४११३८) ऋ० → अ० । 'ग-होर्जः' (४१४०) ग० → ज० । 'बहुलं लुप्' (३।४।१४) यङ्लुप् । 'रि-रौ च लुपि' (४१५६) “रि" आगमः । श्वस्तनी ता । जरिगृह्यते इति वा । ‘णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० → तृ । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट, पूर्वं 'ग्रह-वस्च-भ्रस्ज-प्रच्छ:' (४191८४) य्वृत् ।
[जरी(रि)गर्हितुम्] जरिगृ(ग्र)हणाय । ‘क्रियायां क्रियार्थायां तुम्०' (५।३।१३) तुम्प० । ‘स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट् ।
[जरी(रि)गर्हितव्यम्] जरिगृह्यत इति । 'तव्या-ऽनीयौ' (५।१।२७) तव्यप्र० । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२)
[जगृहिव] ग्रह् । परोक्षा व । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे प्राक् तु स्वरे स्वरविधेः' (४।१।१) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ग० → ज० । 'स्क्रसृ-वृ-भृ-स्तु-दु-श्रु-स्रोर्व्यञ्जनादे: परोक्षायाः' (४।४।८१) इट् । ‘ग्रह-वस्व-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१९८४) य्वृत् ।
[जगृहिम] ग्रह् । परोक्षा म । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे प्राक्' (४।१।१) द्विः । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'ग-होर्जः' (४।१।४०) ग० → ज० । 'स्क्रसृ-वृ-भृ-स्तु-द्रु०' (४।४।८१) इट् । 'ग्रह-वस्च-भ्रस्ज-प्रच्छः' (४।१९८४) य्वृत् ।
[ग्राहिषीष्ट] ग्रह् । आशीः सीष्ट । 'स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः स्य-सिजाशीः-श्वस्तन्यां जिट् वा' (३।४ '६९) जिट् → इ । 'ञ्णिति (४१३५०) उपान्त्यवृद्धिः आ ।
[अग्राहिषाताम्] ग्रह् । अद्यतनी आताम् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'स्वर-ग्रह-दृश-हन्भ्यः०' (३।४।६९) जिट → इ | ‘णिति' (४३५०) उपान्त्यवृद्धि: आ । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[ग्राहिता] ग्रह । श्वस्तनी ता । 'स्वर-ग्रह-दृश०' (३।४।६९) जिट् → इ । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः आ छ।
वृतो नवाऽनाशीः-सिच्परस्मै च ॥४।४।३५।। [वतः] वृश्च ऋच्च = वृत्, तस्मात् । [नवा] नवा प्रथमा सि ।
[अनाशीःसिच्परस्मै] सिचि परस्मैपदं = सिच्परस्मैपदम्, आशीश्च सिच्परस्मैपदं च = आशी:सिच्परस्मैपदम्, न आशीःसिच्परस्मैपदं = अनाशीःसिच्परस्मैपदम्, तस्मिन् । 'ते लुग्वा' (३।२।१०८) पदलोपः । सूत्रत्वात् डिलोपः ।
[प्रावरीता, प्रावरिता] 'वृकुट् वरणे' (१२९४) वृ प्र-आयूर्व० । श्वस्तनी ता । ‘स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट् । अनेन वा दीर्घः ।
[प्राविवरीषति, प्राविवरिषति] वृ, प्र-आयूर्व० । प्रावरीतुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां सन्नतत्सनः' (३।४।२१) सन्प० । 'सन्-यङश्च' (४।१।३) द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।११३८) ऋ० → अ० । 'सन्यस्य' (४।१।५९) इ । 'इवृध-भ्रस्जदम्भ-श्रि-यूण्णु-भर-ज्ञपि-सनि-तनि-पति-वृद्-दरिद्रः सनः' (४।४।४७) इट् । अनेन वा दीर्घः । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० अर् । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । वर्त्तः तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे'
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003294 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2011 |
| Total Pages | 408 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 21 MB |