Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 91

८२
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
(न्यायसं० १९२९) स्तु । स्तवितु(स्तोतु)मिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प्र० । ‘स्वर-हन-गमोः सनि धुटि' (४।१११०४) दीर्घः । 'सन्-यडश्च' (४।१।३) द्विवचनम् । 'अघोषे शिट:' (४।१।४५) सलोपः । 'हूस्वः' (४।१।३९) हूस्वत्वम् ।
[सिस्वादयिषति] 'ष्वदि आस्वादने' (७२९) ष्वद् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) स्वद् । स्वदमानं प्रयुक्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' (३।४।२०) णिगप्र०→इ । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः । स्वादयितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प्र० । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्विर्वचनु । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । ‘सन्यस्य' (४।११५९) इ । ‘स्ताद्यशितो०' (४।४।३२) इट्→इ० । 'नामिनो गुणो०' (४।३।१) गु० ए । ‘एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ।
[सिस्वेदयिषति] ‘ष्विदांच गात्रप्रक्षरणे' (११७८) ष्विद् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) स्विद् । स्वेदमानं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्त०' (३।४।२०) णिग्प्र० → इ । 'लघोरुपा०' (४३।४) गु० ए । स्वेदयितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प० । 'सन्-यङश्च' (४।१।३) द्विः । 'व्यञ्जनस्या०' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'स्ताद्यशितो०' (४।४।३२) इट् । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय' (१।२।२३) अय् ।।
सिसाहयिषति] 'षहि मर्षणे' (९९०) षह् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) सह् । सहमानं प्रयुक्ते । 'प्रयोक्तृ०' (३।४।२०) णिग्प०→इ । 'ञ्णिति' (४।३।५०) उपान्त्यवृद्धिः । साहयितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प्र० । 'सन्यडश्च' (४।१।३) द्विवचनम् । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४।१।४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । ‘ह्रस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'सन्यस्य' (४।१।५९) इ । 'स्ताद्यशितो०' (४।४।३२) इट् । 'नामिनो गुणो०' (४।३।१) गु० ए । 'एदेतोऽयाय' (१।२।२३) अय् । वर्त्त तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।१।११३) अलोपः ।
[सुसूषति] 'पुंगट् अभिषवे' (१२८६) षु । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) सु । सोतुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सनप्र० । 'सन-यडश्च' (४।१३) द्विवचनम् । ‘स्वर-हन-गमोः सनि धुटि' (४1१1१०४) दीर्घः । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स०→ष० ।
[सिसिक्षति] ‘षिचीत् क्षरणे' (१३२१) षिच् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) सिच् । सेक्तुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प्र० । 'सन्-यडश्च' (४1१1३) द्विर्वचनम् । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक' (४।११४४) अनादिव्यअनलोपः । 'च-जः कगम्' (२०१1८६) च०→क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) स०→ष० । क-षसंयोगे क्ष ।
[सिसेविषति] 'षिवूच् उतौ' (११६४) षिव् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) सिव् । सेवितुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां०' (३।४।२१) सन्प० । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्विवचनम् । 'व्यञ्जनस्या०' (४११४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'स्ताद्यशितोऽत्रोणादेरिट' (४।४।३२) इट् । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ए ।
[असीषिचत्] “षिचीत् क्षरणे' (१३२१) षिच् । 'षः सोऽष्टयै०' (२।३।९८) सिच् । सिच(श)मानं प्रयुक्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे०' (३।४।२०) णिगप्र०→इ । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ए । अद्यतनी दि→त्० । 'णि-श्रि-द्रु-सु-कमः कर्तरि ङः' (३।४।५८) डप्र० → अ । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।११) द्विवचनम् । 'व्यञ्जनस्याऽनादेर्लुक्' (४११४४) अनादिव्यञ्जनलोपः । 'हूस्वः' (४।१।३९) ह्रस्वः । 'उपान्त्यस्याऽसमानलोपि-शास्वृदितो डे' (४।२।३५) ह्रस्वत्वम् । 'लघोर्दीर्घोऽस्वरादेः' (४।१।६४) दीर्घः । ‘णेरनिटि' (४।३।८३) णिग्लोपः । 'अड् धातो०' (४।४।२९) अट् ।
[तुष्टाव] 'ष्टुंग्क् स्तुती' (११२४) ष्टु । ‘षः सोऽष्ट्यै०' (२।३।९८) स्तु । 'निमित्ताऽभावे०' (न्यायसं० १।२९) स्तु । परोक्षा णव । 'द्विर्धातुः परोक्षा-डे०' (४।११) द्विवचनम् । 'अघोषे शिटः' (४।१।४५) सलोपः । 'नामिनोऽकलिहलेः' (४।३।५१) वृ० औ । 'ओदौतोऽवाव' (१।२।२४) आव ।