________________
अथ द्वितीयाऽध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
क्लीबत्वम् ।
[दक्षिणाहि ग्रामात् ] दक्षिणा । दक्षिणस्यां दिशि वसति । 'आऽऽही दूरे' (७।२।१२०) आहिप्र० । 'अवर्णेवर्णस्य'
( ७।४।६८) आलोपः । प्रथमा सि । अव्यउ ।
[ उत्तराहि ग्रामात् ] उत्तरस्यां दिशि वसति
उत्तराहि । [दक्षिणा ग्रामात् ] दक्षिणस्यां दिशि वसति दक्षिणा ।
[ उत्तरा ग्रामात्] उत्तरस्यां दिशि वसति = उत्तरा ।
=
[ न्यग् मैत्रस्याऽवस्थितः ] न्यग् मैत्रस्येत्यप्रधानो यथा भवति एवं स्थितः ।
[ बहिष्पुरात् ] बहिस् प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२ । ७) सिलोपः । 'निर्दुर्बहिराविष्प्रादुश्चतुराम्' (२।३ ।९) षत्वम् ।
[आराद् ग्रामात् क्षेत्रम् ] आरात् प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२।७) सिलोपः ।
[ इतरश्चैत्रात्] इतर । प्रथमा सि ।।छ ।
=
ऋणाद्धेतोः ||२|२|७६ ॥
[ ऋणाद्धेतोः ] ऋण पञ्चमी इसि । हेतु पञ्चमी इसि । 'ततो हश्चतुर्थः ' (१।३।३) ह० ध० ।
[शताद् बद्धः ] 'बन्धंश् बन्धने' (१५५२ ) बन्धु । बध्यते स्म । 'क्तक्तवतू' (५।१।१७४) क्तप्र० त । 'नो व्यञ्जनस्याऽनुदितः' (४।२।४५) नलोपः । 'अधश्चतुर्थात् ' ० (२1१1७९) त० ध० । 'तृतीयस्तृतीय- चतुर्थे' (१।३।४९) ध० → द० ।
[ सहस्राद् बद्धः ] बद्धः पूर्ववत् ॥
गुणादस्त्रियां नवा ||२२|७७ ।।
--
[ गुणादस्त्रियां नवा ] गुण पञ्चमी इसि । 'डेडस्योर्याऽऽतौ' (१।४।६) आत् । न स्त्री अस्त्री | 'नज' ( ३।२।१२५) न० → अ० तस्याम् । 'स्त्रीदूतः ' (१।४।२९) दाम् आम् । स्त्रियाः ' (२।१।५४ ) इय् । नवा प्रथमा सि । 'अव्ययस्य'
( ३।२१७) सिलोपः ।
[जाड्याद् बद्धः, जाड्येन बद्धः ] जड । जडस्य भावः = जाड्यम् । 'वर्ण- दृढादिभ्यष्ट्यण् च वा' (७।१।५९) ट्यण्प्र० → य । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः । 'अवर्णवर्णस्य' (७|४|६८) अलोपः ।
[आरादर्थेः] आरादर्थो येषां ते
[ पारिख्यात्याद् मुक्तः, पारिख्यात्येन मुक्तः ] 'ख्यांक् प्रकथने' (१०७१) ख्या, परिपूर्व० । परिख्यानं परिख्यातिः । 'स्त्रियां क्तिः ' ( ५।३।९१) क्तिप्र० ति । परिख्यातेर्भावः = पारिख्यात्यम् । 'पतिराजान्तगुणाङ्ग-राजादिभ्यः कर्मणि च ' (७।१।६० ) ट्यण्प्र०य । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७।४।१) वृद्धि: । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) इलोपः ।
5 लघुन्यासे परिख्यातस्य भावः ।
Jain Education International
३९
[ज्ञानाद् मुक्तः, ज्ञानेन मुक्तः ] 'ज्ञांश् अवबोधने' (१५४०) ज्ञा । ज्ञायते परिच्छिद्यते शब्दादिभावा अनेनेति ज्ञानम् । 'अनट्' (५|३|१२४) अनट्प्र० अन् तस्मात् तेन वा ॥ छ ॥
आरादर्थेः ||२|२|७८ ॥
आरादर्थास्तैः ।
For Private
1
Personal Use Only
www.jainelibrary.org
