Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 244

२३५
[सर्वपश्चादादयः ] सर्वपश्चादादिर्येषां ते
सर्वपश्चादादयः || ३|१|८०||
- सर्वपश्चादादयः ।
=
[सर्वपश्चात् पदं वर्त्तते] सर्वेषां पश्चात् = सर्वश्च ।
[सर्वचिरं जीवति ] सर्वेषां चिरम् । क्रियाविशेषणम् ।
[ तदुपरिष्टात् रुक्मं निदधाति ] तस्य उपरिष्टात् = तदुपरिष्टात् । रुक्मं सुवर्णम् । नि 'डुधां धारणे च' ( ११३९) धा । वर्त्त० तिव् । 'हवः शिति' ( ४।१।१२ ) धा द्विर्वचनम् । ह्रस्वः' (४|१|३९) ह्रस्वत् । 'द्वितीयतुर्ययोः पूर्वौ' (४।१।४२) ध० द० । 'रि-रिष्टात् स्तादस्तादसतसाता ' (२।२।८२ ) इत्यादिना यदा षष्ठी तदा शेषद्वारेण न प्राप्नोति, यदा तु पश्चादित्यव्ययं अखण्डं अत्यये षष्ठीसमासप्रतिषेधात् विध्यर्थम् ।।छ।।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
अकेन क्रीडा - SSजीवे || ३ |१|८१ ।।
[क्रीडाऽऽजीवे ] क्रीडा च आजीवश्च = क्रीडाऽऽजीवम्, तस्मिन् ।
[उद्दालपुष्पभञ्जिका ] 'भञ्जप् आमर्दने' (१४८६) भञ्ज । भञ्जनं भञ्जिका । भावेति (ऽपि ) 'नाम्नि पुंसि च ' अक । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र ० आ । अस्याऽयत्-तत्- क्षिपकादीनाम्' (२।४।१११) इ ।
(५।३।१२१ ) णकप्र० उद्दालपुष्पाणां भञ्जिका ।
=
[वारणपुष्पप्रचायिका ] प्र 'चिंग्ट् चयने' (१२९० ) चि । प्रचीयतेऽस्यामिति । 'नाम्नि पुंसि च ' ( ५।३।१२१) णकप्र० →अक । ‘नामिनोऽकलि-हले ः ' ( ४ । ३ । ५१) वृद्धिः ऐ । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) आय् । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र ० आ । 'अस्याऽयत्० ' (२।४।१११ ) इ । वारणपुष्पाणां प्रचायिका ।
[ सालभञ्जिका ] सालस्य भञ्जिका ।
[दन्तलेखकः] ‘लिखत् अक्षरविन्यासे' (१३३६) लिख् । लिखतीति लेखकः । 'णक-तृचौ' (५१११४८) णकप्र० - अक । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ए । दन्तानां लेखकः ।
[ नखलेखकः ] नखानां लेखकः ।
[अवस्करसूदकः ] ' षूदि क्षरणे' (७३६) पूद् । 'षः सोऽष्ट्यै- ष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) सूद् । सूदतीति (ते इति) | 'णक-तृचौ' (५।१।४८) णकप्र० - अक । अवस्करस्य सूदकः ।
[ रमणीयकारकः ] 'डुकृंग् करणे' (८८८) कृ । करोतीति । 'णक-तृचौ' (५।१।४८) णकप्र० - अक । 'नामिनोऽकलिहलेः' (४।३।५१) वृद्धिः आर् । रमणीयस्य कारकः ।
[ओदनस्य भोजकः] 'भुजंप् पालनाऽभ्यवहारयोः ' (१४८७) भुज् । भुनक्तीति भोजक: । 'णक-तृचौ ' ( ५।१।४८ ) णकप्र० अक । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ ।
[पयसः पायकः] 'पां पाने' ( २ ) पा । पिबतीति । 'णक-तृचौ ' ( ५।१।४८ ) णकप्र० - अक । 'आत ऐः कृञी' ( ४ । ३ । ५३) आ० ऐ० । 'एदैतोऽयाय् ' (१।२।२३) आय् । सर्वत्र प्रथमैक० सि ॥छ ।
न कर्तरि ||३|१ |८२ ।।
[ भवतः शायिका ] 'भांक् दीप्तौ ' (१०६१) भा । भातीति । 'भातेर्डवतुः' (उणा० ८८६) डवतुप्र० अत् ।
P
उद्दालस्य पुष्पाणि = उद्दालपुष्पाणि । भनक्तीति भञ्जिका । 'नाम्नि पुंसि च ' ( ५ | ३ | १२१ ) णकप्र० । 'अस्याऽयत्०' (२|४|१११ ) इ । उद्दालस्य पुष्पाणि भञ्जिका ।
For Private Personal Use Only