________________
२१५
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढूंढिका ।
[प्रकृत्य] प्रकरणं पूर्वम् । [कारिकाकृत्य] कारिकाकरणं पूर्वम् । [कुब्राह्मणः] निन्द्यो ब्राह्मणः = कुब्राह्मणः । [कोष्णम] कु-उष्ण मांडणी० । ईषदुष्णम् । 'का-कवौ वोष्णे' (३।२।१३७) का । [कवोष्णम्] ईषदुष्णम् । 'का-कवौ वोष्णे' (३।२।१३७) कव । [कदुष्णम्] ईषदुष्णम् । 'कोः कत् तत्पुरुषे' (३।२।१३०) कत् । [कामधुरम] कुत्सितं(ईषत्) मधुरम् । अल्पे (३।२।१३६) का । [कुपुरुषकः] कुत्सिताः पुरुषा यस्य सः । 'शेषाद् वा' (७।३।१७५) कच्प्र०→क छ।।
दुनिन्दा-कृच्छ्रे ।।३।१।४३।। [निन्दाकृच्छ्रे] निन्दा च कृच्छ्रे च = निन्दाकृच्छम्, तस्मिन् । [दुष्पुरुषः] निन्दितः पुरुषः = दुष्पुरुषः । 'निर्दुर्बहिरा०' (२।३।९) र०→ष० । [दुष्कृतम्] कृच्छ्रेण कृतम् । 'निर्दुर्बहिराविष्पादुश्चतुराम्' (२।३।९) २०→ष० । [दुष्पुरुषकः]+ निन्दिताः पुरुषा यस्य सः । ‘शेषाद् वा' (७।३।१७५) कच्प्र०→क ||छ।।
सुः पूजायाम् ॥३।१४४।। [सुराजा] पूजितो राजा = सुराजा । 'नि दीर्घः' (१।४।८५) दीर्घः । [सुमद्रम्] मद्राणां शोभना ऋद्धि: = सुमद्रम् । 'अमव्ययीभाव०' (३।२।२) अम् ।।छ।।
अतिरतिक्रमे च ।।३।१।४५।। [अतिस्तुतं भवता] 'ष्टुंगा स्तुतौ' (११२४) ष्टु । 'षः सोऽष्टयै-ष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) स्तु । 'निमित्ताभावे०' (न्याय० १/२९) स्तु, अतिपूर्व० । अतिक्रमेण स्तवनं = अतिस्तुतम् । ‘क्लीबे क्तः' (५।३।१२३) क्तप्र०→त । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१।४।४६) अलोपः ।
[अतिसिक्तं भवता] ‘षिचीत् क्षरणे' (१३२१) षिच् । 'षः सोऽष्ट्यै-ष्टिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) सिच्, अतिपूर्व० । अतिक्रमेण सेचनं =अतिसिक्तम् । ‘क्लीबे क्तः' (५।३।१२३) क्तप्र०→त । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१।४।४६) अलोपः । 'क्तेऽनिटश्च-जोः०' (४१1१११) च०→क० (?) ('च-जः क-गम्' (२११८६) च० →क०) ।
[अतिस्तुत्य] अतिक्रमेण स्तवनं पूर्वम् । 'प्राक्काले' (५।४।४७) क्त्वाप्र० । 'अनञः क्त्वो यप्' (३।२।१५४) यप् । 'हूस्वस्य तः पित्कृति' (४।४।११३) तोऽन्तः ।
[अतिसिच्य] अतिक्रमेण सेचनं पूर्वम् । 'प्राक्काले' (५।४।४७) क्त्वाप्र० । 'अनञः क्त्वो यप्' (३।२।१५४) यप् । 'हस्वस्य तः पित्कृति' (४।४।११३) तोऽन्त ।
P卐 कुत्सिताः पुरुषा यत्र सः । P + निन्द्याः पुरुषा यत्र सः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
