Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 180

१७१
'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः ||६||
तिष्य- पुष्ययोर्भाणि || २|४|१०||
[ तिष्यपुष्ययोः ] तिष्यश्च पुष्यश्च = तिष्यपुष्यौ, तयोः ।
[भाणि] 5 भस्य अण् = भाण्, तस्मिन् ।
[तैषी रात्रिः ] तिष्य । तिष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्ता रात्रिः । ' चन्द्रयुक्तात् काले०' (६।२।६) अण्प्र० अ । वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः तै । 'अणञेयेकण्०' (२।४।२०) डी । 'अस्य ड्यां लुक्' (२।४।८६) अलोपः । अनेन यलोपः । [तैषमहः ] तिष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्तमहः । 'चन्द्रयुक्तात्०' (६।२।६) अण्प्र० । ' वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः ऐ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः । अनेन यलोपः ।
[ पौषी रात्रिः ] पुष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्ता रात्रिः । 'चन्द्रयुक्तात् ० ' ( ६ |२|६) अण्प्र० अ । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४।१) वृद्धिः औ । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः । ' अणञेयेकण्० ' (२।४।२०) डी । 'अस्य ड्यां लुक्' (२।४।८६) अलोपः । अनेन यलोपः ।
[पौषमहः ] पुष्येण चन्द्रयुक्तेन युक्तमहः । 'चन्द्रयुक्तात् ० ' ( ६।२।६) अण् । शेषं पूर्ववत् । अहन्- प्रथमा सि । 'अनतो लुप्' (१।४।५९) सिलोपः । 'रो लुप्यरि' (२।१।७५) न० २० । रः पदान्ते० ' (१।३।५३) विसर्गः ।
[ तैषः शिशुः ] तिष्ये भवः = तैषः । 'भवे' ( ६ । ३ । १२३) अण्प्र० । ' वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७।४।१) वृद्धिः तै । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः ।
[पौषः ] पुष्ये भवः = पौषः । भवे' (६।३।१२३) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७।४।१) वृद्धिः पौ । 'अवर्णवर्णस्य' ( ७।४।६८) अलोपः । अनेन यलोपः । सर्वत्र ।
[ सैध्यमहः ] सिध्येन चन्द्रयुक्तेन युक्तमहः । ' चन्द्रयुक्तात् काले०' (६।२।६) अण्प्र० । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः सै । ‘अवर्णेवर्णस्य' ( ७।४।६८) अलोपः ।
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका ।
[तैष्यश्चरुः ] तिष्यो देवताऽस्य = तैष्यः । 'देवता' (६।२।१०१) अण्प्र० अ । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' ( ७|४|१) वृद्धिः तै । ‘अवर्णेवर्णस्य’ (७।४।६८) अलोपः ।
[पौष्यम् ] पुष्यस्य माणवकस्येदं पौष्यम् । 'तस्येदम्' ( ६ | ३ | १६० ) अणुप्र० अ । वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४।१) वृद्धिः पौ । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः ||छ ।
=
आपत्यस्य क्य- च्व्योः || २ |४ |९१ ।।
[ आपत्यस्य ] न पतन्ति येन जातेन पूर्वजाः तदपत्यम् । नञो हलि-पतेः' (उणा० ३५८) यप्र० । अपत्ये भवः । 'भवे' (६।३।१२३) अण्प्र० । ' वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४।१) वृद्धिः आ । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः, तस्य ।
=
[क्यच्व्योः] क्यश्च विश्च क्यच्चौ (च्ची), तयोः ।
[गार्गीयति] गर्ग । गर्गस्याऽपत्यं वृद्धं स्त्री । 'गर्गादेर्यञ्' (६।१।४२ ) यञ्प्र०य । 'वृद्धिः स्वरेष्वादे० ' (७।४११) वृद्धिः गा । 'अवर्णेवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः । गार्ग्यमिच्छति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' ( ३।४।२३) क्यन्प्र० । अनेन यलोपः । ‘क्यनि’ (४।३।११२) ई । वर्त्त० तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१ ) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।११११३) अलोपः ।
P5 भेऽण् = भाण्, तस्मिन् । लघुवृत्त्यवचूरि ।
For Private
Personal Use Only