Page Text
________________
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका । [मधुलिड धुनोति] मधुलिड् पूर्ववत् । 'धूगट् कम्पने' (१२९१) धू । वर्त० तिव् । 'स्वादेः श्नुः' (३।४।७५) श्नुप० → नु० । 'उ-श्नोः ' (४।३।२) ओ० ।
[षण्नयाः] षष् नय । षट् च ते नयाश्च = षण्नयाः । षष् । प्रथमा जस् । ‘इति ष्ण: संख्याया लुप्' (१।४।५४) जस्लोपः । 'धुटस्तृतीयः' (२१७६) ष०→ ड० । नय । प्रथमा जस् । अत आः स्यादी०' (१।४।१) अ० → आ० । 'समानानां०' (१।२।१) दीर्घः । सो रुः' (२११७२) स० → र० । 'रः पदान्ते०' (११३५३) विसर्गः । 'तृतीयस्य पश्चमे' (१।३।१) ड० → ण० ।
[मधुलिटसु] मधुलिह् । सप्तमी सुप् । 'हो धुट्-पदान्ते' (२।१।८२) ह० → ढ० । 'प-ढोः कस्सि ' (२।१।६२) ढ० → क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) सस्य पत्वं प्राप्नोति तन्न भवति । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) ढ० → ड० । 'अघोषे०' (१३५०) ड० → ट० ।
[चतुष्टयम् चतुर् । चत्वारोऽवयवा यस्य तत् । 'अवयवात् तयट्' (७।१।१५१) तयट्प्र० → तय० । 'च-ट-ते सद्वितीये' (१९३७) २० → स० । 'हस्वान्नाम्नस्ति' (२।३।३४) स० → प० । 'तवर्गस्य०' (१।३।६०) त० →ट० । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१।४।४६) अलोपः ।
[सर्पिष्टवम्] सर्पिस् । सर्पिपो भावः = सर्पिष्ट्वम् । 'भावे त्व-तल' (७।११५५) त्वप्र० । 'च-टते सद्वितीये' (११३७) र० → स० । 'हूस्वान्नाम्नस्ति' (२।३।३४) स० → प० । 'तवर्गस्य०' (१३।६०) त० → ट० । प्रथमा सि । 'अतः स्यमोऽम्' (१।४।५७) अम् । 'समानादमोऽतः' (१।४।४६) अलोपः ।।
[षण्णाम्] षष् । पष्ठी आम् । ‘संख्यानां ष्र्णाम्' (१।४।३३) नाम् । 'धुटस्तृतीयः' (२।१।७६) ५० → ड० । 'प्रत्यये च' (१।३।२) ड० → ण० । 'तवर्गस्य०' (१।३।६०) न० → ण० ।
[षण्णगरी] षष्-नगर । पण्णां नगराणां समाहारः = षण्णगरी । 'द्विगोः समाहारात्' (२।४।२२) डीप्र० →ई० । 'अस्य ड्यां लुक्' (२।४।८६) अलोपः । प्रथमा सि । दीर्घड्याव्०' (१।४।४५) सिलोपः । 'धुटस्तृतीयः' (२।१७६) ष० → ड० । 'तवर्गस्य०' (१३१६०) न० → ण । 'तृतीयस्य पश्चमे' (१1३।१) ड० → ण० । [षण्णवतिः] षप-नवति । षड्भिरधिका नवतिः = पण्णवतिः ।। छ ।
षि तवर्गस्य ।।१३।६४।। [षि तवर्गस्य] ष् सप्तमी ङि । तवर्ग षष्ठी ङस् । ‘टा-ङसोरिन-स्यौ' (१।४।५) स्य ।
[तीर्थकृत् षोडशः शान्तिः] 'तू प्लवन-तरणयोः' (२७) तृ । तीर्यतेऽनेनेति तीर्थः । 'नी-नू-रमि-तृ-तुदि-वचि-रिचि-सिचिश्वि-हनि-पा-गो-पा-वोद्गाभ्यः कित्' (उणा० २२७) कित् थप्र० । 'ऋतां क्ङितीर्' (४।४।११६) इर् । 'भ्वादेर्नामिनो०' (२१११६३) दीर्घः तीर् । 'डुबंग करणे' (८८८) कृ । तीर्थं करोतीति तीर्थकृत् । 'क्विप्' (५।१।१४८) क्विप्प्र० । 'हस्वस्य तः पित्कृति' (४।४।११३) तोऽन्तः । 'अप्रयोगीत्' (१।१।३७) क्विप्लोपः । प्रथमा सि । षष्-दशन् । षड्भिरधिका दश = षोडशः । ‘एकादश-षोडश-पोडन्-षोढा-षड्डा' (३।२।९१) षोडशः निपात्यते । षोडशानां पूरणः = षोडशः । 'प्रमाणीसंख्याड्डः' (७।३।१२८) डप्र० (?) । (संख्यापूरणे डट्' (७।१।१५५) डट्प्र० → अ०) । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२११११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । तीथकृतां षोडशः = तीर्थकृत् षोडशः । प्रथमा सि । 'सो रुः' (२।१।७२) स० → र० । 'तवर्गस्य श्ववर्ग०' (१।३।६०) प्राप्नोति । 'शमू उपशमे' (१२३०) शम् । शम्यादित्याशास्यमानः = शान्तिः । 'तिक्कृतौ नाम्नि' (५1१७१) तिप्र० → ति० । 'अहन्-पञ्चमस्य क्वि-क्डिति' (४।१।१०७) शा कीजइ । 'म्नां धुड्वर्गेऽन्त्योऽपदान्ते' (१।३।३९) म० → न० । प्रथमा सि । ‘सो रुः' (२।११७२) स० → र० । 'रः पदान्ते०' (११३५३) विसर्गः ।।छ।।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |