Page Text
________________
अथ प्रथमाऽध्यायस्य द्वितीयः पाद: ।।
[उपेतः] 'इंण्क् गतौ' (१०७५) इ, उपपूर्व० । उपैति स्म = उपेतः । 'गत्यर्थाऽकर्मक - पिव-भुजेः' (५।१।११) क्तप्र० ले त ।
[प्रर्षभं प्रय वनम्] प्रगता ऋषभा यत्र तत् = प्रर्षभम् । प्रगता ऋश्या यत्र तत् = प्रखं वनम् । 'अवर्णस्येवर्णादिनैदोदरल्' (१।२।६) अर् ।। छ ।।
नाम्नि वा ॥१२॥१०॥ [नाम्नि] नामन् सप्तम्येक० ङि । 'ईडौ वा' (२।१।१०९) अनोऽस्य लुग्वा ।
[प्रार्षभीयति, प्रर्षभीयति प्र अग्रे ऋषभमिच्छतीति प्रार्षभीयति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) क्यन्प्र० → य । 'क्यनि' (४।३।११२) ई । वर्त० तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२।१११३) अकारस्य लोपः । अनेन आर् । पक्षे 'अवर्णस्ये०' (१।२।६) अर । [उपोष्ट्रीयति] उप अग्रे उष्ट्रमिच्छतीति उपोष्ट्रीयति । अग्रे पूर्ववत् ।। छ ।।
लुत्याल् वा ।।१२।११।। [लृति] लुत् सप्तम्येक० डि । [आल्] आल् प्रथमैक० सि । [वा] वा प्रथमा सि ।
[उपाल्कारीयति, उपल्कारीयति] उप अग्रे लुकारमिच्छतीति उपाल्कारीयति । 'अमाव्ययात् क्यन् च' (३।४।२३) क्यनप्र० → य । 'क्यनि' (४।३।११२) ई । वर्त्त० तिव् । 'कर्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२११1११३) अकारस्य लोपः । अनेन आल् । पक्षे 'अवर्णस्ये०' (१२१६) अल् । [उपलकारीयति उप अग्रे लुकारमिच्छतीति उपलकारीयति । 'ऋलुति इस्वो वा' (१।२।२) ह्रस्वः ।। छ ।
ऐदौत् सन्ध्यक्षरैः ।।१।२।१२।। [ऐदौत्] ऐच्च औच्च = ऐदौत् । प्रथमा औ । सूत्रत्वात् लोपः ।
[सन्ध्यक्षरैः] सन्धावक्षराणि = सन्ध्यक्षराणि, तैः = सन्ध्यक्षरैः । तृतीयायाः भिस् । 'भिस ऐस' (१।४।२) ऐस । अनेन ऐ कीजइ ।
[तवैषा] 'इंण्क् गतौ' (१०७५) इ । एतीत्येतद् । 'इणस्तद्' (उणा० ८९६) तद्प्र० । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० ए । 'आ द्वेरः (२।१।४१) द० → अ० । 'लुगस्यादेत्यपदे' (२1१1११३) प्रथमाऽकारस्य लोपः । 'तः सौ सः' (२।१।४२) तकारस्य सत्वे 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) सकारस्य षत्वम् । 'आत्' (२।४।१८) आप् । प्रथमैक० सि । 'दीर्घड्याव्०' (१।४।४५) सिलोपः । तव (११२१६) सूत्रवत् ।
[खट्वैषा] खट्व । 'आत्' (२।४।१८) आप् । 'समानानां तेन दीर्घः (१।२।१) दीर्घत्वे प्रथमैक० सि । दीर्घज्याव०' (१।४।४५) सिलोपः । अग्रे एषा पूर्ववत् ।
[तवैन्द्री-सैन्द्री] तव - सा (१२।६) सूत्रवत् । इन्द्रो देवता अस्याः सा = ऐन्द्री । 'देवता' (६।२।१०१) अणप्र० → अ । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेणिति तद्धिते' (७।४।१) वृद्धिः ऐ । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अकारस्य लोपः । 'अणजेयेकणनञ्-स्नञ्-टिताम्' (२।४।२०) डीप्र० → ई । अस्य ड्यां लुक्' (२।४।८६) अकारस्य लोपः । प्रथमैक० सि । दीर्घड्याब०' (१।४।४५) सिलोपः । अनेन । इन्द्रः (१।२।१) सूत्रवत् ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003291 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |