________________
अथ द्वितीयाऽध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
'आत्' (२।४।१८) आप् । शिक्षां वेत्त्यधीते वा = शिक्षकः । ' पद क्रम - शिक्षा-मीमांसा-साम्नोऽकः' (६।३।१२६) अकप्र० । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) आलोपः । शिक्षक एव = शैक्षकः । 'प्रज्ञादिभ्योऽण्' (७।२।१६५) अण् । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेर्जिणति तद्धिते' (७|४|१) शै । ताभ्यां = शैक्षकाभ्यां तृतीया भ्याम् ।
[ रात्रिः ] 'रांक् दाने' (१०६९) रा । रातीति ददातीति दरिद्रेभ्योऽपि सुखमिति रात्रिः । 'रा- शदि- शकि-कद्यदिभ्यस्त्रिः ' ( उणा० ६९६ ) त्रिप्र० ।
[ इमकै: शैक्षकै रात्रिरधीता अथो एभिरहरप्यधीतम् ] [ इमकै: ] कुत्सिता इमे इमके, तैः इमकैः ।
=
=
=
[इमकस्मै शैक्षकाय रात्रिरधीता अथो अस्मायहरप्यधीतम् ] [इमकस्मै ] कुत्सितोऽल्पोऽज्ञातो वा अयं = अयकं, तस्मै
इमकस्मै ।
यथा चतुर्थीसमासस्तथा पञ्चमी-षष्ठी - सप्तमीषु समासो ज्ञेयः । यथा तृतीयाभिस्समासस्तथा चतुर्थीभ्यस्-पञ्चमीभ्यस्षष्ठ्याम् सप्तमीसुप्सु समासो ज्ञेयः ।
[ अथो परमेमकाभ्यां रात्रिरधीता]
[ परमेमकाभ्याम् ] परमौ च ताविमको च = परमेमको, ताभ्यां पूर्वोऽक्' (७।३।२९) अक् ।। छ ।
=
Jain Education International
=
१६३
अन || २ |१| ३६॥
[ अन ] न विद्यतेऽक् यत्राऽसौ अनक् । 'अन् स्वरे ' ( ३।२।१२९ ) अन् । प्रथमा सि । 'दीर्घड्याब्० ' (१।४।४५ )
सिलोपः ।
[अस्मै ] इदम् । चतुर्थी ङे । 'आ द्वेर : ' (२।१।४१) म० अ० । 'लुगस्या०' (२।१।११३) अलोपः । अनेन अकारु । ‘सर्वादेः स्मै-स्मातौ' (१।४।७) स्मै ।
=
परमेमकाभ्याम् | 'त्यादि सर्वादः स्वरेष्वन्त्यात्
[ अस्यै] इदम् । चतुर्थी ङे । 'आ द्वेर : ' (२।१।४१) म० अ० । 'लुगस्या०' (२।१।११३) अलोपः । अन अकारु । ‘आत्’ (२।४।१८) आप् । 'आपो डितां ये-यास् यास् - याम्' (१।४।१७ ) यै । 'सर्वादेर्डस्पूर्वा: ' (१।४।१८) डस्यै । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः ।
[अतीभ्याम् ] अनुमतिक्रान्तौ (यौ) तौ अतीदमौ, ताभ्यामतीदंभ्याम् । [अतीदंसु ] अमुमतिक्रान्ता ( ये ) तेऽतीदमस्तेषु अती । [प्रियेदंभ्याम्] प्रियोऽयं ययोस्तौ = प्रियेदमौ, ताभ्याम् । [प्रियेदंसु ] प्रियोऽयं येषु ते प्रियेदमस्तेषु = प्रियेदंसु । [ परमाभ्याम् ] परमौ च तौ इमौ च = परमेमी, ताभ्याम् । [परमैभिः ] परमाश्च ते इमे च = परमेमे, तैः । [परमास्मै] परमश्चासावयं च = परमायं तस्मै । [ परमास्यै] परमा चासौ इयं च परमेयम्, तस्यै । [परमास्मात्] परमश्चासावयं च परमायं, तस्मात् ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
