Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 01

SR No.: 003291
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 252
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 13 MB

Page 104

अथ प्रथमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
९५
[विश्वासाम् ] विश्व | 'आत्' (२।४।१८) आप् । 'समानानां०' (१।२1१) दीर्घः । षष्ठी आम् । अनेन साम् ।
[ परमसर्वासाम्] परमाश्च ते सर्वाश्च = परमसर्वास्तासाम् ।।
[द्वयानाम् ] द्वय । षष्ठी आम् । 'ह्रस्वाऽऽपश्च' (१।४।३२ ) नाम् ।
[ द्वितयानाम् ] द्वितय पूर्ववत् ज्ञेयः । षष्ठी आम् । 'हस्वाऽऽपश्च' (१।४।३२) नाम् ।
[प्रियसर्वाणाम् ] प्रियाः सर्वे येषां ते
प्रियसर्वे, तेषाम् ॥छ ।
नवभ्यः पूर्वेभ्य इ-स्मात् - स्मिन् वा ||१|४|१६||
[ नवभ्यः ] नवन् । पञ्चमी भ्यस् । 'नाम्नो नोऽनह्वः' (२।१।९१) नलोपः । ' सो रु ' (२1१1७२) स०र० । [पूर्वेभ्यः ] पूर्व । पञ्चमी भ्यस् । 'एद् बहुस्भोसि' (१।४।४) ए । 'सो रुः' (२।१।७२ ) स०
र० ।
[ इ-स्मात्-स्मिन् वा ] इश्च स्माच्च स्मिन् च = इस्मात्स्मिन्, * प्रथमा जस् । सूत्रत्वात् लोपः । वा प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२।७) सिलोपः ।
=
[पूर्वे, पूर्वाः ] पूर्व । प्रथमा जस् । अनेन ।
[पूर्वस्मात् पूर्वात् ] पूर्व । पञ्चमी इसि । अनेन ।
[पूर्वस्मिन् पूर्वे ] पूर्व । सप्तमी ङि । अनेन ।
[त्ये] त्यद् । प्रथमा जस् । 'आ द्वेरः ' (२।१।४१) द० अ० । 'लुगस्यादे० ' (२।१।११३) अलोपः । 'जस इ: ' (१।४।९) इ. । 'अवर्णस्ये० ' (१।२।६) ए. |छ ।
आपो डितां ये-यास-यास्-याम् ।।१।४।१७।।
=
डितां, षष्ठी आम् ।
[ आपः ] आप् षष्ठी इस् । [डिताम्] ङ् इत् अनुबन्धो येषां ते डितस्तेषां = [-यास-यास्याम् ] यैश्च यासू च यास् च याम् च = येयास्यास्याम् । प्रथमा जस् । सूत्रत्वात् लोपः । [खट्वायै] खट्व । 'आत्' (२।४।१८) आप् । 'समानानां तेन दीर्घः' (१।२1१) दीर्घः । चतुर्थी ङे । अनेन । [ खट्वायाः] खट्वा पूर्ववत् । पञ्चमी इसि । अनेन ।
[ खट्वायाः ] खट्वा पूर्ववत् । षष्ठी डस् । अनेन ।
[ खट्वायाम् ] खट्वा पूर्ववत् । सप्तमी ङि । अनेन ।
[बहुराजायै, बहुराजायाः, बहुराजायाः, बहुराजायाम् ] राजन् 'नाम्नः प्राग् बहुर्वा' (७|३|१२) बहु पूर्वं हिंया लीयइ । बहवो राजानो यस्यां सा = बहुराजां, तस्यै-तस्याः (२) - तस्यां । 'ताभ्यां वाऽऽप् डित्' (२।४।१५) डिद् आप्प्र० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । अनेन ।
P.
[कारीषगन्ध्यायै, कारीषगन्ध्यायाः, कारीषगन्ध्यायाः, कारीषगन्ध्यायाम् ] 'कृत् विक्षेपे' (१३३४) कृ । कीर्यते वायुति करीषम् । कृ-तृभ्यामीषः' (उणा० ५५३ ) ईषप्र० । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० अर् । करीषस्येव गन्धो यस्य | ‘वोपमानात्' (७।३।१४७ ) इत्समासान्तः । 'अवर्णवर्णस्य' (७|४१६८) अलोपः । करीषगन्धेरपत्यं वृद्धं स्त्रीति । 'डसोऽपत्ये' (६।१।२८) अण्प्र० । ' वृद्धिः स्वरेष्वादेर्जिणति तद्धिते' (७|४|१) वृद्धि: । 'अनार्षे वृद्धेऽणिजो बहुस्वरप्रथमा सि । 'अनतो लुप् (१।४।५९) सिलोपः । P. 5 प्रथमा सि । 'अनतो लुप्' (१।४।५९) सिलोपः ।