________________
नागदत्तकहा।
५४३ तो सयो सुरलोओ निरूविओ तप्पुरस्स लोयाण । आहवणथं तेगवि समाणिओ सो इमं भणिओ ॥ नियनियगिहसामित्तं कुणह जणा ! निवपए नमेऊण । एसो तुम्हाण पहू तेवि हु तह चेव कुव्वंति ।। तो भणइ निपं जक्खो एयप्पुरसामिएण तं विहियं । मह किपि जं न कहिंउ पारिज्जइ तो निको भणइ ॥ पाएण निरवराहे जणम्पि न हु कोवि मंगुलं कुणइ । मुत्तूणं खुदजणं अपाणुयं मच्छराइन्नं ॥१०९।। किश्च । गरुयावराहिणंपि हु अणुकंपंतीह जे महासत्ता । जम्हा जे करुणपरा तेहिं चिय भूसिया धरणी ॥११०॥ ता खमसु पुरजणम्मी पुरनाहस्सावि, तो भणइ जक्खो । सो पाविओ मए च्चिय परलोयं तो भणइ राया ॥ तत्तणय आणे ठवेसु रजम्मि, तेण तं विहियं । तो राया से सिक्ख ताण समक्ख इमं देइ ॥११२॥ नयवंते जो पालइ दुढे निग्गहइ नीइबद्धरई । दीणाणाहं समण पोसइ तह सयणवग्गं च ॥११३॥ सो होइ नियो लोए जहत्थनामो नराण पालगओ। नियपोट्टभरणतुट्ठो न होइ नेव य पमाईवि ॥११४॥ किं ताण जीविएणं किंवा लच्छीए किंव रज्जेण । पिच्छताणवि जाणं निवाण दुहिओ जणो होइ ? ॥ इय नवनिवमणुसासिय पुरजक्ख भणइ नरवई एवं । जिणधम्म पडिवज्जसु तो जक्खो भणइ तं कहसु ॥ नियजीयनिविसेसा सव्वेवि विसेसओ दुहियसत्ता । सव्वेणघि दट्टव्वा विवेगिणा पुण विसेसेण ॥ देवं धम्म तत्तं सवित्थरं से कहेइ तो राया । पडिवज्जिवि सो सव्वं रायाभिमुहं इमं भणइ ॥११८॥ भूसियपुहइतलाणं महाणुभावाण दंसणंपि सुहं । संसग्गी संभासो य सहयरो पुन्नपुरिमाण ॥११९॥
तंव प्रसादेन स पुरलोको लभतामात्मन ऋद्धिम् । त्वां स्वामिनं विधाय कपर्दियक्षस्य साहाय्यात् ॥१०५॥ ततः सर्वः सुरलोको निरूपितस्तत्पुरस्य लोकानाम् । आह्वानार्थं तेनापि समानीतः स इदं भणितः ॥१०६॥ निजनिजगृहस्वामित्वं कुरुत जनाः ! नृपपादान् नत्वा । एष युष्माकं प्रभुस्तेऽपि हि तथैव कुर्वन्ति ॥१०७॥ ततो भणति नृपं यक्ष एतत्पुरस्वामिना तद् विहितम् । मम किमपि यन्न कथयितुं पार्यते ततो नृपो भणति ॥ प्रायेण निरपराधे जने न खलु कोऽप्यनिष्टं करोति । मुक्त्वा क्षुद्र जनमज्ञायकं मत्सराकीर्णम् ॥१०९।। गुर्वपराधमपि ह्यनुकम्पन्त इह ये महासत्त्वाः । यस्माये करुणापरास्तैरेव भूषिता धरणी ॥११०॥ तस्मात्क्षमस्व पुरजनं पुरनाथमपि, ततो भणति यक्षः । स प्रापितो मयैव परलोकं ततो भणति राजा ॥१११॥ तत्तनयमानीय स्थापय राज्ये, तेन तद्विहि तम् । ततो राजा तस्मै शिक्षां तेषां समक्षमिमां ददाति ॥११२॥ नयवतो यः पालयति दुष्टान् निगृह्णाति नीतिबद्धरतिः । दीनानाथं श्रमणं पोषयति तथा स्वजनवर्ग च ॥ स भवति नृपो लोके यथार्थनामा नराणां पालनतः । निजोदरभरणतुष्टो न भवति नैव च प्रमाद्यपि ॥११४॥ किं तेषां जीवितेन किंवा लक्ष्म्या किंवा राज्येन । पश्यतामपि येषां नृपाणां दुःखितो जनो भवति? ॥११५॥ इति नवनृपमनुशास्य पुरयक्ष भणति नरपतिरेवम् । जिनधर्म प्रतिपद्यस्व ततो यक्षो मणति तं कथय ॥११६॥ निजजीवनिर्विशेषाः सर्वेऽपि विशेषतो दुःखितसत्त्वाः । सर्वेणापि द्रष्टव्या विवकिना पुनर्विशेषेण ॥११७॥ देवं धर्म तत्त्वं सविस्तरं तस्य कथयति ततो राजा । प्रतिपद्य स सर्व राजाभिमुखमिदं भणति ॥११८॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org