________________
४०
गणिततिलकम्
[ श्रीपति
छेदेन षोडशकेन प्राकू-छेदं एकं गुणयेत्, जाताः षोडश । प्राक्भागे द्वौ गुणयेत् जाता द्वात्रिंशत्, यथा {{3}। अधः स्थितमंशपञ्चकं पश्चाच्छ्रन्यरहितत्वाद् धनसञ्ज्ञं पूर्वलवे द्वात्रिंशलक्षणे विदध्यात् क्षिपेत् । जाता सप्तत्रिंशत् षोडशछेदा यथा ( ३३ ) | गुणको याति सर्वत्र । अस्याध एका काकिणी अस्य ५ चतुर्भागोपलक्षणा चतुष्कयुक्ता, यथा {3} | तलस्थितहरेण चतुर्भिः प्राक्छेदं
षोडश गुणयेत् । जाता चतुःषष्टिः । तथा चतुर्भिर्भागं उपरिसप्तत्रिंशतं गुणयेत्, जातमष्टचत्वारिंशदधि (क) शतम् । तदस्य मध्ये पूर्वलवलक्षणे तलस्थमंशमेकं विदध्यात्- क्षिपेत्, जातमे कोन पश्चाशदधि (क) शतं चतुःषष्टिच्छेदम्, यथा ( १३: } | अस्याधो ऋणगताङ्कदर्शनाय ऊना कपर्दाङ्कन । कपर्दकच काकिणीविंशतिभा१० गोपलक्षणाय विंशतिमुक्त ऊनः स शून्यः स्थाप्यः, यथा ( ' । तलस्थितेन हरेण विंशत्या प्राक्छेदं चतुःषष्टिं गुणयेत्, जाता द्वादशशती अशीतिश्च । तथा विंशत्या प्राग्भागमे कोनपञ्चाशदधि (क) शतं गुणयेत्, जाता एकोनत्रिंशत् शतानि अशीतिश्च । अत्र ऋणमेकं पूर्वलवे दध्यात् अपनयेत्, यथा एकोनत्रिंशदादेरेकापनयने जातान्ये कोनत्रिंशत् शतानि एकोनाशीतिः द्वादशशत्यशीतिच्छेदाथ, १५ यथा {३३४ঃ} । अस्याधः कपर्दकस्य न्यूनचतुर्भागा, यथा । अत्र तलस्थितेन हरेण - प्राक्छेदं द्वादशशत्यशीतिं गुणयेत्, जाता विंशत्यधि (क) शत [ ए ] युक्ताः पञ्च सहस्राः । तथा चतुर्भिः प्राक्भाग मे कोनत्रिंशदेको नाशीतिं गुणयेत्, जाता एकादश सहस्रा नवशती षोडश । ऋणत्वादेशमधः स्थितमेकं पूर्वलवे एकादशादिरूपे अपनयेत्, जाताः पर्यन्ते पञ्चदश, यथा ( ११३३५ } | २० अनयोरङ्कयोः पञ्चभिरपवर्ते उपरि जातानि त्रयोविंशतिशतानि त्र्यशीतिः, अधो दशशतानि चतुर्विंशतिश्च यथा ( १३६४) । अत्राधोऽङ्केनोपर्यङ्कस्य भागे दत्ते लब्धं द्रम्मद्वयम्, शेष उपर्यङ्कः पञ्चत्रिंशदधि ( क ) त्रिशतरूपः । पणानयनाय षोडशभिर्गुण्या, जातं त्रिपञ्चाशत् षष्टिश्च यथा ( १३६: ) । अस्य दशचतुर्विंशत्या भागे लब्धं पञ्च पणाः, उपर्यङ्कः शेषश्चत्वारिंशदधि (क) द्विशतरूपः । कपर्दिकोन२५ काकिण्यानयनाय चतुर्गुणा जाता नवशती षष्टिश्च । भागो नास्तीति काकिणी - लब्धे शून्यम्, {० } । ततः कपर्दकानयनाय विंशत्या नवशती षष्टिश्च गुणिता जाता एकोनविंशतिसहस्रा द्विशती । अस्सा दशचतुर्विंशत्या भागे लब्धमष्टादश कपर्दाः,
1
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org